Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
Secundò, ex Isidoro lib. 3. sent. de summo bono cap. 51. & refertur d. cap. Principes, vbi ait: Sæpe per
imponat. Ergo auctore Isidoro, cum clerici corri- gi ab Ecclesia non possunt, puniri à politico ma- gistratu poterunt. Tertiò ex Constantino Magno, epist. ad Nico- medienses, apud Theodoretum 1. histor. cap. 19. si quis Episcoporum inconsultè tumultuat, hic mi- nistri Dei, hoc est, mea executione coercebitur: sic legit Caluinus 4. instit. cap. 11. Quartò ex l. addictos, C. de episcop. audien. vbi Arcadius & Honorius dicunt, Addictos supplicio, & pro criminum immanitate damnatos, nulli clericorum, vel monachorum, eorum etiam, quos<-P> @@0@ @@1@ vindicare liceat, ac tenere, &c. & nōnullis interie- ctis, At si tanta clericorum, aut monachorum au- dacia est, vt bellum potius quàm iudicium existi- metur esse futurum, ad clemẽtiarn nostram com- missa referantur, vt arbitrio nostro mox seuerior vltio procedat. Ex qua l. gloss. ibi, verbo vindice- tur, obseruat, posse in euentu illius legis iudicem politicum in clericos, & monachos animaduerte- re: quam sententiam ex verbis illius legis apertè deduci confessum fuit Alberico, Angelo, Baldo, Paulo, Saliceto, Fulgosio & aliis, quibus non com- memoratis eam interpretationem ob immanita- tem criminis probat Ioann. Garsia de nobilitate gloss. 9. num. 10. Vera tamen sententia est, nulla ratione magi- stratum politicum, Ecclesiasticos, qui sæculari cu- riæ ab Ecclesia traditi non sunt, pœna aliqua posse puniri Soto, 4. dist. 25. quæst. 2. art. 2. con. 5. Vazq. hic disp. 167. Bellar. 1. de cler. cap. 38. prop. 3. Azor. Gregorius Lopez, l. 3. verbo capellan traidor, tit. 9. partita 6. Iul. Clarus lib. 5. recept. sent. ca. fin. quæst. 35. communem esse dicens sententiam, & Couarruuias suprà ex Ioan. de Platea §. item lex Iulia inst. de publicis iudiciis, & Ioanne Palacio Rubric. rept. cap. per vestras de donatio. inter virum & vxo. not. 1. §. 1. num. 13. asseuerat, pœ- nam lege politica statutam contra ferentes arma prohibita, non posse à clerico peti apud iudicem sæcularem, sed petẽdam esse apud Ecclesiasticum, etiamsi pecuniaria sit. Quæ sententia non satis cohæret cum sentẽtia, quam suprà Couarruuiam tradidisse retulimus, & quamuis Vazquez supra ipsum interpretetur, vt Couarruuias intelligatur de clerico arma prohi- bita deferente, quæ nec domi retinere licet, lege interdicẽte, quia Reip. sunt perniciosa: in eo enim euentu putat Vazquez suprà rectè posse iudicem laicum à clerico arma auferre: quia non esset pœ- nam delicto infligere, sed efficere, vt lex seruare- tur: hoc tamen aliquibus displicet, quia Couarru- uias ait, alioqui clerici liberè vagarentur armati, cùm iudex Ecclesiasticus non habeat ministros, qui noctu possint clericos armatos capere, arma- que ab eis tollere, præsertim quia frequentior est in toto orbe Christiano illa consuetudo, quę obtinet arma non amitti, nisi quis fuerit deprehẽ- sus armatus, etiāsi constet, arma portasse. Hactenus Couarruuias: ex quibus illi arbitrantur corruere Vazques interpretationem, cuius etiam sententiā reiiciunt, quia ad iudices sæculares non spectat propria auctoritate efficere, vt leges ciuiles à clericis obseruentur: cum nullam in eos iurisdi- ctionem habeant: fatentur tamen illi, posse poli- ticæ potestatis ministros à clericis, quos noctu ar- matos deprehenderint, arma auferre: cæterùm ea cùm primùm possint, debere iudici Ecclesiastico reddere, etiamsi clericis ea domi retinere interdi- ctum lege fuerit, Ecclesiæ fisco, non politico ab Ecclesiastico iudice applicanda. Ego verò existimo, posse iudicem Ecclesiasticũ fisco regio arma applicare, nisi pœnas generatim teneatur fisco applicare Ecclesiastico ex Episcopi ordinatione: deinde ministros politicæ potestatis non teneri arma reddere iudici Ecclesiastico, sed posse reddere parti, nisi inde periculum prudenter timeatur. Si autẽ timeatur ex eo quòd vel illi, vel<-P>@@
retur illi, vel alteri ea daturus &c. posse ea dare ministris regiis, quibus dantur ea, quibus sæcula- res spoliantur, reddito tamen pretio æquiualenti, si quod haberi commodè potest sine iactura regis, clerico vel Ecclesiastico iudici. Sic enim clericus non punietur à politicis ministris, & bono com- muni cōsultum erit: & sic intelligo Couarruuiam suprà, & Sa, verbo clericus, numer. 6. vbi sic ait.
