Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
liæ. Idem tenet Baldus consil. 133. in fine. volu. 3. & 392. col. 2. volum. 4. Vnde leges de tutoribus loquentes, in clericis locum habent. Et qui sunt infames iure ciuili, regulariter etiam sunt infames iure canonico. Angel. l. 1. in fine principij. ff. de his, qui notantur infamia: nisi lex canonica infa- miam tolleret, vt in secundo nubentibus, cap. fin. de secund. nupt. leges etiam & ordinationes im- ponentes pœnam contumaciæ, seruari debent à clericis: & quoad temeritatem, vt decidit Panor-<-P> @@0@ @@1@ legem vnam ff. si quis ius dicen. non obtemper. & cap. 1. de homic. in 6. & l. 2. de Episc. aud. Addit Pan. pœnam consuetudinariam posse exi- gi etiam à religiosis, vt in cap. dilectus, de offic. ordin. & cap. 2. de delictis puer. modò consuetu- do, vel ordinatio aliàs fuerit rationabilis, per c. fin. de consuetud. Quinta, nisi ordinationes afficerent res, vt si res non posset vendi extraneo, non possunt vẽdi cle- rico extero, etiam ad clericum veniens naturalẽ: & indigeret titulo naturalitatis. Bald. consil. 174. col. 2. volu. 5. Socin. consil. 45. volum. 3. per l. pla- cet, & l. iubemus nullam, C. de Sacross. Eccles. quia postquam res est affecta, sic transit in cleri- cum, sicut in laicum. Vnde consuluit Aretin. con- sil. 25. col. 1. quòd si ordinationes loquantur in rem, valebunt; secus si in personam, vt si dicant, valeat testamentum, vel, non alienetur res extra- neo. Pulchrè Ripa libro 1. responsorum capi- te 2. Sexta, nisi ante clericatum ordinatio cœperit in clerico habere vires, Ioannes Andreas in mer- curialibus regula sine culpa de regul. iuris, in 6. Albertinus Brunus tract. de statuto excludente fœminam art. 6. versic. nunc & 2. & quæst. 11. art. 12. dicens, quòd statutum excludens secundò ge- nitum à successione regni, existente primogenito, excludit secundò genitum etiam factum clericũ, eo quòd statutum ante clericatũ vires habuit. Ia- son l. placet. C. de Sacross. Eccles. & alia multa adducit Alb. suprà, quæ tamen intelligi debent in rebus immobilibus, & non in personis clerico- rum.
Septima, nisi Ecclesiastici velint vti legibus, or- dinationibus, vel statutis laicorum in fauorem ip- sorum factis. Debent enim vti illis eo modo, quo ipsa loquuntur, & cum illo onere illa recipere, Bald. l. 1. C. de contrahen. empt. quæst. vlt. l. de quibus ff. de legibus quæst. 6. l. contra, §. fin. ff. de pactis, Pan. consil. 6. volum. 1. Decius, cap. no- uit, num. 16. in gloss. quicunque de iud. Aufrer. 2. reg. in fine, de potest. sæculari super Ecclesiastic. personas. Octaua, leges, & ordinationes etiam deuiantes à iure canonico, si non contineant peccatum, erũt seruandæ in foro sæculari, cap. cum esses, de test. Gloss. cap. 2. vers. lex ciuilis, de arb. in 6. & in reg. possessor, de reg. iur. in 6. Clem. dispendiosam, de Iudic. Bart. l. priuilegia, C. de Sacross. Eccles. Pan. & alij, cap. clerici, de iud. Calderinus consil. 18. de const. fallit in 7. casibus positis à Pan. & aliis c. Ecclesia, de const. Hæc Rebuffus, ex quibus constat ipsum cum aliis, quos refert, potiùs esse pro nobis, quàm contra nos. Hæc sententia suadetur: Primò, quia nemo te- netur directè legibus eius, qui in ipsum non ha- bet iurisdictionem, vt disp. 7. & 8. docuimus, & docet D. Thomas quæst. 96. art. 5. & constat ex l. fin. ff. de iurisd. omn. iud. sed Princeps politicus non habet in clericos iurisdictionem, vt patet ex cap. Ecclesia S. Mariæ de const. vbi Innocentius III. ait. Nos attendentes, quòd laicis etiam religiosis su- per Ecclesiasticis personis & Ecclesiis nulla sit attribu- ta facultas imperandi. Et Eugenius III. in Synodo Rhemensi relata, cap. decernimus, de iudic. laicis Ecclesiastica negotia tractare, maximè quæ spiritualia<-P>@@ <-P>sunt, interdicitur, & cap. placuit, 16. quæst. 7. laicis statuendi in Ecclesia omnis aufertur facultas: & in ca. sæculares, de foro compet. in 6. Bonifacius VIII. nullam sæcularibus iudicibus contra per- sonas Ecclesiasticas iurisdictionem competere af- firmat. Et Leo X. sacro approbante Concilio La- teranensi, ses. 9. in bulla incipiente supernæ dispo- sitionis arbitrio &c. de reformatione Curiæ, & aliorum disserens sic ait. Et cùm à iure tam diuino,
