Iğdir yatırım Ortamı ve Yapılabilecek Yatırımlar Araştırması
Tarım İl Müdürlüğü vasıtasıyla y
Yüklə 3,5 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yem Bitkileri Üretimi (Silajlık Bitkiler)
- Ekolojik (Organik) Bitkisel ve Hayvansal Ürünler Üretimi
- 5.2.2. Hayvancılık Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar
- Beyaz Hindi Yetiştiriciliği Saanen Irkı Süt Keçisi Yetiştiriciliği.
- Et ve Yumurta Tavukçuluğu
- Çizelge 5.
- Toplam Kanatlı Et Üretimi
Tarım İl Müdürlüğü vasıtasıyla yöre halkının bu konu üzerinde aydınlatılması ve ürünlerin toplanılmasında özen gösterilmesi sağlandığında, bitkilerin toplanılması ve pazarlanmasının bir sektör haline geleceği ve il ekonomisine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca uçucu yağların elde edileceği bir tesisin ihtiyaç duyacağı miktarlarda üretimin gerçekleştirilmesi durumunda da önümüzdeki dönemlerde uçucu yağ üretim tesisine yatırım yapılabileceği söylenebilir. Tıbbi ve aromatik bitkilerin üretim maliyetinin düşük olması, pazarlanmasının kolay olması ve yörenin klimatik yapısının bu tür bitkilerin üretimine uygun olması bu alana yatırım yapılmasını cazip kılmaktadır.
Yıllardan beri her fırsatta yem kaynaklarının yetersizliği nedeni ile hayvansal üretimde istenilen düzeye ulaşılamamasından şikâyet edilmektedir. Yapılan çalışmalar ve gösterilen gayretler de bu konudaki arayışı sergilemektedir. En önemli kaba yem kaynağımız çayır ve meralar aşırı ve zamansız otlatma nedeni ile elden çıkma aşamasına gelmiştir. Bu alanlarımızdaki otlatma yoğunluğunu azaltmak amacıyla yem bitkileri tarımına ağırlık verilmiştir. Hayvansal üretimi artırma yolunda verim potansiyelleri düşük olan yerli ırklarımız giderek azalmıştır. Bunun yanında kültür ırkı ithali yoğunluk kazanmıştır. Ne yazık ki gösterilen tüm gayretlere rağmen hayvansal üretimde arzu edilen seviyeye ulaşılamamıştır. Ülkemiz hayvan varlığına bakıldığında, özellikle Ege ve Marmara bölgelerindeki mevcut hayvanların % 90’nının kültür ırkı ve melezi olduğu görülmektedir. Ancak söz konusu bölgeler ile diğer bölgelerdeki çayır mera, yem bitkileri alanı ve üretimleri incelendiğinde ihtiyacı karşılamaktan uzak olduğu görülmektedir. Hayvanların toplam kaba yem ihtiyacı ülke düzeyinde ele alındığında, çayır mera ve yem bitkilerinden sağlanan bölümün % 25,98, tarla tarımı artıklarından karşılanan bölümün ise % 43,51 düzeyinde olduğu bildirilmektedir. Yüksek verimli kültür ırklarından maksimum verimin alınabilmesi iyi bir besleme ile mümkündür. Ülke düzeyinde mevcut hayvanların tümü kültür ırkı olsa da mevcut kaba yem üretimimiz karşısında alacağımız verim yine değişmeyecektir. Üreticilerimiz kaba yem sıkıntısının yaşandığı dönemlerde genelde hayvanlarını zorunlu olarak besin maddesi içeriği düşük tahıl samanı ile beslemektedir. Bunun yanında taze ve suca zengin, karbonhidrat içeriği yüksek yem bitkilerinin parçalandıktan sonra havasız ortamda belirli bir süre bekletildikten sonra elde edilen ve silaj adı verilen kaba yem de tercih edilmeye başlanmıştır. Silaj, besin maddelerindeki değer kaybını en aza indiren