Ислам маарифи илә ХҮласә танышлыг

RƏBBİN DƏRGAHINDA

(“İftitah”, “Əbu Həmzə” və “Məkarimul-əxlaq” dualarından seçmələrin şərhi)


MÜƏLLİF:

MƏHƏMMƏD TƏQİ MİSBAH YƏZDİ
TƏRCÜMƏ EDƏN:

MƏHƏMMƏD ƏHMƏD




نام کتاب:...............................................به درگاه دوست

مولف:.............................................آیت... مصباح یزدی

مترجم:........................................................محمد احمد

ناشر:.............................................................. .شهریار

تاریخ چاپ:.........................................................1385

نوبت چاپ:..............................................................اول

تیراژ:...............................................................2000
Kitabın adı:...................Rəbbin dərgahında

Müəllif:........Məhəmməd Təqi Misbah Yəzdi

Tərcümə edən:.......................Məhəmməd Əhməd

Nəşr edən:..........................................Şəhriyar

Çap növbəsi:........................................Birinci

Tiraj:...........................................................2000
964-5934-91-5

Rəhman və Rəhim Allahın adı ilə

Ön söz

“Bəndələrim səndən Mənim yaxınlığım və uzaqlığım barədə soruşduqda bilsinlər ki, Mən onlara yaxınam. Hər kim Məni çağırarsa onun duasını qəbul edərəm.”¹.

İnsan öz həyatının eniş-yoxuşlarında, acılı-şirinli hadisələrində bəzən elə bir ruhi sıxıntıya düşür ki, heç bir maddi vasitə ilə sakitlik tapmır. Bütün imkanlıların imkanını, sərvətlilərin sərvətini və dünyəvi ləzzətlər üçün olan vasitələrin hamısını onun ixtiyarında qoysalar belə, ruhi sıxıntısından zərrəcə azalmaz.

Belə bir halda insan ürək sözlərini demək üçün ən yaxın dostunun, özü üçün ən əziz olan şəxsin sorağına gedir. Bəzən isə heç kəsi məhrəm və etibarlı saymayaraq tənhalığın bir küncündə öz-özü ilə pıçıltıya qapılır. Bütün hallarda sakitlik və şəfa üçün yeganə yol məhbub ilə ünsiyyət və məşuq yanında qəlb süfrəsini açmaqdır.

Əgər insan pisliklərə aludə halda günah çirkabı səbəbindən qəm-qüssə və qəlb sönüklüyünə düçar olub özünə nifrət edərsə, hara sığınmalı və kiminlə dərdləşməlidir? Məhz bu məqamda insan bütün paklıq və yaxşılıqların qaynağı, məhəbbət və səfa yaradanı olan xaliqinə pənah aparıb Onunla ünsiyyət məclisinə qatılmalı, Onun eşqi və zikri ilə sakitlik tapmalıdır.

Zəlil bir bəndənin öz əziz Məbudu qarşısında duraraq, aludə canını Onun söhbəti çeşməsində təmizləməsi və təlatümlü ruhunu O bir olanın zikri ilə aram etməsindən üstün bir ləzzət varmı?! Bu, duanın ən üstün və ən gözəl bəhrəsidir!

Avam dilində duanı “bəndənin tələbi və istəyi” kimi təfsir edirlər. Lakin duanın həqiqi mənası belədir: “Aşiq bəndə tərəfindən məhbubun çağırılması, onun məşuq ilə xəlvətdə qalması və onun haqq axtaran ariflər məqamı ilə sirdaşlıq və qonşuluq etməsi”.

Zəlil və alçalmış bəndə öz günahla dolu qəlb evini paklıq və yaxşılıqlardan uzaq gördükdə dost və məşuqun məclisinə qovuşmaq üçün daha yaxın bir yol axtarır. O hansı xəlvət guşədə öz məbudunu tapa bilər? O heyrət içindədir. Bu an nida olunur: “Şübhəsiz, Mənəm yaxın.”¹.

Həqiqətən də, Onunla yoldaşlıqda heç bir fasilə yoxdur: “Biz ona şah damarından da yaxınıq.”²

Bəndə belə bir halla haqqa yaxınlığa çataraq Onun məclisinə bir addım yaxınlaşarsa, bu an Məbud onu sevər və bu bəndə haqqın məhbubu olar; nida gələr: “Mənim çağırışımı qəbul etsinlər və Mənə iman gətirsinlər.”³

Ümid edirik ki, biz də dua məclisinə qovuşmuş ariflərdən olaq və haqqın hüzurunda Onun zatından başqasını istəməyək. Haqqı tanıma bəndənin ibadətinin ən üstün qəbul dərəcəsidir.