Episc. & cler. inquit, Federicus Imperator, vt nullus Ecclesiasticam personam in criminali quæstione, vel ciuili trahere ad iudicium sæculare præsumat con- tra constitutiones imperiales, & canonicas sanctiones. Et Honorius III. ca. super specula de priuileg. ait. Ecclesiam sæcularium legum non respicere famulatum, quæ æquitatis, & Iustitiæ vestigia imitatur. Secundò, quia forum sortiri, & statutis, seu le- gibus fori ligari, à pari procedunt, vt ait Decius cap. Ecclesia S. Mariæ, de const. num. 18. & alij ab eo relati, & Syluester, & Aldobrandinus in addit. ad Decium, verbo, apparet: clerici autem non sunt de foro Principum sæcularium: sed Ecclesiæ, cap. 2. de foro compet. cap. cùm non ab homine de iu- dic. cap. clericum, & cap. nullus, 11. quæst. 1. ergo eorum legibus non ligantur. Tertiò, quia cui in alterum iurisdictio compe- tit, potest eum punire, si legem transgrediatur: iu- risdictio enim sine coertione inutilis esset, l. fin. ff. de eo, cui mandata est iurisdictio: sed Princeps po- liticus non potest punire clericos: ergo non ha- bet in eos iurisdictionem, ac proinde non potest suis legibus vel præceptis eos obligare: minor pa- tet ex textibus citatis argum. præcedenti, & ex iis quæ adducemus sect. 11. Mihi secunda sententia magis placet: sed te- nendo hanc tertiam ad argumenta secundæ re- spondendum esset. Ad primum argumentum respondeo, testimo- nia Pontificum, & Imperatorũ solùm conuincere, leges quæ cum Ecclesiæ libertate non pugnant, nec cum Ecclesiastici ordinis dignitate, seruandas esse, id tamen non esse intelligendum ex vi ipsarũ legum, sed ex æquitate naturali, vt toti Reipubl. se conforment: & hoc pacto exponi posse Ambrosiũ & Chrysostomum suprà, quamuis quod Chryso- stomus ait de Apostolis, & Euangelistis, possit in- telligi respectu potestatis Ecclesiasticæ: nam cæ- teri Apostoli tenebantur obedire Petro, & Petrus Christo, & ommes Clerici suis Prælatis Ecclesia- sticis, imò ad vitandum scandalum omnes tene- bantur olim obedire Principibus sæcularibus; per se tamen numquam fuere ipsis subiecti, vel saltem nunc sunt exempti cessione Principũ sæcularium, vel constitutione Pontif. Et quòd Chrysostomus intelligat de obedientia ratione scandali vitandi, colligi potest ex eodem: nam explanans verba illa Pauli eod. cap. vers. 2. Qui potestati resistit, Dei or- dinationi resistit: ait, plurima quippe tunc circunfe- rebat fama traducens Apostolos veluti seditiosos, rerumque nouatores, qui omnia ad euertendum leges communes, & facerent, & dicerent. Ad secundum respondeo, Iustiniani sententiam, si cum particula exceptiua intelligatur, vt nimirũ ad sacerdotium tantum spectet diuina admini- strare, interpretandum esse, quando ciuilia, & hu- mana non attingunt personas Ecclesiasticas, aut<-P> @@0@ @@1@ imponere, ciuiles inquam, ratione materię de qua tractant, spirituales verò ex parte personæ, cui im- ponuntur: potest etiam Pontifex propter Ecclesia- stici & religiosi ordinis cōfirmationẽ, dignitatem, & honorem soluere huiusmodi personas legibus Principum sæcularium Christianorum, nullas le- ges politicas illis imponendo. Principes etiam Christiani sæculares, vel proprio motu, vel iussu Pontificis potuerunt hoc priuilegium illis con- cedere, vt legibus politicis non teneantur, quod & fecisse videntur: illæ verò leges in arg. comme- moratæ, quæ de tributis personis Ecclesiasticis imponendis disserebant, & similes, iam abrogatæ sunt à Concilio Lateranensi sub Innocentio III. can. 46. & refertur cap. aduersus de immun. eccles. ab Alexand. IIII. cap. 1. eod. tit. lib. 6. & à Bonifacio VIII. cap. de censib. eod. tit. à Clemente V. clem. vnic. de immun. eccles. à Benedict. XI. in extrauag. & à Leone X. vbi suprà, & ab Imperatoribus ini- tio sectionis citatis, & in speciali legem illam, ad instructiones C. de sacros. eccles. abrogatan esse docet glossa cap. generaliter, verbo collationibus, 16. quæst. 