su içeriği yüksek kaba yem özelliği ile tarımı ileri ülkelerde yoğun olarak kullanılmaktadır. Silajın sağladığı yararları özetlemek gerekirse; kaba yemlerin silo edilerek saklanmasında, kurutularak yığın yapılmasına oranla daha az iş gücüne ihtiyaç duyulur. Ayrıca kış döneminde ihtiyaç duyulan kaba yem daha az bir emekle elde edilebilir. Kurutma problemi bulunan Karadeniz Bölgesi gibi yörelerde silaj uygun bir depolama yöntemidir. Kısa süreli güneşli, açık ve rüzgârlı ortamlar besleme değeri yüksek silaj eldesi için yeterlidir. Bu uygulama ile yem ve hayvansal ürün kaybı da önlenmektedir. Yeşil yemlerin bulunmadığı özellikle kış aylarında, hayvanların suca zengin ve kaliteli yem ihtiyacı karşılanmaktadır. Yapay kurutma yöntemi dışındaki diğer muhafaza yöntemlerine göre yemlerin fermantasyon yolu ile saklanması besin maddelerindeki kaybı önler. Örneğin, yaprak içeriği fazla yonca ve üçgül gibi türlerin kurutularak depolanmasında besin maddeleri kaybı artmaktadır. Silo yemi yapımında ise kurutma kayıpları en aza indirilir. Kuru ot eldesinde % 15–30 olan kuru madde kaybı, silo yeminde % 5’e, % 25–35 düzeyindeki sindirilebilir protein kaybı ise % 5’e düşmektedir. Aynı şekilde nişasta değerindeki kayıp kuru otta % 50’ye kadar çıkarken, silo yeminde en fazla % 10 olmaktadır. Fermantasyon sonucu yemlerin taze yumuşak yapısının korunması güzel kokuya sahip olması dolayısı ile hayvanlar tarafından sevilerek tüketilmektedir. Taze olarak yedirildiğinde hayvanlara zararlı etkisi olan bazı türler, silaj yapımından sonra bu özelliklerini kaybederler. Söz konusu farklı türlerin tohumları da fermantasyon sonunda çimlenme özelliklerini kaybettikleri için yabancı ot yayılımı da önlenir. Silaj uygulamaları ile birim alanda daha fazla yem muhafaza edilmektedir. 1 ton kuru ot için 14 m3 gerekli iken, aynı miktar otun silolanmasında 1,5 m3'lük hacim yeterli olmaktadır. Kısa vejetasyon süresine sahip olan silaj bitkilerinin hasadından sonra tarlaya bir diğer ürünün ekimine olanak sağlanır. Bir yılda birden fazla ürün alma şansı elde edilir. Uzun yıllar değer kaybetmeden saklanabilmesi, bazı yıllar yaşanan doğal afetler sonucu meydana gelebilecek yem sıkıntısında güvence kaynağını oluşturmaktadır. Silajın provitamin A içeriği de oldukça fazladır. Bugün bilinçli hayvancılık yapılan işletmelerde silo yemi, hayvanların kış beslenmesinde verimliliği güvence altına alan önemli bir uygulamadır. Her türlü yeşil yemden silaj yapmak mümkündür. Fakat bu amaçla en fazla kullanılan bitkiler mısır, sorgum, sudanotu, sorgum-sudanotu melezi, fiğ-tahıl karışımları, İtalyan çimi, arpa, buğday hâsılları, ayçiçeği vb bitkilerdir. Silaj üretimi amacı ile çoğunlukla tercih edilen bitkiler yanında yonca, yanında doğal çayırlardan da yararlanmak mümkündür. Baklagil yem bitkilerinde protein oranı fazla, karbonhidrat içeriği az olduğu için, silolanmaları sırasında karbonhidratça zengin katkı maddelerine gerek vardır. Örneğin patates, şeker pancarı yaprağı, şeker endüstri artığı posaları ve hayvan pancarı yaprakları da silolanarak hayvan beslenmesinde kullanılabilir.
