Ihyou ulumid-din

www.ziyouz.com kutubxonasi 3
alohida-alohidami yoki birlashtirib chop etiladimi, buni sharoit ko‘rsatadi. Har holda
avvaldan ma’lum qilamizki, «Ihyo»ning boshqa qismlari ham tarjima etilmoqda va,
inshaalloh, yaqin oy-kunlarda o‘quvchiga taqdim qilinajak.
Aziz kitobxon, bilasizki, katta ishni boshlash hamisha mashaqqatli va og‘ir kechadi,
beixtiyor xato-kamchiliklarga ham yo‘l qo‘yilishi mumkin. Shuning uchun bilib-bilmay
sodir etgan nuqsonlarimiz, tarjimadagi g‘alizlik va kamchiliklar uchun sizdan uzr,
Allohdan mag‘firat so‘raymiz. Ushbu muborak Ramazon kunlarida tortiq qilayotgan
tuhfamizni husni maqbul etgaysiz. Imomimiz Hujjatul Islom G‘azzoliy hazratlarining
haqlariga, qolaversa biz xodimlaringizning haqlariga duo qilgaysiz, gunohlarimizni
kechirishini Yaratgandan so‘ragaymiz, zero, duolar ijobat bo‘lguchi oyda Allohdan kattakatta
umidlarimiz bor. Allohdan tavfiq so‘raymiz, Ungagina sig‘inamiz va Undangina
madad tilaymiz.
Ijodiy guruh
Hujjatul-islom al-G‘azzoliy
Qumlar Unga tasbeh aytadigan, soyalar sajda qiladigan, haybatidan tog‘lar qo‘rqadigan
zot Allohga hamd bo‘lsin. Guvohlik beramanki, Haq va Mubin, Malik Allohdan o‘zga iloh
yo‘q. Guvohlik beramanki, sayyidimiz Muhammad alayhissalom oriflar imomi, butun xalq
ulug‘idirlar. U kishining ahliga va tohir-toyyib yaqinlariga, hamda mujohid, solih
ashoblariga, shuningdek qiyomatga qadar ul zotga ergashgan kishilarga salovat va
salomlar bo‘lsin.
Shak yo‘qki, Imom G‘azzoliy Islomning buyuk shaxsiyatlaridan, ulug‘ ahllaridandir. U
shuningdek Islomiy fikr rahnamosi, diniy ruhni jonlantirishda va islom fikrini uyg‘otishda
katta fazlga ega bo‘lgan isloh va tajdid kishisidir.
G‘azzoliyning ishlari, tajdidlari ikki asosiy yo‘nalishdadir:
1. Falsafani tanqid va munoqasha qilish.
2. Islomiy axloqqa, ruhga va haqiqatlarga chaqirish.
Hayotlari
U kishi Muhammad ibn Muhammad ibn Muhammad ibn Ahmad at-Tusiy Abu Homid al-
G‘azzoliydirlar. Tusning Tobiron nohiyasida 450 hijriy yilda tug‘ildilar. Otalari solih bir
faqir kishi bo‘lib, faqat qo‘l mehnati, jun yigirish bilan kun kechirar edilar. Faqihlar
ziyoratida bo‘lib, doim ular bilan hamsuhbat, xizmatlarida shay edilar. Ularga ehson,
qo‘ldan kelgancha nafaqa qilardilar. Ularning so‘zlarini eshitganda yig‘lab, tazarru’
qilardilar. Allohdan o‘g‘il berishini va u faqih bo‘lishini so‘rardilar. Alloh u kishining
duolarini ijobat qildi. Otalarining vafot onlari yaqinlashganda u zot va akalari Ahmadni
ahli xayrdan bo‘lgan bir so‘fi birodariga vasiyat qildilar. Otalaridan qolgan arzimas mol
tugagandan keyin bu so‘fiy kishi ularni boqishga qiynalib qoldi va: «Xabaringiz bor,
sizlarga tegishli bo‘lgan narsani ishlatib bo‘ldim, men o‘zim kambag‘al va yo‘qsil
kishiman, sizlar to‘g‘ringizda menga kelgan eng yaxshi fikr biror madrasaga
borishingizdir. Chunki sizlar tolibi ilmsizlar, sizlarga madad bo‘ladigan rizq o‘sha
yerdadir», dedi. Ular bu so‘zga kirishdi.
Ihyou ulumid-din (Din ilmlarini jonlantirish) – Ilm kitobi. Abu Homid al-G’azzoliy