4.26.Gümrük Birliği
I. Öncelik tanımı
| -
Mevcut durum
|
Gümrük alanında mevzuat uyumu süreci, 1 Ocak 1996 tarihinden beri başarıyla uygulanmakta olan Türkiye-AB Gümrük birliği nedeniyle diğer alanlardan daha önce başlatılmıştır.
1/95 sayılı OKK’nın 28’inci maddesindeki hükümler dikkate alınarak, AB Gümrük Kanununun temel esasları, (1.1.1996 tarihinde yürürlüğe giren) 30 Haziran 1995 tarihli ve 564 sayılı KHK’nın kabulüyle Türk Gümrük Mevzuatına dahil edilmiştir.
Türkiye, 1/95 sayılı OKK’nın 13’üncü maddesinde öngörüldüğü üzere, 31 Aralık 1995 tarihinde AB'nin OGT’sini benimsemiştir. OGT’de yapılan yıllık değişiklikler, her yıl bir Bakanlar Kurulu Kararıyla Türk İthalat rejimine aktarılmaktadır. 95/7591 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının kabul edilmesiyle, Türk tarife sistemindeki kodlama, eşya tanımı, fasıl, pozisyon ve alt-pozisyon açıklamaları (vergilendirmeyle ilgili olanlar hariç) AB'nin kombine nomenklatürüyle uyumlu hale getirilmiştir.
1/95 sayılı Kararın uygulanmasına ilişkin hükümler, 1/96 sayılı ve 20 Mayıs 1996 tarihli Gümrük İşbirliği Komitesi Kararında belirlenmiştir. 1/96 sayılı Kararla ortaya konulan, gümrük rejimlerine ilişkin hükümler, 1 Temmuz 1996 tarihinde yürürlüğe giren 96/8569 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ulusal mevzuata aktarılmıştır. A.TR Dolaşım Belgelerine ilişkin hükümler ise 24 Ağustos 1996 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan A.TR Dolaşım Belgeleri Hakkındaki Yönetmelik ile ulusal mevzuata eklenmiştir.
Türkiye, Ortak Transit ve Tek İdari Belge (SAD) Sözleşmelerine taraf olmak için 5 Ekim 1995 tarihinde başvuruda bulunmuştur. Gümrük birliği Bölümü çerçevesindeki mevcut mevzuat uyum çalışmaları içindeki en kapsamlı bölüm Ortak Transit ve SAD Sözleşmelerine aittir. Çalışmalar, ortak transit rejiminin uygulanması ve SAD’ın kullanılması hakkında Türkiye’ye teknik yardım sağlayacak olan EUROCUSTOMS’la imzalanan protokol çerçevesinde sürdürülmektedir. Yardım programının, Aralık 1999 - Haziran 2001 tarihleri arasındaki döneme tekabül eden ikinci safhası sürmektedir. Türkiye, bu sürenin sonunda Sözleşmelere taraf olabilecektir. Diğer taraftan, SAD’ın Türkiye tarafından tek taraflı kullanımına 1 Ocak 1996'da başlanmıştır.
Askıya alma rejimlerine ilişkin olarak, AB’nin askıya alma rejiminde yer alan mallar 7924/96 sayılı Kararın ekindeki listede belirlenmiş olup, söz konusu liste AB’deki uygulamalar dikkate alınarak Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından her altı ayda bir yeniden gözden geçirilmektedir. Söz konusu ekte yer alan ve düzenli olarak gözden geçirilen mallar listesi İthalat Rejimine ek olarak yayımlanmaktadır.