Hayvan pancarı, hayvanların severek yediği sulu, şıralı bir yem bitkisidir. İneklerin süt verimini belirgin bir şekilde arttırır. Kesif yemden tasarruf sağlar. Lezzetli oluşu sebebiyle hayvanlar tarafından severek yenir. Diğer yem bitkilerine göre daha fazla enerji sağlar. Hayvanların sindirim sistemini güçlendirir. Hayvan pancarının verimi çok yüksektir. Uygun şekilde tarımı yapıldığında dekardan 10–12 ton yumru alınır. Bir dönümden kaldırılan pancar 3–5 Jersey ineğe, 2–3 Holstein veya Montafon ineğe 6 ay yeter. Hayvan pancarı için en uygun topraklar hafif ve orta bünyeli topraklardır. Fazla killi veya fazla kumlu topraklarda, taşlı ve çakıllı topraklarda hayvan pancarı yetişmez. Patatesin yetiştiği bütün topraklarda rahatlıkla yetiştirilir. Hayvan pancarı ilkbaharda toprak tava geldiğinde ekilir. En uygun ekim zamanı mart-nisan aylarıdır. Ekim derinliği 2–3 cm. olmalıdır. Hayvan pancarı ekilecek tarlaya 2–3 ton yanmış hayvan gübresi karıştırılmalıdır. Tarlaya, ekimle birlikte 15 kg. triple süper fosfat gübresi ve 15–20 kg. azotlu gübre katılmalıdır. Aynı tarlaya iki yıl arka arkaya ekim yapılmamalıdır. Gübreleme toprak tahlili sonuçlarına göre yapılmalıdır. Bitki toprak yüzüne çıkıp 3–4 cm. boylanınca ilk çapa ve seyreltme işlemi yapılır. Sıra üzerinde pancarların birbirine olan uzaklığı 35 cm. olmalıdır. Seyreltmeden sonra dekarda 7000–8000 bitki kalmalıdır. Bu dönemde dekara 15–20 kg. azotlu gübre verilmelidir. Yetişme süresince yeterli yağış alınamadığı takdirde mutlaka sulama yapılmalıdır. Hayvan pancarında, yumrunun büyük bir kısmı toprak yüzünde geliştiğinden sökümü çok kolaydır. Ayakla hafifçe vurulduğunda veya yaprakların başla birleştiği yerden elle tutulup çekildiğinde kolaylıkla topraktan çıkarılabilir. Sonbaharda yapraklar sararmaya başladığında, soğuklar başlamadan önce hasadı yapılmalıdır. Hasatta yapraklar ziyan edilmemeli, hayvanlara yedirilmelidir. Sökülen yumruların uzun süre suyunu kaybetmeden saklanması için baş kısmı tekrar sürmeyecek şekilde kesilmiş olmalıdır. Yumrular mahzen, samanlık veya toprakta saklanabilir. Depolanacak pancarlar mutlaka temiz ve sağlam olmalıdır. Yumrular depoda ışık görmemeli ve depo sıcaklığı 1–5 dereceden fazla olmamalıdır. Depolamada yığın yüksekliği 1,5 metreyi geçmemelidir. Hayvan pancarı süt ineklerine günde 25–30 kg. besi koyunlarına 4–5 kg. ve besi sığırlarına ise 30–35 kg. verilebilir.