ma clericorum, nisi sint monachi, non sunt res Ecclesiasticæ. Non posse autem clericum à iudice ciuili vlla ratione puniri, patet primò ex iuribus sect. 8. ini- tio citatis, quibus vniuersè laicis interdicitur cle- ricorum causas discutere, & iudicare, & in eos iurisdictionem vllam habere. Secundò, ex Alexandro III. c. atsi clerici in prin. de iud. vbi statuit, clericum coram sæculari iudice conuictum, aut confessum de crimine, non esse ea de causa ab Episcopo vlla ratione condemnan- dum: quia sicut sententia à non suo iudice lata, non tenet, ita nec facta cōfessio coram ipso, quod etiam statutum est cap. cùm non ab homine, & c. qualiter & quando, de iudic. & cap. cùm contin- gat, de foro compet. & Gregorius 9. registri, cap. 74. ad Bonifac. defensorem Corsicæ, ait. Peruenit ad nos, quòd quidam clericorum, te illic posito, à laicis te- neantur, quod si ita est, tuæ hoc culpæ noueris reputari: quia hoc fieri, si homo esses, non debuit. Quæ postrema verba referuntur in ca. si quis contra clericum, de foro comp. & à Grego. priùs scripta sunt ad Ro- manum defensorem Siciliæ lib. 9. registri cap. 32. & referuntur cap. peruenit 11. quæst. 1. & iterum ea scribit lib. 11. registri. cap. 54. & referuntur ca. de persona 11. quæst. 1. Tertiò, ex Concilio Parisiensi relato capit. 2. de foro compet. Nullus (inquit) neque Presbyte-
nores Ecclesiæ sine permissu Pontificis per se di- stringere, aut condemnare præsumat. Quæ Con- cilij constitutio, & aliorum Romanorum Ponti- ficum, quibus Ecclesiasticorum libertas, & immu- nitas stabilita est, confirmatæ sunt à Trid. ses. 25. de reform. cap. 20.. Quartò, ex Imperatoribus: nam Iustinianus au- th. apud quos oporteat causas dicere monachos &c. collat. 6. causas monachorum, & sanctimo- nialiũ ab Episcopo decidendas decernit, & auth. vt clerici apud proprios Episcopos eadem coll. 6. ad clericorum ciuiles causas Episcopos iudices constituit, & quamuis criminum, quæ à clericis perpetrantur cognitionem politicis magistratibus committat, pœnam tamen à iudice politico infligi interdicit, nisi prius fuerit ab Episcopo reus curiæ sæculari traditus, Si verò (inquit) Ecclesiasticum sit delictum egens castigatione Ecclesiastica & mulcta, Deo amabilis Episcopus hoc discernat, nihil communicanti- bus clarissimis prouinciæ iudicibus. Nec enim volumus talia negotia omninò scire ciuiles iudices &c. & auth. de sanctissimis Episcopis, §. si quis contra aliquem collat. 9. definit, vt qui contra clericum, vel mo- nachum actionem aliquā habet, prius adeat eius Episcopum, & Fredericus Imperator auth. statui- mus C. de Epis. & clericis, statuit, vt nullus Eccle-<-P> @@0@ @@1@ ciuili trahere ad iudicem sæcularem præsumat contra constitutiones Imperiales, & Ecclesiasticas sanctiones, & Alphonsus Hispaniæ Rex, l. 54. tit. 6. part. 1. de iis rebus disserẽs, in quibus propter cō-