1/95 sayılı Kararın 16’ıncı maddesi uyarınca; EFTA ülkeleri, İsrail, Macaristan, Romanya, Litvanya, Estonya, Çek Cumhuriyeti, Slovak Cumhuriyeti, Bulgaristan, Polonya, Letonya, Slovenya ve Makedonya ile serbest ticaret anlaşmaları imzalanmıştır. Ayrıca, Bosna-Hersek ile AB’nin otonom rejimlerine paralel olarak tek taraflı taviz tanınmasını öngören bir anlaşma imzalanmıştır. Mısır, Fas, Hırvatistan, Filistin ve Tunus'la ise görüşmeler halen devam etmektedir. Türkiye bütün MDAÜ ve EFTA ülkeleriyle serbest ticaret anlaşmaları imzalamış olduğundan, 1 Ocak 1999 itibarıyla sanayi ürünleri konusunda Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu Sisteminde yer almaya hak kazanmıştır. Pan-Akdeniz Menşe Kümülasyonu Sisteminde yer almak için de çalışmalar sürdürülmektedir. AKÇT Anlaşması kapsamındaki ürünlere ilişkin olarak 25.07.1996 tarihinde Türkiye ve AKÇT ülkeleri arasında imzalanan anlaşma, 1.8.1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu ürünler 1.1.1999 itibarıyla Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu Sistemine dahil edilmiştir.
Diğer taraftan, AB-Türkiye Ortaklık Konseyinin tarım ürünlerine ilişkin 1/98 sayılı Kararı 25.2.1998 tarihinde kabul edilmiş ve 1.1.1998 tarihinde yürürlüğe girmiştir. AB ile Türkiye arasındaki tarım ürünleri ticareti Pan Avrupa Kümülasyon Sistemi kapsamında yer almamaktadır.
Yeni Türk Gümrük Kanunu, 27 Ekim 1999 tarihinde TBMM'den geçerek 5 Şubat 2000 itibarıyla yürürlüğe girmiştir. 4458 sayılı yeni Gümrük Kanunu, beraberindeki uygulama hükümleri ve üç Bakanlar Kurulu Kararı da dahil olmak üzere AB Gümrük Koduna uyumludur.
Yeni Gümrük Kanununun yürürlüğe girmesiyle beraber, 918/83 sayılı Konsey Tüzüğü çerçevesindeki muafiyet düzenlemeleri de uygunlamaya başlanmıştır. 5 Şubat 2000 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı” muafiyet düzenlemelerinin dayanağını oluşturmaktadır.
Kültürel mallar
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu (23.7.1983 tarih ve 18113 sayılı RG); korunması gerekli taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile ilgili tanımları belirlemek, yapılacak işlem ve faaliyetleri düzenlemek, bu konuda gerekli ilke ve uygulama kararlarını alacak teşkilatın kuruluş ve görevlerini tespit etmek amacını taşımakta, söz konusu varlıklarla ilgili hususları ve bunlara ilişkin gerçek ve tüzel kişilerin görev ve sorumluluklarını kapsamaktadır.
Anılan Kanunda yapılan bazı değişiklikler, 17.06.1987 tarih ve 3386 sayılı Kanun ile yürürlüğe girmiştir. Kanun özünde; gelecek nesillere doğru ve sağlıklı aktarılması gereken evrensel kültür ve tabiat varlıklarının, ait olduğu ortamda korunması esaslarına sahiptir.
Tıbbi Amaçlı Ürünler
Doku tipleyici ayıraçların, insan kaynaklı terapötik maddelerin ve kan gruplandırma ayıraçlarının değişimi ve tıbbi cerrahi ve laboratuar ekipmanlarının karşılıksız olarak teşhis veya tedavi amacıyla hastane ve diğer tıbbi kurumlarda kullanılmak üzere geçici ithalatına ilişkin herhangi bir mevzuat bulunmamaktadır.
İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir.
Gümrük Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Kültür Bakanlığı (kültürel mallar için), Sağlık Bakanlığı (tıbbi amaçlı ürünler için)
Söz konusu AB Mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.
|
II. AB müktesebatı ile Türk mevzuatı karşılaştırması ve yapılması gereken değişiklik ve yeniliklerin uygulamaya geçirilmesi için alınması gereken önlemler
|
a) Türk mevzuatının mevcut durumu
| -
95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararı ve Yönetmeliği 31.12 1995 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, Topluluğun Ortak Gümrük Tarifesindeki değişiklikler dikkate alınarak gözden geçirilmektedir.