Ekolojik tarım; üretimde kimyasal girdi kullanmadan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı tarımsal üretim biçimidir. Ekolojik tarımın amacı; toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden, çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumaktır. Özellikle Iğdır’ın genel konumu, kirlenmemiş yapısı, iklim özellikleri, gübre ve ilaç kullanımının düşüklüğü, adaptasyon kabiliyeti yüksek yerel çeşitlerin varlığı, özellikle insan müdahaleleri olmadan doğal olarak yetişen çayır ve meralardaki tıbbi ve baharatlı bitkilerin varlığı organik ürünler yönü ile önemli bir potansiyel kaynak oluşturmaktadır. Organik üretim yalnız gübre ve ilaç kullanılmadan ürün üretilmesi demek olmayıp, ürünlerin aynı zamanda kontrol ve sertifikasyon işlemlerini de kapsamaktadır. Iğdır’ın taşıdığı özellikler Iğdır’da organik tarıma geçişte önemli bir avantaj sağlayacaktır. Tabi burada sadece bitkisel tarım düşünülmemeli ve organik hayvancılık sektöründe de süt ve et üretimine yönelik ekolojik üretimin gerçekleştirilmesi de gerekmektedir. Iğdır’da bulunan TİGEM-Kazım Karabekir Tarım İşletmesi Müdürlüğü organik üretim sertifikası almıştır. Bu konu gerek iç pazar gerekse de dış pazarlar açısından son derece önemli bir konudur. Dolayısıyla yapılacak yatırımlar konusunda detaylı bilgilerin temin edilmesi gerekmektedir. 5.2.2. Hayvancılık Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar Tarımda ileri düzeydeki ülkelerde hayvansal üretimin toplam tarımsal üretimdeki payları % 60–70 iken, Türkiye’de bu oran % 20–25 dolayındadır. Yıllardır bitkisel ve hayvansal üretim arasında denge kurulamamış, son yıllarda bu denge hayvancılık aleyhine bozulmuştur. Tarımsal üretim içerisinde hayvancılığın payı 1970 yılında % 36,9 iken bu oran 1999 yılında % 21,6’ya düşmüş ve 2004 yılında da tekrar % 26,5’e yükselmiştir. Bu olumsuz yapının ortadan kaldırılmasına yönelik hayvancılığa yönelik yatırımların artırılması gerekmektedir. Hayvancılık sektöründe yapılabilecek 7 yatırım belirlenmiştir.
Bitkisel tarım ve hayvancılık alanlarında yapılacak yatırımlarda ve her türlü yetiştiriciliklerde Tarım İl Müdürlüğü ile koordineli çalışılmalı ve teknik destek sağlanmalıdır.
Ülkemizin zengin bitki örtüsü, farklı iklim ve coğrafik özellikleri arıcılığa son derece elverişli bir ortam yaratmaktadır. Arıcılık, yatırımın çok kısa sürede gelire dönüşmesi, diğer sektörlere göre daha az iş gücüne ihtiyaç duyulması, arı ürünlerine iç ve dış pazarlarda talebin fazla olmasından dolayı karlı bir tarımsal faaliyet haline gelmiştir. Arıcılık, az topraklı ya da topraksız çiftçilere gelir sağlamak, orman içi ve kenar köylerde yaşayanları kalkındırmak yönünden önemli bir tarım koludur. Ülkemizde iş sahalarının açılması için yüksek miktarda yatırım yapılması gerekirken, arıcılığın bir iş alanı oluşturması bu dalın geliştirilmesi için önemli bir sebeptir. Bu amaçla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ilkel kovanların modern kovanlara çevrilmesi için çalışmalar başlatmıştır. Ayrıca kovan başına alınan ortalama bal veriminin yükseltilmesi için damızlık ihtiyacı olarak genç ve sağlıklı ana arı üretimi teşvik edilmektedir. Gezginci arıcılığın teşviki konusunda da çalışmalar yapılmaktadır.
Bugün AB’nin yıllık bal ithalatı 200.000 ton olup bu miktar, bizim bal üretimimizin 3 misli büyüklüğündedir. Damızlık ana arı üretiminin arttırılarak, kaliteli ana arı kullanılması sağlanırsa ülkemizde de yüksek bal verimi elde edilebilir. Bu amaçla Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca “Arı Yetiştiricileri Birliği Ana Sözleşmesi” hazırlanmıştır. Söz konusu birliklerin kurulması ile ülkemiz arıcılığında yaşanan birçok sorun çözüm bulacaktır. Iğdır’da floranın zengin ve bakir olması önemli bir avantajdır. Ancak, üretimi gerçekleştirilen balın analizlerinin yapılamamsı, ambalaj tesisinin ve markalaşmanın olmaması, kooperatifleşmenin bulunmayışı gibi sorunlar sektörün en önemli problemlerini meydana getirmektedir. Zaten burada konu edinilen de söz konusu yatırım türünün bilimsel metotların kullanıldığı, kimyasal ve fiziksel analizlerin yapıldığı, markalaşmanın olduğu, yöreye özgü coğrafi işaretlemenin gerçekleştirildiği bir üretim anlayışının yerleşmesidir. Arıcılığın 2003 yılı itibariyle bal üretimi 116 ton/yıl civarında olmakla birlikte, bu potansiyeli değerlendirmek üzere bal üreticiliği ile bal ambalajına yönelik yatırımlar doğal kaynak açısından kolaylıkla gerçekleştirilebilir görülmektedir.