Qarşınızdakı kitab Ustad Misbah Yəzdinin dua barəsindəki söhbətlərindən seçmələrdir.

Bu məcmuə üç hissədən ibarətdir. Birinci hissə dua barəsində ümumi mövzulara aiddir. Bu hissə ustadın dua barəsindəki söhbətlərindən tərtib edilmişdir.

İkinci və üçüncü hissə hörmətli alimin hicri qəməri 1398-ci il ramazan ayında Qum şəhərinin məhdiyyəsində keçirdiyi 15 söhbət məclisindən ibarətdir. Bu söhbətlər azacıq dəyişikliklə verilmişdir. Bu məclislərin iştirakçıları müxtəlif təbəqələrdən olduqları üçün söhbətin səviyyəsi hamı üçün nəzərdə tutulmuşdur. Eyni zamanda, faydalı və dəyərli nöqtələr çoxdur. Şübhəsiz ki, heç bir natiq söhbət məqamında yazdığı kimi danışmağa qadir deyil.

İkinci hissədə “İftitah” duasından seçmələrin şərhi verilmişdir. Üçüncü hissədə isə “Əbu-Həmzə” duasından seçmələr şərh və təfsir olunmuşdur. Ümid edirik ki, möminlərin istifadəsi üçün yararlı olsun.

Abbas Qasimi 1418, şəban

BİRİNCİ HİSSƏ

DUA BARƏSİNDƏ SÖHBƏTLƏR

“De ki, əgər sizin duanız olmasa, Rəbbim sizə heç bir qədir-qiymət qoymaz.”¹

İnsanın Allah ilə ən sadə və ən təbii əlaqəsi Onu zikr etməsidir. Bunun nəticəsində insanın qəlbi ixtiyari olaraq Allahı xatırlayır, ruhu təsirlənir. Arabir bu xatırlamanın təsiri dildə də özünü göstərir.

Dua möminin silahı, Allaha yaxınlaşma vasitəsi, ibadətin mahiyyəti, haqqı xatırlama və aləmlərin Rəbbi ilə söhbətdir; dua dost evinə getmək bəhanəsi, ehtiyacsız və tək məbudla raz-niyazdır; dua can üçün həyat, ruhun şadlıq mayası və ilahi bəxşişlərin açarıdır; dua haqq rəhmətində qərq olma və ilahi bərəkətlərin nazil olma səbəbidir.

Dua İslamda daha çox diqqət yetirilən məsələlərdən biridir.

Bu mövzuya İslamda çox təkid olunmuşdur. Ona görə də duanın həqiqətinin aşkarlanması lazımdır.

Dua ilə bağlı bir çox məsələlər araşdırılır. O cümlədən: Duanın həqiqəti nədir?

Dua qəbul üçün müstəqil bir səbəbdir, yoxsa qəbul vasitələrinin, təbii və adi səbəblərin kənarında əlavə vasitədir? Əgər dua müstəqil bir səbəbdirsə, Allahın təkvini (təbiət) sünnələrində, qanunlarında istisna yaratmırmı? Məgər dua insanların süstlük və tənbəlliyinə səbəb olmurmu? Duanın təsirləri nədir və hansı dərəcədədir? Duanın faydası nədir? Dua tərbiyəvi cəhətdən insan həyatında nə kimi rol oynayır? Məgər bəzilərinin dediyi kimi, duanın təsiri yalnız onun məzmunudur; yəni dua təlqini təsirə malikdir və buna görə də şəxsin istəyə doğru hərəkətinə səbəb olur? Yoxsa onun başqa təsirləri də var? Nə üçün Allah Quranda bəndələrinin dualarını qəbul edəcəyini vəd etdiyi halda bizim dualarımız çox az qəbul olunur? Məgər duanın şərtləri və qaydaları var? Əgər varsa, dua və onun qəbul olma şərtləri nədir? Quranın yasaq etdiyi “duaya təkəbbür” nə deməkdir?

Sadaladıqlarımız və digər mövzuları bu hissədə araşdıracağıq.