-
95/7615 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Kararı ve ilgili Tebliğ (İhracat 96/1) 1.1.1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
-
95/7617 sayılı Hariçte İşleme Rejimi Kararı 3.1.1996 tarihinde, ilgili Tebliğ ise (İhracat 96/13) 24.1.1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
-
Belirli Üçüncü Ülkelerde İşlem Gördükten Sonra Türkiye’ye Geri İthal Edilen Belirli Tekstil Ürünlerine ve Giyim Eşyasına Uygulanan Ekonomik Etkili Hariçte İşleme Rejimi Kararı (96/8703) ve Uygulama Yönetmeliği 3.1.1997 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
-
Gümrük birliğinin gerçekleştiği tarihte AB'de yürürlükte bulunan süspansiyon listesi, İthalat Rejimine ilave edilen VIII sayılı liste ile, 96/7924 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 8 Nisan 1996 tarihi itibarıyla Türkiye tarafından yürürlüğe konulmuştur. AB’deki uygulamalar dikkate alınarak Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından her altı ayda bir yenilenen söz konusu liste, en son 2000/1009 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile revize edilmiştir. Türkiye’nin kendi askıya alma taleplerinin, AB tarafından saptanan kriterlere göre belirlenmesi ise, 11.1.1998 tarihinde yürürlüğe giren 98/19 sayılı Tebliğ çerçevesinde sağlanmaktadır.
-
Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkındaki 2000/53 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 5 Şubat 2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Karar, gümrük vergilerinden muafiyet konusunda bir Topluluk Sistemi oluşturan 918/83 sayılı ve 28 Mart 1983 tarihli Konsey Kararı esas alınarak hazırlanmıştır.
-
Topluluk Gümrük Kodunu tesis eden 2913/92/EEC sayılı Konsey Tüzüğüyle uyumlu 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 5 Şubat 2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
-
Topluluk Gümrük Kodunu tesis eden 2913/92/EEC sayılı ve 12 Ekim 1992 tarihli Konsey Tüzüğünün uygulanması hakkındaki hükümleri içeren 2454/93/EEC sayılı ve 2 Temmuz 1993 tarihli Komisyon Tüzüğü ile uyumlu 4458 sayılı Gümrük Kanununun uygulamasına ilişkin Gümrük Yönetmeliği, 5 Şubat 2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
-
Sahte ve korsan eşyanın serbest dolaşıma girişini, ihracını, yeniden ihracını ya da askıya alma rejimlerine tabi tutulmasını yasaklamaya yönelik önlemleri belirten 3295/94/EC sayılı Konsey Tüzüğü 30 Haziran 1995 tarihli ve 564 sayılı KHK ile ulusal mevzuata aktarılmıştır. Aynı hükümleri ihtiva eden 4458 sayılı Gümrük Kanununun 5 Şubat tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte söz konusu KHK geçerliliğini yitirmiştir.
-
3295/94/EC sayılı Konsey Tüzüğünün uygulanmasına ilişkin hükümleri belirten 1367/95/EC sayılı Komisyon Tüzüğü, “Gümrük Yönetmeliğinin Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapan ve 64, 65 ve 66 sayılı Eklerin Yönetmeliğe Dahil Edilmesine İlişkin” 29.12.1995 tarihli Yönetmelikle ulusal mevzuata aktarılmıştır. 4458 sayılı Gümrük Kanununun Uygulama Hükümlerini ihtiva eden Gümrük Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesiyle bu Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
-
Avrupa Ekonomik Topluluğu ve bazı ülkeler arasındaki tercihli ticareti düzenleyen hükümler kapsamında EUR.1 dolaşım belgelerinin düzenlenmesinin ve EUR.2 formlarının düzenlenmesinin kolaylaştırılmasına ilişkin 14 Kasım 1983 tarihli ve 3351/83/EEC sayılı Konsey Tüzüğü’yle ilgili olarak, "Türkiye ve AB'de Serbest Dolaşımda Olan Eşyanın Tercihli Menşe Kanıtına İlişkin Yönetmelik", 18.09.1999 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 1.1.1999 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
-
616/78/EEC sayılı Konsey Tüzüğü, 78/46 sayılı ve 5.12.1978 tarihli Genelgeyle ulusal mevzuata aktarılmıştır. Topluluk'ta uygulanmakta olan menşe kriterleriyle uyumlu hale getirilmiş hükümleri içeren 4458 sayılı Gümrük Kanununun Uygulama Hükümlerini ihtiva eden Gümrük Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesiyle birlikte söz konusu genelge yürürlükten kalkmıştır.