Hayvancılıkta genel olarak birim hayvan başına verimlerin düşük, yem bitkileri ekim alanlarının yetersiz, çayır ve meraların otlatma kapasitelerinin düşük olması, hayvan hastalıklarının etkilerini sürdürmeleri ve üreticilerin ülke genelinde örgütlenememesi, teknoloji ve bilgi noksanlığı gibi sebeplerle hayvancılık üretim artışları yeterli olamamaktadır. Iğdır ilinde halen geleneksel yöntemlerle yapılan besicilik, hem süt hem de et verimi bakımından oldukça yetersiz sonuçlar alınmasına sebep olmaktadır. Hayvan ırkının ıslah edilmemiş olması, ev işletmeciliği şeklinde yapılan ve bilimsel yöntemlerden uzak bu yapılanma yerine fenni besi çiftliklerinin kurulup organik yöntemlerle süt ve et verimi yüksek ırkların adaptasyonu sağlanması durumunda oldukça iyi sonuçlar alınacaktır. İlde bulunan TİGEM-Kazım Karabekir Tarım İşletmesi Müdürlüğünün bu yönde yaptığı çalışmalardan olumlu sonuçlar alınmıştır. Iğdır hayvan varlığının değer olarak dağılımı incelendiğinde koyun % 68,45’lik oran ile ilk sırayı almakta, ikinci sırada ise % 23,86’lık oran ile sığır gelmektedir. Bu yapının geliştirilebilmesi için organik yöntemlerin kullanılması, mevcut yöntemlerin dışına çıkılıp daha profesyonel işletmeler halinde sürdürülebilir şekilde konunun irdelenmesi elbette Iğdır hayvan varlığı ve değerini daha ileri seviyelere taşıyacaktır. Hayvancılık sektöründe arzulanan verim artışlarının sağlanmasında mevcut genetik kapasitenin ıslahının gerekliliği, bu konuda bakım ile beslenme şartlarının iyileştirilmesi ve çeşitli girdi fiyatları ile ürün fiyatları arasındaki dengenin korunması hususları önemini sürdürmektedir. Sığırların et verimini artırmak için besi sığırcılığı yapılır. Besicilikte başarılı olmak için hayvanın ırkı, yaşı, cinsiyeti, sağlığı ve görünüşü önemlidir. Yerli ırklarımızın besi kabiliyeti düşüktür. Yerli ırk sığırlarımız kültür ırklarıyla melezlersek daha iyi sonuç alırız. Şarole gibi etçi ırklar, Holstein ve Montofon gibi ırkların melezlenmesinden elde edilen yavruların et tutma kabiliyetleri fazladır. Besiye alınan sığırlar kapalı ahırlarda, açık sistem ahırlarda yâda merada beslenebilir. Genç hayvanlar yaşlılara göre daha iyi besi tutarlar. Kültür ırkları; 1–1,5 yaşında, yerli ırklar 2 yaşında besiye alınmalıdır. Et ve süt besiciliğinde Iğdır ilinde belirtildiği üzere önemli handikaplar bulunmaktadır. Bu durum karşısında yapılması önerilen yatırım sadece bilimsel metotların uygulandığı modern çiftliklerin oluşturulmasına yönelik yatırımlardır. Buna paralel olarak da aşağıda bir örnekleme yapılmıştır. Teknik Kabuller ve Sürü Projeksiyon Örneği Hayvancılıkla ilgili projelerin hazırlanmasında sürü projeksiyonlarının düzenlenmesi en önemli işlemlerden birisidir. Sürü projeksiyonu bizim yıllar itibariyle ihtiyaç duyacağımız kaba ve yoğun yemin, elde edeceğimiz hayvansal ürünlerin, yapmamız gereken yatırımların tahminine imkân sağlar. Sürü projeksiyonlarının düzenlenmesinde sürünün büyümesi “Tam Gelişme” işletmenin hayvancılık için ayırdığı kaynakları, özellikle yem bitkileri kaynaklarını en ekonomik biçimde değerlendirebilecek sürü büyüklüğünü ifade eder. 300 Baş’lık Süt Sığırı Sürü Projeksiyon örneği: 1. yıl 300 Baş Gebe Düve 1. yıl 300 Baş İnek + 120 baş buzağı 2. yıl Reforme inekler 300x0,15 = 45 Kalan : 255
Düve 120
Toplam: 375 baş 3. yıl Reforme inekler: 375x0,15=56 Kalan : 319 3. yıl sonu Mevcut = 319+150=469 baş 4. yıl Reforme İnekler: 469x0,15=70 Kalan : 399 4. yılsonu mevcut = 399+188= 507 baş 5. yıl Reforme inekler =507x0,15=76 Kalan : 431 5. yılsonu mevcut = 431+203= 634 baş İşletmede 5. yıldan itibaren gebe düve satışına başlanacaktır.