politicæ consulere tenentur, ait. Epara est haZer no les deuen apremiar las leyes, mas decirles que le ha- gan, è si ellos no lo quisieren hazer han de mostrarlo à los Perlados que selo hagan hazer. Quintò, nam Ecclesiasticos à laicis puniri turpe est, & indecorum, & Ecclesiæ ordinem conf$unclearn- dit, vt affirmat Gregorius, dict. cap. peruenit, & Gregorius primus ep. ad Germanum, lib. 8. ep. 21. relatis, cap. quis dubitat 96. dist. & Imperator Constantinus apud Ruffin. 1. histo. capit. 2. & Greg. 4. registri, cap. 75. & refertur cap. sacer- dotibus, 11. quæst. 1. Accedit Concil. Hispalense 2. cap. 9. cui Isidorus interfuit, & refertur cap. in nouo 16. quæst. 4. indecorum esse affirmans, laicum vicarium esse Episcopi, & sæculares in Ecclesia iudicare. Et confirmatur, quoniam eo- rum crimina à laicis ignorari expedit, & si ab illis sciantur, cooperiri exemplo Constantini Magni suprà, & filiorum Noé, ca. de scripturis 99. d. Hæc omnia intelligenda sunt, quando Principes sæculares non habent priuilegium puniendi cle- ricos, vt ait Vazquez, disp. 167. cap. vlt. num. 32. quale in regno Galliæ est puniendi clericos defe- rentes arma prohibita, vt refert Nauar. cap. 27. n. 70. An verò huic priuilegio derogatum sit per bullam cœnæ, non audet definire. Rectè etiam Vazquez in extremis verbis illius disput. addit: leges ciuiles irritantes contractus, & testamenta nisi tali solemnitate, & modo fiant, etiam obser- uandas esse à clericis, & factum ab eis alio modo, irritum omninò esse. Hæ namque irritationes nō sunt pœnæ, sed dispositiones legum ad irritandos contractus, quibus non minus comprehendi de- bent clerici, quam laici, vt pax, & bona guberna- tio Reip. constet: alioqui nec litibus, nec fraudi- bus sufficienter esset prouisum. Ad primum argumentum, ex ca. filiis & nepo- tibus 16. quæst. 7. omissa interpretatione glossæ ibi verbo, Regis, asserentis Ecclesiasticum à politi- co Magistratu puniri posse, cùm à proprio iudice in officio cōtineri nequit, aut Episcopus est negli- gens in ipsius punitione: hanc enim glossam im- probant Archidiaconus & Bellarminus ad illum tex. Panormitanus num. 6. & communis capit. qualiter, & quando de iudiciis: Vbi Innocentius III. ait, ne pro defectu Iustitiæ clerici trahātur ad iudi- ciumsæculare, quod omninò fieri prohibemus, & ante eum Gregorius 11. registri, capit. 54. ean- dem rem non leuiter insinuauit, si dictum, (inquit)
Archidiaconus & Panormitanus suprà, Metropo- litani culpam Regi esse denunciandam docẽt, non vt ipse Metropolitanum comprimat, sed vt eum moneat, aut instet apud superiorem, aut Metropo- litanum contineat. Hanc interpretationem do- ctissimi Iurisperiti reiiciunt; quia eodem gradu denũtiatur Regi, si Metropolitanus collata Eccle-<-P>@@ <-P>się à fundatore, vel Patrono bona dilapidet, aut si- bi vsurpet, quo denuntiauerat Metropolitano, si Episcopus eadem culpa esset obstrictus, sed Me- tropolitano denunciatur, vt corrigat: ergo & Regi cum sub eadem ferè verborum forma & Metropo litano & Regi denunciandum Sy- nodus affirmet, dicens, Quod si talia Episco-
hi iurisperiti eam interpretationem probant, quam ad illum textum ibi tradunt Archidia- conus & Bellarminus suprà: & Imola dicto capit. qualiter, & quando de iudic. & Azor tom. 1. lib. 5. ca. 4. quæst. 2. ad finem, vt nimirum procedat se- cundum antequam illius temporis cōsuetudinem, quo Cōcilium Toletanum nonum coactum fuit: iam tamẽ eam antiquatam, & abrogatam esse no- uis Romanorum Pontificum constitutionibus, vt constat ex cap. decernimus, cap. at clerici, capit. clerici, cap. qualiter, & quando de iudiciis. Aliis verò prima interpretatio magis arridet, quia non codẽ gradu Regi, & Metropolitano culpa Eccle- siastici, dilapidantis Ecclesiæ bona, denuntiari præcipitur: Regi enim denunciatur tamquam im- potenti ad causas Ecclesiæ iudicandas: Metropoli- tano verò quasi potenti eas iudicare: ea verò tem- pestate, qua Concilium nonum Toletanum coa- ctum fuit, non fuisse more comparatum, vt Re- ges politicam iurisdictictionem in Ecclesiasticos exercerent, suadetur. Quoniam habitum est anno salutis. 