-
Eşyanın TIR Karneleri Kapsamında Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Gümrük Sözleşmesi'ne dair 84/8457 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, 27.08.1984 tarihinde kabul edilerek 12.05.1985 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
-
Tarife ve Ticaret Genel Anlaşması'nın VII. maddesinin uygulanmasına dair Anlaşma, yerini sonradan 4458 sayılı Gümrük Kanununa bırakan 1615 sayılı Gümrük Kanununun 65’inci maddesinde değişiklik yapan 3968 sayılı Kanunla kabul edilmiştir.
-
Özel Karayolu Taşıtlarının Geçici İthalatına ilişkin Gümrük Sözleşmesi, 03.07.1973 tarihli ve 1771 sayılı Kanunla kabul edilmiş ve 16299 sayılı ve 28.05.1978 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7/14975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile uygulanmaya başlamıştır.
-
BM'nin "gümrükten geçiş karneleri, " ve "CPD karneleri"nin özel kara yolu taşıtlarıyla ilgili olarak uygulanmasına dair 2 Temmuz 1993 tarihli tavsiye kararı, 12.04.1994 tarih ve 14 sayılı Genelgeyle uygulanmaya başlamıştır.
-
AB-Türkiye Ortaklık Konseyinin 1/95 sayılı Kararının uygulanmasına ilişkin ayrıntılı kuralları belirten AB-Türkiye Gümrük İşbirliği Komitesinin 20 Mayıs 1996 tarihli 1/96 sayılı Kararı hükümleri, "09.11.1996 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye-AB Gümrük birliğiyle ilgili Bazı Gümrük Rejimlerinin Uygulanmasına dair 96/8569 sayılı " Bakanlar Kurulu Kararıyla ve "24.08.1996 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ve 01.07.1996 tarihinde yürürlüğe giren A.TR Dolaşım Belgelerine İlişkin Yönetmelik" ile ulusal mevzuata aktarılmıştır.
-
tarih ve 3501 sayılı “Armonize Eşya Tanımı ve Kodlama Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşmeye Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” ile “Gümrük Tarifelerinde Eşya Sınıflandırılması Nomanklatürü Sözleşmesi”nin yerine geçen Armonize Sistem Sözleşmesi kabul edildiğinden “Gümrük Tarifelerinde Eşya Sınıflandırılması Nomanklatürü Sözleşmesi’nin XIV (a) ve XVI(d) maddelerinde değişiklik yapılmasına ilişkin Gümrük İşbirliği Konseyinin 13 Haziran 1978 tarihli tavsiye kararını kabul eden Konsey’in 18 Aralık 1978 tarihli Kararı”na uyum sağlanmasına gerek kalmamıştır.
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin Gümrük konularında teknik işbirliğine ilişkin tavsiye kararını Topluluk adına kabul eden 14 Haziran 1982 tarihli Konsey Kararı, 6 Kasım 1981 tarihli Bildirim ile kabul edilmiştir. Türkiye'nin Tebliği 28.058f/E sayılı 19.11.1981 tarihli DGÖ Belgesinde yayımlanmıştır.
-
Eşya beyannamelerinin bilgisayar ya da diğer otomatik yazıcılar vasıtasıyla ibrazına ilişkin 16 Haziran 1982 tarihli Gümrük İşbirliği Konseyinin Topluluk adına kabul ettiği 20 Ocak 1986 tarihli Konsey Kararı, 1.1.1996 itibarıyla 564 sayılı KHK ile uygulanmaya başlanmıştır.