1. Archid. ibi, Bart. Alciat. & Iason com- munem dicens d. l. in 1. & 2. lectura, Hostiensis in summa tit. de immunit. eccles. §. à quibus verò ex- traordinaria, retractans contrariam sententiam, quam in cap. 2. de immun. eccles. tenuerat. Panor- mitanus magis communem dicens cap. non mi- nus num. 18. de immun. eccles. Gregorius Lopez l. 55. verb. pechar, & l. 54. verb. en las calçadas, tit. 6. part. 1. Nauar. in summ. cap. 17. num. 201. Medin. C. de rest. quæst. 15. Palacius de contract. libr. 12. num. 2. Ludouicus Lopez instruct. conscien. par. 2. cap. 40. Syluest. immunitas 1. nu. 20. Less. 2. de iust. cap. 33. dub. 3. num. 25. & alij, de quo vide sect. 11. Neque ideò negatur, personas Ecclesiasticas teneri lege naturali consulere necessitatibus Reip. & in aliquo euentu ex lege canonica aliquid con- tribuere, cap. 2. cap. non minus, c. aduersus de im- munit. eccle. extrauag. quod olim eodem tit. inter communes: vide sect. 11. Quod si tanta esset ne- cessitas Reip. vt ea de re non posset Pontifex ma- turè consuli, nec eius beneplacitum expectari, pos- set Episcopus clericos cogere, Panorm. suprà, Gre- gorius Lopez d. l. 54. verb. en las calçadas, arg. legis tutor qui repertorium, ff. de administr. tutor. Azor tom. 1. lib. 5. cap. 13. quæst. 8. & in eo euentu tene- bitur Episcopus postea ea de re Pontificem cer- tiorem facere, ne eius auctoritas violata videatur, arg. cap. si quando, de rescript. cum aliis. Ad tertium, negant aliqui, Principem sæcula- rem esse caput clericorum etiam in Politicis, & ciuilibus, nisi ęquiuocè, vt oculus mortuus, de quo Arist. 4. meteor. cap. 12. seu vlt. ait non esse oculum propriè, sed æquiuocè seu analogicè, quia iam non habet in illos iurisdictionẽ vt anteà, nec illi sunt ei iam subiecti, sed per clericatum à legibus eius soluti sunt: vnde nec partes sunt Reip. ciuiles, nec ciues. Vnde Iulius Clarus 5. receptarum sententia- rum, §. læsæ maiestatis, cap. 7. ait clericos natos in terra subdita alicui Principi laico, dici naturaliter vel originaliter de dominio illius Principis, vt communis doctorum sententia fert, teste Gigante de crimin. læsæ maiestatis, quæst. 63. num. 2. non tamen posse verè subditos dici ipsius Principis, vt autem quodammodo ciues dicantur, satis est ex ea ciuiate patres naturales ducere originem, vt sumi-<-P>@@ <-P>tur ex l. assumptio, ff. ad municipalem: & ex l. ciues, C. de incolis lib. 10. & l. 24. tit. 24. part. 4. Propterea Principes sæculares debent sacerdo- tes honorare, ac tueri, cap. boni Principis, 96. dist. & cap. sacerdotibus, 11. quæst. 1. reuerenter Epi- scopis, & Archiepiscopis assurgere, & iuxta se ve- nerabilem sedem assignare, cap. solitæ, de maiorit. & obedient. videlicet quia eorum dignitas magna est, & alioqui non sunt actu subditi, sed quantum est ex vi originis, habitationis, autdomicilij. Quod autem ex Concilio Agathensi, & Emeritensi in argum. adducebatur, ostendit humilitatem, bene- uolentiam, & vrbanitatem Episcoporum erga Re- ges: eorum enim voluntatem, qua ab Episcopis aliquid fieri volunt, pro imperio habent. Sic etiā summus Pontifex Sixtus III. ad orientales Epi- scopos scribens, & refertur cap. mandastis, 2. qu. 5. ait, mandastis, vt scriberem vobis: & Syluerius Papa epist. ad Amatorem Episcopum, & refertur capit. Belisarius (mendosè legitur Guilisarius) 23. q. 4. Belisarius patritius noster mandauit me venire ad se pacificè, & Gregor. lib. 4. registri, cap. 75. epist. ad Mauricium Imperatorem ait, in serenissimis iussioni-
Augustam suprà, ca. 78. & quidem (ait de Mauricio Imperatore disserens) sic religiosum dominum de-
