Invitation

MEVCUT DURUM

1. İşsizliğin Yapısı ve Gelişimi

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün tanımlarına göre Türkiye’de genel işsizlik düzeyi oldukça yüksek olmakla birlikte (10%³¹), bu oran düşme eğilimindedir. Ancak Türkiye’de istihdamla ilgili en temel sorun genç işsizliğidir (yaklaşık 20%).

İşsizlik alanındaki özel sorunlardan biri, orta ve yüksek öğretim kurumlarından mezun olan kişilerin işsizlik oranlarının oldukça yüksek olmasıdır; özellikle de üniversite ve fakülte mezunları arasında bu oran %40’lara varmaktadır.

Bununla birlikte, özelleştirmelerin de dahil olduğu toplu işten çıkarmalar, belirli bölgelerde benzer vasıflara sahip olan işsizlerin sayısının artmasına neden olmaktadır.

2. Aktif ve Önleyici Tedbirler

Türkiye’de aktif istihdam tedbirleri kanunen İŞKUR tarafından yürütülmekle beraber çeşitli kurumlar tarafından da, ulusal ve uluslararası kaynaklarla finanse edilen çalışmalar yapılmaktadır.
Tablo 8.1: Aktif İstihdam Tedbirleri 2004³²

	Kurs sayısı	Katılan Sayısı			Bütçe (YTL)	Kaynak
		Erkek	Kadın	Toplam
İstihdam Garantili Kurslar	10	70	121	191	54,300	İSF
Kendi İşini Kuracaklar	33	151	427	578	251,741	İSF
Hükümlülere Yönelik Kurslar	23	339	63	402	200,576	Para cezası
Özürlülere Yönelik Kurslar	20	216	86	302	572,178	Para cezası
İşsizlik Sigortası Kap. Açılan Kurslar	11	138	30	168	69,496	İSF
Çıraklık Eğitimi						MEB
Toplam-İŞKUR	97	914	727	1,641	1,148,291
Özelleştirme Sosyal Destek Projesi	204			6,944	-	Dünya Bankası
AİPP		22,514	16,263	38,777	509^33 Milyon-	AB ve Türkiye
Genel Toplam	-	23,428	16,990	47,362	-

Yapılan başka çalışmalar da olmakla beraber ulusal istihdam kurumu olarak İŞKUR; istihdamın artırılması, işgücü piyasasının nitelikli işgücü ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, aktif işgücü programları çerçevesinde İstihdam Garantili İşgücü Yetiştirme Kursları, Kendi İşini Kurmak İsteyenlere Yönelik Meslek Edindirme Kursları, Meslek Geliştirme Kursları, Özürlülere Yönelik Mesleki Eğitim ve Rehabilitasyon Faaliyetleri, Hükümlülerin Mesleki Eğitimine Yönelik Çalışmalar ve İşsizlik Sigortası Kapsamında İşsizlere Verilen Eğitimler gibi çeşitli işgücü yetiştirme faaliyetlerinde bulunmaktadır.

İŞKUR tarafından verilmekte olan söz konusu hizmetler, varolan işsizlik sorununun çözümünde gerekli olmakla beraber yeterli değildir. Ayrıca; benzer kapsamda MEB başta olmak üzere; yerel yönetimler, sürekli eğitim merkezleri(SEM), sendikalar ve STK’ larca da çeşitli hizmetler verilmektedir.

2004 yılında, 8.585 işsiz³⁴ 301 değişik kursta eğitim görmüştür. Bu eğitimlerden yararlanan kişilerin %80’i finansmanı Dünya Bankası Özelleştirme Sosyal Destek Projesi kapsamında bu hizmetlerden yararlanmıştır.

Bunlara ek olarak AB, AİPP – AB İŞKUR’a Destek Projesi – projesi bileşeni Hibe Planı çerçevesinde yaklaşık 50,000 kişiye mesleki eğitim verilmiştir.

Yukarıda bahsedilen aktif istihdam tedbirlerinin yanı sıra engelli, eski hükümlü ve terör mağdurlarına kontenjan kapsamında işler önerilmiştir.

Tablo 8.2: Kontenjan kapsamındaki işlere yerleştirilen iş arayanlar 2004

Kontenjan kapsamındaki işler	Yerleştirilen kişi sayısı
Engelli	17,172
Eski hükümlü	5,648
Terör mağdurları	87

3.