-
Avrupa Ekonomik Komisyonunun taşımacılığı etkileyen Gümrük sorunlarına ilişkin çalışma Grubunun 2 Temmuz 1993 tarihinde kabul edilen yüksek teminatlı ek bir TIR karnesinin sunuluşuna ilişkin 47 sayılı tavsiye kararını kabul eden 10 Mart 1994 tarihli Konsey Kararı, 99/12863 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilmiş, 6 Haziran 1999 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 17.02.1999 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
-
TIR transit rejiminin güvenliğini ve etkili bir biçimde uygulanmasını sağlamaya yönelik kısa vadeli önlemlere ilişkin 49 sayılı tavsiye kararını kabul eden 24 Temmuz 1995 tarihli Konsey Kararına ilişkin 8999 sayılı ve 19.12.1995 tarihli Genelge uygulanmaya başlanmıştır, söz konusu Genelge 31.12.1995 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
-
3386 sayı ile değişik 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu
-
Kültürel Varlığın Kanun Dışı İthal, İhraç ve Mülkiyet Değiştirmesinin Önlenmesi ve Yasaklanması ile İlgili Alınacak Tedbirlere İlişkin Sözleşme, UNESCO-Paris, 1970 (Türkiye 21 Nisan 1981 tarihinde taraf olmuştur)
b) Türk mevzuatında yapılması gereken değişiklik ve yenilikler
| -
Tarife ve istatistik nomenklatürüne ve Ortak Gümrük tarifesine ilişkin 2658/87/EEC sayılı ve 23 Temmuz 1987 tarihli Konsey Yönetmeliği, 1.1.199614 tarihinde yürürlüğe giren 95/7591 sayılı Gümrük Tarife Nomenklatürü'nde değişiklik yapan Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilmiştir.
-
Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Uyumlu Hale Getirilmesine Dair Uluslararası Sözleşmede (Kyoto Sözleşmesi) değişiklikler yapan Protokole katılım çalışmaları devam etmekte olup, Türkiye Protokole AB'yle aynı zamanda katılmayı hedeflemektedir15.
-
Ortak Transit Sözleşmesine ve Tek İdari Belge Konvansiyonu’na katılım çalışmaları halen devam etmektedir. Yardım programının ikinci safhasının tamamlanmasını takiben Türkiye'nin söz konusu Sözleşmeye katılımı Komisyon tarafından incelenecek ve Ortak Transit Yönetmelik Taslağı uygulamaya geçirilecektir.
-
Eşyanın sınır kontrollerinin uyumlu hale getirilmesine ilişkin Uluslararası Sözleşmenin Türkçe'ye çevirisi tamamlanmış olup, kabul sürecinin sonuçlandırılması için Aralık 1999'da Dışişleri Bakanlığı'na gönderilmiştir.
-
Geçici kabule ilişkin Sözleşmeye (İstanbul Sözleşmesi) taraf olunması amacıyla yapılan çalışmalar sürdürülmektedir. Söz konusu Sözleşme kısmen ya da tamamen diğer geçici kabul sözleşmelerin yerine geçeceğinden, Türkiye'nin, İstanbul Sözleşmesini AB’nin rezervlerini de dikkate alarak kabul etmesi gerekmektedir.
-
Ticari Karayolu Taşıtlarının Geçici İthalatına ilişkin Gümrük Sözleşmesine taraf olmaya yönelik çalışmalar devam etmektedir.
-
BM'nin 'gümrük geçiş belgeleri' ve 'CPD karneleri'nin ticari kara taşıtlarıyla ilgili olarak uygulanmasına ilişkin tavsiye kararına uyum çalışmaları devam etmektedir.
-
Avrupa Ekonomik Komisyonu Dahili Taşımacılık Komitesinin Eşyanın Sınır Kontrolünün Uyumlu Hale Getirilmesine dair Uluslararası Sözleşmenin uygulanmasıyla ilgili teknik yardım önlemlerine ilişkin tavsiye kararını Topluluk adına kabul eden Konsey Kararına uyum çalışmaları 1997'den bu yana devam etmektedir. Karar, kabul edilmeye hazır haldedir.
