İÇİndekiler dış ticaretin tanımı ve amaçları

ihracatın ülke ekonomisi yararıma düzenlenmesi, desteklenmesi ve

geliştirilmesini sağlamaktır.

İTHALAT POLİTİKASI ARAÇLARI

• Gümrük Vergileri,

• Ticaret Politikası Araçları,

• Tarife Kontenjanları,

• Genelleştirilmiş Preferanslar Sistemi,

• Askıya Alma Uygulaması,

1. Gümrük Vergileri

• Gümrük vergilerinin tespiti her yıl İthalat Rejimi Kararları ile Yapılmış ve

• uzun yıllar rejim çalışmalarında, yerli sanayinin ihtiyaçları, kalkınma

• planları ve yıllık programlar belirleyici unsurlar olmuştur.

• Gümrük vergileri indirimlerinin ekonomik etkilerini şu şekilde

• açıklamamız mümkündür; ithalatçı tarifelerle korunan sektörler genellikle

• dış piyasa ile rekabet edemeyen sektörlerdir. Bir ürün üzerine gümrük

• vergisi konulması malın fiyatında artışa yol açar. Bunun sonucunda ürünün

• yerli üretiminden artış, talebinde daralma, milli gelirde ise tüketiciden

• üreticiye refah aktarımı gözlenir.

• Ayrıca hazine ithalat devam ettiği sürece ithalattan vergi geliri elde

• etmektedir. Vergi yükselmesi durumunda ise yukarıda sayılan gelişmelerin

• tersi olur.

Gümrük Vergileri Etkileri;

• Fiyat ve Üretim Etkisi,
• Tüketim Etkisi,
• Vergi Geliri Etkisi,
• Bölüşüm Etkisi,
• Diğer Etkilerdir.

a. Fiyat ve Üretim Etkisi

• Olası bir tarife indirimi ilk aşamada tüketicinin ve ithalatçının ödedikleri fiyatlar arasındaki farkın vergi oranı kadar azalması sonucunu beraberinde getirebilecektir.

b. Tüketim Etkisi

• Gümrük tarifelerindeki düşüş iç fiyatları düşürerek ürünün tüketiminin artmasına yol açar. İthal edilen ürünün talep esnekliği ne kadar yüksekse, fiyattaki düşüş sonucu tüketimdeki artış o kadar fazladır.

c. Vergi Geliri Etkisi

• Tarife indirimini izleyen dönemde vergi gelirlerinde azalma beklenir. Ancak ithal edilen mallara olan talep gümrük vergisi indirimi nedeniyle zamanla artarsa vergi gelirlerinde iyileşme gözlenir. Bu çerçevede tarife gelirlerindeki kısa vadeli azalmanın faiz dışı fazlaya etkisi de göz önünde bulundurulmalıdır.

d. Bölüşüm Etkisi

• Gümrük tarifelerindeki düşüş, ulusal gelirin üreticilerden tüketicilere doğru

• yeniden bölüşümüne neden olur. Tarifeleri azaltılan malları tüketen toplum

• kesimlerinin durumlarında eskiye nazaran iyileşme olmalıdır. Ayrıca bu

• kesimlerin birbirine göre durumları incelendiğinde toplam refahın artması için,

• önceden dezavantajlı durumda bulunan kesimlerin refah seviyesi iyiye gitmeli

• veya en azından eski durumunu korumalıdır.

e. Diğer Etkiler

• Yerli üretici düşen ithal fiyatları ile rekabet edebilmek için kendi fiyatlarını da

• düşürerek kar marjından feragat edebilir. Hiçbir biçimde rekabetçi pozisyonunu

• koruyamıyorsa pazardan çekilmeyi veya ithal sektörüne kaymayı tercih edebilir.

• İkinci durum ilgili sektörlerde istihdamın azalması ve yurt içi üretimin

• düşmesiyle sonuçlanacaktır. Diğer taraftan, gümrük vergilerindeki indirimin

• ithalatı artırması cari işlemler açığını arttırıcı etki yapar.

f. Uluslar arası Ticaret Anlaşmalarında Bağlayıcılık

• Tarife indirimleri, diğer ülkelerle yapılan iki taraflı ve çok taraflı anlaşmaların

• işaret ettiği karşılıklılık kuralları dahilinde ele alınmalı ve indirimlerin olası

• etkileri bu çerçevede incelenmelidir.

2. Ticaret Politikası Araçları

• Dampingli ve sübvansiyonlu ithalata karşı önlemler;

• Damping, bazı firmaların veya kuruluşların ürettikleri malların dış

• piyasada iş piyasanın altındaki fiyattan satmalarıdır.

• Sübvansiyon ise, bazı malların üretilmesini desteklemek için hükümetçe

• yapılan destekleme ödemedir. Örneğin ülkemizde ihracatın desteklenmesi için

• vergi dairesi bu tür bir sübvansiyondur.

• 1989 yılına kadar yüksek birlik duvarları ve tarife dışı önlemlerle korunan

• sanayi, haksız rekabete karşı ayrı bir korumaya ihtiyaç duymamıştır.

b. İthalatta Koruma Önlemleri Mevzuatı

• Bu mevzuat çerçevesinde bir malın ithal eğilimi yerli üreticiler üzerinde zarar

• tehdidi oluşturuyorsa ve ülke menfaatleri de gerçekleştiriyorsa ithalat gözetime

•