Besi hayvancılığında istenilen düzeyde gelişmeler sağlandığı takdirde önümüzdeki dönemlerde et ve et ürünleri entegre tesisine de yatırım yapılabilir. Ancak bugünkü şartlarda bu tip yatırımın geçerliliği bulunmamaktadır. Beklenen gelişmelere paralel olarak et ve et ürünleri entegre tesisine yatırım kararı alındığında Bakanlığımızca gerekli teknik destek de verilebilecektir.
Ülkemiz tavukçuluk sektörü, hayvancılığımız içerisinde en hızlı gelişen, modern teknolojiyi uygulamada bu konuda ileri ülkeler seviyesinde entegre tesislere sahiptir. 1950 ‘den itibaren gelişmeye başlayan, 1970’li yıllardan sonra ticari mahiyette işletmelere dönüşen tavukçuluk, 1980’den sonra damızlıkçı işletmelerin kurulmaya başlaması ve desteklemelerinde başlaması ile birlikte bugün, ülke ihtiyacının dışında oldukça büyük bir ihracat kapasitesine de ulaşmış durumdadır. Tavukçuluk, 1970'li yıllardan başlayarak ülkemiz hayvancılık sektörü içinde sürekli bir gelişme sağlanan, kendi üretim planlamasını yapabilen ve ülke ihtiyacını karşılayabilen önemli bir üretim dalıdır. Ülkemizde bugün üretilen beyaz etin yaklaşık % 80'i son derece modern tesislerde gerçekleştirilmektedir ve çoğu gelişmiş ülkelerdeki benzerlerinden 20 yıl daha gençtir. Ülkemiz piliç eti üretiminde dünya ülkeleri sıralamasında 207 ülke içinde 17. sıradadır. Sektörde dünyadaki son gelişmeler yakından takip edilmekte ve üretime yansıması çok hızlı olmaktadır. Tavukçuluk sektöründe Tayland ve karma ortaklı yabancı sermaye bulunmaktadır. Çizelge 5. Türkiye'nin Et Tavuğu (Broiler) ve Beyaz Et Üretimi (Ton)
Kaynak: İGEME Ülkemizdeki etçi işletmelerin % 72,6'sını 5.000 adet/devre kapasiteli işletmeler oluşturmaktadır. Broiler üretiminde yaygınlaşan entegrasyon üretimin % 85-90'ını sözleşmeli sistem içinde gerçekleştirmekte ve modern kesimhanelerde kesilen piliçler, entegre çalışan firmalar aracılığı ile pazara sunulmaktadır. Yurtiçi tavuk eti satışının % 75'ini bütün tavuk, % 25'ini parça tavuk eti oluşturmaktadır. Parça tavuk eti satışının % 73'ü but-göğüs, % 11'i taşlık, % 6'sı boyun, % 6'sı kanat ve % 4'ü fileto şeklinde gerçekleşmektedir. Son yıllarda ülkemizde hindi eti de ekonomik olarak üretilmeye başlanmıştır. Söz konusu ürünün dünya pazarlarında ihraç imkânı fazladır. Son yıllar değerlendirildiğinde, 2002 yılında bir miktar düşüş gösteren beyaz et ihracatı en yüksek ihracat miktarına 2003 yılında ulaşmıştır.
Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|