-
Serbest Bölge uygulamaları ile ilgili olarak, AB mevzuatı ile Türk mevzuatının incelenmesi ve farklılıklarının tespiti çalışmaları devam etmektedir.
-
Dahilde İşleme Mevzuatının, 2454/93/EEC İşaretli Komisyon Tüzüğündeki değişiklikler dikkate alınarak yeniden düzenlenmesine ve özellikle bu kapsamda bir veri tabanı oluşturulmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
-
3911/92/EEC sayılı Konsey Tüzüğü ve 93/7/EEC sayılı Konsey Direktifi ekinde kültürel varlıklara, eskilik, ekonomik değer ve obje türü gibi ölçütlere göre kategorilendirme yapılmıştır. Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 2’nci maddesinde değişiklik öngörülmektedir. Ayrıca, aynı Konsey Yönetmeliğinin 9’uncu maddesi çerçevesinde; ceza hükümlerine caydırıcı nitelikte yükseltme yapılması gerekmektedir. Bu itibarla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun ceza hükümlerinde (md.64-75) değişiklikler yapılarak cezaların artırılması planlanmaktadır. Kanunun uyumlaştırılmasını takiben, yönetmelik hazırlanması veya bazı yönetmeliklerde değişiklik yapılması gerekmektedir (örneğin sergiler).
-
Tıbbi amaçlı ürünler için ilgili Türk mevzuatının oluşturulabilmesi amacıyla, bu konudaki Avrupa Anlaşmaları, Protokolleri ve ek protokollerine katılım gerekmektedir.
c) Gerekli kurumsal değişiklikler
|
Modern bir idari yapının oluşturulması için sarf edilen çabalar Gümrük birliğinden önce başlamış olsa da Gümrük birliği'nin 1.1.1996 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi yapılan çalışmalara ivme kazandırmıştır. Bu çalışmalardan biri de, 1993 yılından bu yana sürdürülen "Gümrük İdaresinin Modernizasyonu ve Otomasyonu Projesi"dir. Projenin hedefleri arasında mevzuatın ve rejimlerin geliştirilmesi, Gümrük Teşkilatının yeniden düzenlenmesi ve daha etkili vergi tahsilatı ile seçici ancak daha etkili Gümrük kontrolünü sağlamaya yönelik bilgisayar sisteminin geliştirilmesi ve uygulanması yer almaktadır.
Dış finansmanı Dünya Bankası kredisinden temin edilen “Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesi” (GİMOP) kapsamında, gümrük işlemlerinin bilgisayar ortamında yürütülmesine ilişkin çalışmalar son aşamasına gelmiş olup, projenin tamamlanması ile Topluluk müktesebatının gümrük işbirliği ile ilgili alanlarda uygulanması için gerekli idari ve teknik yapı geliştirilmiş olacaktır. GİMOP çerçevesinde geliştirilen ve Fransa’dan satın alınan SOFIX çekirdek yazılımının üzerine inşa edilen BİLGE yazılımı sayesinde, özet beyan, gümrük beyanı ve transit beyanı bilgisayar ortamında yapılmaya başlanmıştır. BİLGE sistemi Türkiye’de geliştirilen ve dış ticaret erbabının kendi bürolarından gümrük idarelerine beyanda bulunmalarına olanak sağlayan CUSTOMS/EDI yazılımı ile daha da etkin bir yapıya kavuşturulmuştur. Keza, halen yazılımı devam eden “DATA-WAREHOUSE” yazılımının da devreye girmesi ile birlikte, gümrük idaresinden yapılacak sorgulamalardan kısa süre içinde doğruya en yakın sonucun alınması mümkün hale gelecektir. Böylece, Türk Gümrük İdaresi yeni bir teknoloji ürünü olan EDI (Elektronic Data Interchange) ve DATA-WAREHOUSE yazılımlarını geliştiren ve kullanan ilk kamu kuruluşu olacaktır.
