Işİd ve el nusra teröR ÖRGÜtleriNİn uluslararasi güvenlik ve sosyoloji perspektiFİnden karşilaştirilmasi

IŞİD TERÖR ÖRGÜTÜ

Örgütün Yapısı ve Temel Hedefleri

Örgütün yapısına dair farklı çalışmalarda farklı veriler ortaya konulmaktadır. Bunlardan 2014 tarihli BM Güvenlik Konseyi’nin kendi bünyesindeki ‘Analitik Destek ve Yaptırım Gözlem Timi’ (UN Analytical Support and Sanctions Monitoring Team)’nin hazırladığı bu rapor baz alınarak yapısı kısaca açıklanacaktır. Bu raporun seçilmesinde çalışmanın hem farklı bilim adamlarının hem de farklı istihbarat servislerinin desteğiyle hazırlanması etkili olmuştur. Bu rapora göre örgüt, temel olarak üç ana organdan oluşmaktadır. Birinci grup örgütün ana yönetim kadrosudur. Iraklıların ağırlıkta olduğu bu kadroda Ebu Bekir el-Bağdadi ‘Halife’ sıfatıyla hem bu kadronun hem de örgütün başında bulunmaktadır. İkinci ana organda askeri ve idari işlere bakan ağırlıklı olarak Iraklılar ve Suriyelilerden oluşan gruptur. Son grup ise seksenden fazla farklı ülkenin vatandaşının bulunduğu yabancı terörist savaşçılardan oluşan örgütün silahlı gücünü barındıran gruptur (UN, 2014).

Bu ana yapıların yanında Bağdadi’ye bağlı emirlikler ve alt konseyler bulunmaktadır. Kendisine her gün rapor sunan iki yardımcısı ve on iki emiri bulunmaktadır. Sekiz tane alt konsey şunlardan oluşmaktadır (Group, 2016): (1) Mali Konsey, (2) Liderlik Konseyi, (3) Askeri Konsey, (4) Adalet Konseyi, (5) Militanlardan Desteğinden Sorumlu Konsey, (6) Güvenlik Konseyi, (7) İstihbarat Konseyi, (8) Medya Konseyi.

• 
  IŞİD’in stratejik hedeflerini şu başlıklar altında değerlendirmek mümkündür:
  
• 
  Kurduğu ‘Halifeliği’ korumak,
  
• 
  Halifeliği Dar’ül İslam olarak ilan ettiği veya tüm Müslüman toprakları içine alacak şekilde genişletmek,
  
• 
  Halifelik otoritesini tartışmasız bir şekilde sürdürmek,
  
• 
  Batı ile olan (kutsal/vahyi) savaşı kazanmak (Cafarella vd., 2016).
  

IŞİD’in Eleman Temini ve Kullandığı Teknikler

IŞİD’in eleman temininde farklı araçları kullanmaktadır. Teknolojinin bütün imkânını eleman temin etmekte kullanan örgüt kendine yeni alanlar açarak bu araçsallaştırmasını devam ettirmiştir. Örgütün kullandığı bazı Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• 
  Online/Dijital Eleman Temini: Al Hayat medya merkezi ile farklı dillerde yayın yaparak eleman temini yapmaktadır. Amaçlarının tüm Müslümanları tek bayrak altında toplamak olduğunu söyleyerek reklam yapmaktadırlar.
  
• 
  Sosyal Medya: Örgüt Twitter, Facebook, YouTube, Tumblr ve askFM kullanmaktadır. Ayrıca Wickr, KiK, ve YikYak gibi anında mesaj ileten programları da etkin şekilde kullanmaktadır. Ayrıca bu propagandayı yaparken yüksek çözünürlüklü, kaliteli yapım aşamasından geçmiş videolar kullanmaktadır.
  
• 
  Yazılı Basın: Dabiq adlı dergiyi Arapça, İngilizce, Fransızca, Almanca, Rusça ve Türkçe (Konstatiniyye) yayınlamaktadır.
  