655. Tunc autem omnia, quæ pro li- bertate Ecclesiastica habita ex Gregorio pro- duximus constituta erant, cùm Iustinianus, Gre- gorium, Gregorius autem ætate præcesserit Re- cesuintum Regem, cuius regni anno septimo Concilium illud celebratum est, vt ex eius epigra- phe constat. Et confirmatur; nam Gregorius lib. 9. regis. c. 54. ad Ianuarium Defensorem Hispaniæ scribens Iustiniani constitutiones de libertate Ec- clesiastica disserentes commemorat. Et 3. Dialo- gi, ca. 31. Leandro Episcop. Hispalensi, Recha- redum Regem ab eius Patre Leouigildo in or- thodoxa Religione instituendum, traditum fuisse asseuerat, eamque adeò obnixè coluisse, vt nul- lum, inquit Gregorius, in suo regno militare per-
ea omnia fuisse obseruata, quæ pro libertate Ec- clesiastica à Gregorio statuta erant, Leandro pro- currante, cui cum Gregorio à superioribus annis familiaritas erat, & coniunctio animorum ma- xima, vt constat ex epistolis Gregorij ad Leandrũ, 1. regist. cap. 41. & lib. 4. ca. 90. nec minori apud Recaredum Leander gratia valuit, cùm Leandri, & Fulgentij præceptis Recaredus confirmatus de reuocanda in Hispaniam Catholica Religione ab exordio Regni seriò cogitarit, cùm ergo Re- caredus obierit anno 601. Recesuintus autem Al- hindasuino Rege eius Patre consors declaratus sit anno 648. quis iure affirmauerit Hispaniæ mores adeò ab instituta Religione, & in Eccle- siam pietate intra breuissimum tempus, scilicet 47. annorum, qui inter Recaredi Regis obitum, & Recesuinti regni primordia intercessere, degene- rasse, vt reges consuetudine obtinerent Ecclesia- sticorum crimina vindicare? aut Recesuintum, qui eo solemni Religionis amplificandæ studio<-P> @@0@ @@1@ Quare præfati affirmāt persuadere sibi non posse, vt Cōcilij noni Toletani Patres culpā Ecclesiasti- corũ Regi enunciandam decernerent, vt pro illius tẽporis cōditione vindicaret. Quin potius si in ea sententia Patres essent interpretandi, necessariò existimarem ab eisdem patribus Regi esse colla- tam facultatem, vt sacerdotum dilapidantium bo- na Ecclesiæ collata, culpas vindicaret, cùm pro- pria authoritate non possent. Ad secundum, tantùm velle Isidorũ, Principes veluti auxiliarios milites, pro Ecclesia esse debere, aduersus inobedientes Ecclesiæ præceptis, politi- ca potestate in eos animaduertentes, cum à Præ- latis Ecclesię eorum auxilium fuerit imploratum, vt colligitur ex illis Isidori verbis. Vt per eamdem potestatem disciplinam Ecclesiasticam muniant; & paucis interiectis, ipsamque disciplinam, quam Ecclesiæ humilitas exercere non præualet, cerui- cibus superborum potestas principalis imponat, & vt venerationem mereatur, virtute potestatis impertiat: & sanè in rebus Ecclesiasticis authori- tatem non habent, nisi patientia, & permissione sacerdotum iuxta Bonifacij VIII. extrauag. vnam sanctam inter communes de maior. & obed. Ex- tant etiam plures constitutiones, quæ de inuoca- tione brachij sæcularis disserunt, cap. petimus, c. istud 11. quæst. 1. capit. ab Imperatoribus 23. q. 3. cap. 1. de offic. ordina. capit. postulasti de ho- micid.