BİLGE Sistemi ilk olarak 1998 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı Gümrük Müdürlüğünde pilot uygulamaya alınmıştır. CUSTOM/EDI yazılımının pilot uygulamasına da 1999 yılında geçilmiştir. Daha sonra her iki sistemin diğer gümrük idarelerine de yaygınlaştırılması işlemlerine başlanmıştır. Bunun sonucunda, 2000 yılı sonu itibarıyla Türkiye’deki tüm gümrük işlemlerinin yüzde 75’i elektronik ortamda yürütülür hale gelmiştir. Bu oran 2001 yılının Ekim ayı itibarıyla yüzde 95’e ulaşacaktır.
Modern bir Gümrük İdaresinin oluşturulmasına yönelik çalışmalar, idari yapının teşkilat kanunu ile değiştirilmesini de içermektedir. Bu bağlamda, Gümrük İdaresi'nin teşkilat yapısı yeniden düzenlenecektir.
d) Yeni hukuki düzenlemelerin yürürlüğe girmesine bağlı olarak alınması gereken tedbirler
| -
2288/83/EEC sayılı Komisyon Tüzüğü, 2289/83/EEC sayılı Komisyon Tüzüğü, 2290/83/EEC sayılı Komisyon Tüzüğü ve 3915/88/EEC sayılı Komisyon Tüzüğüne tamamen uyum sağlanması amacıyla, Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkındaki 2000/53 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına gerekli eklemeler yapılmalıdır.
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin Gümrük transit sistemleri ile Avrupa Ekonomik Komisyonu Dahili Taşımacılık Komitesinin aynı konuyla ilgili tavsiye kararı arasında bağlantı kurmaya ilişkin tavsiye kararını Topluluk adına kabul eden 22 Nisan 1985 tarihli Konsey Kararına uyum sağlamaya yönelik mevzuatın benimsenmesi gereklidir.
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin konteynerlerle ilgili gümrük kaçakçılığına karşı eylem ile ilgili 15 Haziran 1983 tarihli tavsiyesini kabul eden 7 Mart 1985 tarihli Konsey Kararının düzenlemeleri yapılmalıdır.
-
Uluslararası taşımacılıkta kullanılan konteyner havuzu işlemlerine dair Gümrük Sözleşmesinin kabulüne ilişkin düzenleme hayata geçirilmelidir.
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin ticari faturalarla ilgili Gümrük gerekliliklerine dair tavsiye kararını Topluluk adına kabul eden 14 Haziran 1982 tarihli Konsey Kararının benimsenmesine yönelik düzenleme yapılmalıdır.
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin veri unsurlarının temsili için kodların kullanımına ilişkin 22 Mayıs 1984 tarihli Tavsiye Kararını ve Tavsiyenin dört ekini Topluluk adına kabul eden 30 Kasım 1987 tarihli Konsey Kararının benimsenmesine yönelik düzenleme yapılmalıdır.
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin 21 Haziran 1988 tarihinde değiştirilen demir yoluyla taşınan kayıtlı bagajın gümrük işlemleriyle ilgili 5 Haziran 1962 tarihli tavsiyesini Topluluk adına kabul eden 3 Mayıs 1989 tarihli Konsey Kararının benimsenmesine yönelik düzenleme yapılmalıdır.
e) Yeni düzenlenmelerin uygulanması için gereken ek personel ve eğitim ihtiyacı
|
Mevzuat uyumunun önemli bir bölümü tamamlanmış olup, personel eğitimine devam edilmektedir. Belirli konularda, özellikle yeni mevzuatın tatbikatından kaynaklanan tereddütlerin giderilmesi bakımından ve uygulamanın yerinde görülmesini teminen, AB ülkelerinde inceleme ve eğitim ihtiyacı bulunmaktadır. Diğer taraftan, AB Uzmanı ve Gümrük Uzmanı istihdamına başlanmıştır. Ancak, tam üyelik kapsamındaki çalışmalar ve hedefler nedeniyle, sayısal olarak yetersizlik söz konusudur. İlave uzman istihdamı ve eğitimi gerekli görülmektedir. Ankara'da bir Gümrük Eğitim Merkezi de bulunmaktadır.
