İslam dindarlığının genel adı zühttür. Asr-ı saadetten hicri ikinci asrın sonuna kadar ki olan dönem zühd dönemidir

TASAVVUF MEKTEPLERİ

Bağdat Mektebi

Bağdat, Abbasi döneminde halife Mansur tarafından kurulmuştur.

Müslümanların asırlar boyu siyasi başkentliğini yapmış olan Bağdat, aynı zamanda ilim ve kültür merkezi özelliğine sahip olduğundan, Tasavvuf’un en büyük temsilcileri ve eser sahibi müellifleri burada yetişmiştir.

Hâris b. Esed el-Muhâsibî (243/857)

• 
  Er-Ri’âye adlı eseri vardır.
  
• 
  Babası ilmi faaliyetleri seven birisi, ilk hocası ve muteziledir.
  
• 
  İlk eğitimini mutezile imamlarından, mutezile ehli kimselerden almıştır.
  
• 
  Bağdat’a geldikten sonra dini ilimleri tedris ediyor ve Mutezileye sırt çeviriyor.
  
• 
  Mutezileyi yakından tanıdığından dolayı Mutezilenin yanlışlarını anlatmak için reddiyeler yazıyor böylelikle Mutezile fikri yayılmaya başlıyor.
  
• 
  Mutezileye karşı yazdığı reddiyeler başına bela olmuştur nitekim Ahmed b. Hanbel Hâris b. Esed el-Muhâsibî’ye ‘sen reddiyeler yazarak Mutezilenin görüşlerinin yayılmasına vesile oldun diyor.’
  
• 
  Ahmed b. Hanbel Hâris b. Esed el-Muhâsibî’nin kelam ile uğraşmasından hoşlanmıyor. Nitekim ona karşı olumsuz yönde bir tavır içinde oluyor.
  
• 
  Halku’l-Kur’ân konusunda Mutezileye karşı çıkıyor.
  
• 
  Babası Mutezile olduğu için mirası reddediyor.
  
• 
  Hadis, tefsir ve kelam ilminde kendini geliştirmiştir.
  
• 
  El-Akl ve Fehmü’l Kur’an eserinde tefsirci kişiliğini ortaya çıkarmıştır.
  
• 
  Risâletü’l-Müsterşidîn isimli eseri vardır.
  
• 
  Tasavvufta Hasan Basri’yi takip etmiştir.
  
• 
  Ehl-i sünnet kurucusu ve selef âlimlerindendir.
  
• 
  Kendisine ‘muhâsibi’ denmesinin sebebi nefis muhasibine verdiği önemden dolayıdır.