• 
  Örgüt Elemanlarının Propagandası: Örgüte katılımı sağlayan elemanlar da örgüte personel temininde “Bu sizin dini bir göreviniz” propagandasını psikolojik bir taktik olarak kullanmaktadır.
  
• 
  Sahada Eleman Temini: Camiler, kafeler, restoranlar, fitness merkezleri, özel ev ve apartmanlarda propaganda yapmaktadır. Bu propagandayı da vaiz, din adamı ve Suriye’den dönen terörist savaşçılar ile yaparak daha etkin olmaktadır (Group, 2016).
  

IŞİD’in propaganda tekniklerini Ellul’un “Propaganda” isimli çalışmasını (Ellul, 1973) IŞİD’e uyarlayarak analiz eden Winter (2015) ise yapılan propagandanın öne çıkan özeliklerini şöyle sıralamıştır:

• 
  Politik ve Sosyolojik Hedefler Arasında Denge: IŞİD eleman temininde ve eylemlerinde hem politik bir hedef gözetiyor hem de sosyolojik bir hedef belirliyor. Bu ikisi arasındaki dengeyi de gözetmeye çalışıyor. Politik hedef doğrudan dosta ve düşmana karşılık olarak hemen icra edilirken, sosyolojik hedef zamana yayılarak, organik bir şekilde verilmeye çalışılmaktadır.
  
• 
  Taktik ve Stratejik Hedef: IŞİD stratejik hedef ve taktik hedefler belirleyerek her ikisi için de farklı eylemler hedeflemektedir.
  
• 
  Dikey ve Yatay Propaganda: Dikey propaganda, IŞİD’in resmi olarak kendi yaptığı propagandadır. Yatay propaganda ise sosyolojik propagandaya benzer şekilde, resmi propagandasından ziyade destekçileri tarafından yapılan propagandadır.
  
• 
  Kışkırtma ve Bütünleştirme: Kışkırtma kavramından kast edilen yapılan eylemin sert, dikkat çeken şekilde yapılması, bütünleştirmeden kast edilen ise daha çok sosyolojik ve stratejik propagandayı destekleyen propaganda olmasıdır.
  

Tablo 1 IŞİD’in Kapasitesi, Gereksinimleri ve Zaafları (Cafarella vd., 2016)
Kapasitesi	Gereksinimleri	Zaafları
-Arazi kontrolü -Yönetme kabiliyeti -Halifelik ilanından dolayı otoritesi -Savunma ve saldırı yapabilecek askeri kapasitesi -Küresel ölçekli mesajı	-Bünyesine kattığı üyelerin sosyal kontrolü -Askeri tehditlere karşı korunması -Dirençli askeri liderlik -Dini liderliğin sürdürülmesi -Halifelik ideolojisini doktrine etmek - Eğitimli elit personel -Yönetme iddiasında olmak için kontrol ettiği alanı elinde tutması -Eleman temini ve mevcut elemanların ihtiyaçlarını karşılama -Ailelerin barınma, sağlık güvencesi gibi ihtiyaçlarını karşılama -Farklı dillerde medya iletişimi -Korunaklı bir sosyal medya ağı -Başarılı olmak için güçlü bir mesaja sahip olma	-Topraklarını koruma -Beklentileri karşılayabilecek yerel yönetim ihtiyaçlarını karşılama -‘Popülaritesini’ koruma -Merkezi ile kontrolü altındaki diğer şubeleri arasındaki ihtilafları yönetme -Militanlarını kontrol altında tutarak yönetme

IŞİD yaptığı propagandada altı farklı tema kullanarak bunları sosyolojik bir zemine inşa etmektedir (Winter, 2015). Bunlar; (1) Vahşilik, (2) Merhamet, (3) Mağduriyet, (4) Savaş, (5) Aidiyet, (6) Ütopyacılık

.