-
Gerekli yerlerde, özellikle sınır kapılarında, yeni Gümrük bürolarının yapımı ve modernizasyonu.
-
Ankara’da bulunan Eğitim Merkezi’nin (AB ülkelerindeki gümrük eğitim merkezleri dikkate alınarak) modernizasyonu.
-
Daha etkili gümrük kontrollerinin gerçekleştirilmesi için gerekli teknik donanımın sağlanması:
-
Kargo kontrol sistemleri, arama hangarları, x-ray sistemleri (sabit ya da hareketli).
-
Kaçakçılıkla mücadele amacıyla test takımı, fiberoskop, vb teknik malzeme.
-
Gümrük muhafaza botlarının teknik donanımının yenilenmesi.
-
Gümrük laboratuarlarının modernizasyonu.
-
Gümrük haberleşme sistemlerinin iyileştirilmesi.
Kısa Vade
-
Tek İdari Belge Sözleşmesi ve Ortak Transit Rejimi.
-
Eşyanın Sınır Kontrolünün Uyumlu Hale Getirilmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme.
-
Geçici Kabul Sözleşmesinin ve Eklerinin Kabulüne İlişkin 15 Mart 1993 tarihli Konsey Kararı (İstanbul Sözleşmesi).
-
Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Uyumlu Hale Getirilmesine ilişkin Uluslararası Sözleşmenin (Kyoto Sözleşmesi)16 bazı eklerini Topluluk adına kabul eden 6 Haziran 1978, 3 Haziran 1977, 7 Mart 1985, 24 Mart 1986 ve 7 Haziran 1988 tarihli Konsey Kararları.
Orta Vade
-
Ticari Kara Yolu Taşıtlarının Geçici İthaline İlişkin Gümrük Sözleşmesi.
-
BM'nin “gümrükten geçiş karneleri” ve “CPD karnelerinin” ticari kara yolu taşıtlarıyla ilgili olarak uygulanmasına dair Kararı.
-
Gümrük vergisi muafiyeti ile ilgili Topluluk sistemini teşkil eden 918/83 sayılı Konsey Tüzüğü'nün (AET) uygulanmasına ilişkin hükümleri belirten 2288/83, 2289/83, 2290/83 ve 3915/88 sayılı Komisyon Tüzükleri (AET).
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin gümrük transit sistemleri arasında bağlantı kurulmasına ilişkin tavsiyesini ve Avrupa Ekonomik Komisyonu Dahili Taşımacılık Komitesinin aynı konuyla ilgili kararını kabul eden 22 Nisan 1985 tarihli Konsey Kararı.
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin konteynerlere ilişkin Gümrük sahteciliğine karşı mücadeleye dair 15 Haziran 1983 tarihli tavsiyesini Topluluk adına kabul eden 7 Mart 1985 tarihli Konsey Kararı.
-
Uluslararası Taşımacılıkta kullanılan Konteyner Havuzu Gümrük Muameleleri Sözleşmesi.
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin ticari faturalarla ilgili Gümrük koşullarına ilişkin tavsiyesini Topluluk adına kabul eden 14 Haziran 1982 tarihli Konsey kararı.
-
Gümrük İşbirliği Konseyinin 21 Haziran 1988 tarihinde değiştirilen demir yoluyla taşınan kayıtlı bagajın gümrük işlemleriyle ilgili 5 Haziran 1962 tarihli tavsiyesini Topluluk adına kabul eden 3 Mayıs 1989 tarihli Konsey Kararı
Sürdürülmekte olan çalışmaların ve gelecekteki yatırımların finansman kaynağı olarak milli bütçe düşünülmekle birlikte, belirtilen ihtiyaçlar için Topluluk kaynaklarından da yararlanılması gerekli bulunmaktadır.
Dostları ilə paylaş: |