Ad tertium respondeo, male Caluinum refer- re ex Theodoreto verba, & historiam Constanti- ni. Constantinus Eusebium Episcopum Nicome- diensem ob Arianam hæresim ab Episcopatu de- positum, exilio posteà mulctauit: deinde dolet Nicomediẽses ob societatem criminis Eusebium vocare, monétque vt dilecto Episcopo fideli, & integro ad veram Religionem traducantur. Tan- dem seuerè se in plebem Nicomediẽsem animad- uersurum affirmat, si iterum redire velit ad Epis- copos hæreticos à Concilio damnatos, & à pro- priis sedibus deturbatos. Verba Constantini apud Theodoretum hæc sunt, quòd si quis audacter ad
coporum Arianorum, quos Nicæna synodus dam- nauit) exarserit, illius statim audaciam, ministri Dei,
Ad quartum respondent Albericus, Salicetus, & Fulgosus dict. l. addictos C. de Episc. audien. aliique Iurisperiti legem illam abrogatam iam es- se nouis Imperatorum constitutionibus superiùs adductis, speciatim à Frederico auth. cassa C. de sacros. Eccles. & auth. statuimus, C. de Episcop. & clericis: cui sententiæ communi Doctorum cal- culo probatæ subscribendum esset, si verum esset, quòd ex illa l. addictos, interpretes deduxisse in argumento dicebatur. Cæterum alij putant aliam fuisse Imperatorum illorum sententiam, qui sic dicunt, Ad Episcoporum sanè culpam, vt cætera, redundabit, si quid fortè in capite regionis, in qua ipsi populos Christianæ Religionis doctrinæ in- sinuatione moderantur, ex his, quæ fieri hac lege prohibemus, à monachis perpetrata esse cogno- uerint, nec vindicauerint: volunt ergo ad Episco- pos pertinere illius criminis punitionem. Neque officiunt verba illa, nisi vsurpatio ista vindicetur, & illa, ac si tanta clericorum, aut monachorũ fuerit auda-
det enim lege illa vniuersè omnibus interdictum esse, nō solùm clericis, & monachis, sed etiam lai- cis, ne addictos supplicio vindicent, aut ad socũ pœnę pergentes reos teneant, ac defendant, vt ad l. illā Baldus, & Paulus de Castro obseruarunt: cũ igitur laici fuerint, qui addictos supplicio vindi- cant, tunc quidem, nisi vsurpatio ista vindicetur iudicibus, qui primates officij in illa l. appellātur, Imperatores decernunt plectendos esse. Vel sen- sus est, reos ipsos à clericis, & monachis defensos, seuerius ab Imperatore plectendos esse. Obseruant tamen Victoria, & Sotus: Victo. re- lict. 1. de potest. Eccles. quæst. fin. num. 8. Sotus 4. d. 25. quæst. 2. art. 2. quos citat & sequitur Mo- lina, tom. 1. de iust. tract. 2. disp. 31. postrema 4. con. Si clericorum libertas in manifestam cederet Reip. perniciẽ, clericis impunè vacantibus in lai- corum cædes, summique Pontifices admoniti ad- hibere nollent remedium: posse equidem princi- pes sæculares suis subditis consulere, nihil immu- nitate, & priuilegio clericorum impediente. Quo- niam Resp. ciuilis est sibi ipsi sufficiens, quocirca quemadmodum propria auctoritate potest seip- sam defendere, & seruare indemnem à quacum- que alia Rep. sæculari, sic etiam ab Ecclesiasticis. Meritò autem admonent Victoria suprà, num. 9. Sotus suprà: inquit Molina potestatem hanc esse apud Principem, non verò apud iudices & Magi- stratus, & idcircò nefas illis esse propria auctori- tate agere contra Ecclesiæ libertatem, & Ecclesia- sticas leges, vel ciuiles ea in re infringendo, aut clericos capiendo, vel malefactores extrahendo de Ecclesiis, vel aliqua alia ratione leges trāsgre- diendo, tametsi vim vi repellendo cum modera- mine inculpatæ tutelæ suos ab Ecclesiasticis tuta- ri, ac defendere possint. Idem docent Guillielmus Benedictus, c. Rainu- tius verbo vxorem num. 454. Aufrerius de potest. sæculari super Ecclesiasticas personas, regula 2. Nauarr. cap. cum contingat de rescriptis, reme- dio 1. vers. 1. Simancas de Cathol. institutio. cap. 42. num. 32. Sed casus isti sunt ferè Metaphysici, & morali- Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|