eundem Mauricium ait, de quorum mihi in suis ius- sionibus dominorum pietas præcipit, &c. ac Regem nō esse verè & propriè dominum Ecclesiasticorum patet ex descriptione domini, quam tradit l. 1. tit. 25. par. 4. cum ait, propriè dominum appellari, qui potestatem & imperium habet in eos, qui ciuita- tatem incolunt, vel prouinciam, cuius dominium habet: ex vrbanitate ergo Gregor. Imperatorem dominum appellauit, vt Ioan. Apost. in epist. 2. c. 1. vers. 2. Electam fœminam dominam appellauit. Ad quartum, dici potest, eodem iure, quo cleri- ci sunt exempti in temporalibus à foro sæculati, exemptos esse à legibus ciuilibus: quia istæ exem- ptiones connexæ esse videntur: vt ex argumentis factis pro tertia sententia colligi potest. Qui ergo dicunt exemptionem illam à foro sæculari esse de iure diuino: idem dicere possent de exemptione à legibus sæcularibus. Qui verò tenent illā exem- ptionem à foro esse de iure tātùm humano: idem dicere possunt de exemptione à legibus sæculari- bus. Quo verò iure clerici habeant illā fori exem- ptionem, tractant Azor suprà, Couar. in pract. cap. 31. & nos in hac disput. sect. 11. Ad quintum respondeo, clericis satis esse leges diuinas, & canonicas: nam in merè ciuilibus satis est obligari ex lege naturæ ad seruandas leges ciuiles propter solam conformitatem cum reli- giosis, & ad vitanda scandala, & alia incommoda, quæ ipsimet paterentur, nisi leges seruarent: & quòd attinet ad leges taxantes pretia, modicam habet difficultatem: quia ex lege naturæ sub mor- tali, & obligatione restituendi tenentur vendere pretio currenti, siue ex lege humana siue aliunde, quamuis daremus, non posse directè obligari hu- mana lege, vt docẽt Ioan. Medina & Castro suprà. De legibus verò, quibus irritantur contractus, hæc opinio deberet fateri, si celebrantur inter ip- sos clericos, non fore irritos: quia nullus contra- hentium est directè subditus legi ciuili: debere ta- men sic se habere quasi essent irriti, non ex directa obligatione legis ciulis, sed naturalis, qua tenen-<-P> @@0@ @@1@ cum, & sæcularem, erunt irriti, quia satis est alte- rum contrahentium esse directè subditum legi: tontractus enim non debet claudicare ex vna par- ce. Si matrimonium Christianæ personæ cum in- fideli est irritum iure canonico, quamuis vnus tantùm contrahentium sit directè subditus Ec- clesiæ.
De irritantibus testamenta & legata: nisi sub certa forma fiant, dici potest, si hæreditatem vel legata deferant sæcularibus, esse nulla: quia per le- gem sæculares fiunt incapaces, secus si aliis cle- ricis. Tenendo tamen secundam sententiam, quam præferendam diximus, facilius ad argumenta ter- tiæ responderemus. Ad primum respondeo, Principes sæculares ha- bere iurisdictionem in clericos, non in rebus Ec- clesiasticis, nec in ordine ad ipsorum punitionem: sed vt eis præcipiant, quæ nec cum eorum statu, nec cum legibus Pontificiis pugnant, nec Eccle- siastica sunt, sed merè temporalia. Ad secundum respondeo, licet forum sortiri, & eius legibus ligari à pari procedant, & ideò clerici sicut non sortiuntur forum sæculare, ita nec eius legibus, vel statutis ligentur: tamen ligantur aliis legibus Principum sæcularium, quæ non pertinẽt ad forum sæculare, sed ad alia negotia temporalia. Ab his enim legibus nullo iure humano vel diui- no exempti sunt. Ad tertium respondeo, licet communiter, & per se loquendo, qui potest alicui legem impone- re, possit illum punire: tamen istæ duæ potestates non sunt adeò connexæ vt nō possint separari: sed sicut multi possunt punire transgressores legum, qui tamen non possunt leges condere: ita iudices sęculares etiam supremi possunt clericis leges im- ponere, quos tamen pro earum transgressione ne- queunt punire: vel quia puniendi ius sibi irreuo- cabiliter abstulerunt, vel quia Deus, aut summus Pontifex illud ipsis abstulit. Ius autem imperandi illis, quæ cum eorum statu non pugnant, nec sunt Ecclesiastica, non est illis ademptum à Deo, vel à Pontifice, vel à seipsis, vel ab aliis: ideò eo iure gaudent. Nec inutilia sunt eorum præcepta, eo quòd ipsi transgressores punire non valeant. Nam clerici habent suos iudices, à quibus punientur, maximè si Principes sæculares id petant, vt petere aliquando debent pro communi bono. Prætereà quia clerici communiter magis mouentur ad ser- uandas leges sæculares amore iustitiæ, & publicæ pacis, atque ædificationis, quàm timore & terrore pœnarum temporalium: quare non frustrà Prin- cipes sæculares leges illis imponunt, tametsi in eis non possint illarum transgressiones punire.
------------------------------------------------------------ An clerici legum ciuilium violatores puniri à politico magistratu possint. 7. verbo, Reges, & cap. Principes, verbo intra Ecclesiam 23. quæst. 5. Carolus de Crassalis Regaliũ Fran- ciæ 2. p. priuilegio 17. & Gigas de crimine læsæ maiestatis quæst. 63. affirmant, Ec- clesiasticos à iurisdictione laica puniri posse ob<-P>@@
stico puniri non valent. Addit Guillielmus Bene- dictus in repet. cap. Raynutius verbo, in vxorem, decisione 2. à num. 155. clericum, etiam in sacris constitutum, officium sæculare gerentem, puniri posse à iudice sæculari in bonis temporalibus, quę possidet. Alij verò auctores, quos refert Couar. in pract. cap. 18. num. 8. censent, clericum in ferendo testimonio coram iudice sæculari delinquentem, ab eodem puniri posse. Et ad solutionem eorum, quæ pro causis publicis, & cōmunibus imponun- tur clericis, posse Ecclesiasticos à iudicib. sæcula- ribus compelli, saltem per bonorum apprehen- sionem, etiam si beneficiis fructus sint, ex Platea in l. fin. C. quibus muneribus lib. 10. & Rebuffus cap. 1. tit. de sententiis art. 3. gloss. 6. Idem docent Auiles in capitulis prætorum cap. 23. in gloss. ad verbum, Den orden. Ludouicus Mexia ad pragma- ticam frumentariam con. 5. num. 43. Couar. etiam 1. variar. cap. 20. num. 18. ad finem, & suprà, nu. 7. existimat, clericum quemcumque arma prohibita portantem posse per sæcularem iudicem, & mini- strum politicæ iurisdictionis armis eiusmodi spo- liari, & absque vllo metu excommunicationis pri- uari, nec à iudice Ecclesiastico compelli posse, vt arma restituat. Cui sententiæ subscribit Iul. Clar. lib. 5. receptarum sententiarum §. fin. quæst. 35. nu. 26. & Plaza 1. de delictis, cap. 8. num. 26. Item Ca- rolus de Crassalis regalium Franciæ, parte 2. priui- legio 17. ait, quòd si clericus, vel Episcopus con- spiret in caput Regis, vel destructionem Reipubl. potest eum Rex de regno suo bannire. Acrius & alij sentiunt. Colliges ex Guillielmo Benedicto, 2. ca. Raynutius, verbo, vxorem, num. 160. & se- quentib. Gigante de crimine læsæ maiestat. Iulio Claro lib. 5. §. læsæ maiestatis num. 7. & §. fin. q. 26. num. 27. Suaderi hæc possunt, primò ex Concilio Tole- tano 9. cap. 1. relato cap. filiis & nepotibus, 16. qu. 7. vbi definitur, quòd si filij vel nepotes, aliive propinqui eius, qui construxit, vel ditauit Eccle- siam, sacerdotem, seu ministrum aliquid ex colla- tis Ecclesiæ rebus defraudare cognouerint, Epi- scopo, au iudici corrigenda denuntient. Si autem Metropolitanus talia gerat, regis hæc auribus in- timare non differant: vbi glossa ait, his verbis si- gnificari, Regi esse intimandum, vt Metropolita- num corrigat, sicut Episcopo, vt iudici insinuetur culpa sacerdotis, vt eam corrigat. Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|