İslam'da mükemmel insan

BU OKULA GÖRE “ALLAH’A İNANMA”

Demek ki insanın hakikati ve cevheri ve insanî değerlerin kıymeti, başka bir deyişle insanî değerlerin anası, bu okulda hürriyet ve ihtiyardır. İnsan eğer kendi insanî değerlerinin koruyucusu olmak isterse, insanlığının yok olmasını, başka bir hayvana dönüşmesini istemiyorsa, kendi hürriyetini korumalıdır. Eğer kendi hürriyetini korumak istemiyorsa “ay yanakların bağları”nı koparması veya “aşkının kölesiyim...” olmaktan kendini koruması lazımdır.

Dünya gülistanından bir gülizar bize yeter

Bu çemenden bir selvi boylunun gölgesi bize yeter

Yarabbim kendi kapından beni cennetine gönder

Kevnü Mekan köyünden yaratılmış olmak bize yeter.

“Gülizar”, “Selvi boylunun gölgesi”, “Cennet”, “Senin kendi köyün” gibi bağlardan kurtulmak lazımdır.

Bu okula göre insanın “mutlak hür” olması lazım. Bunun isbatı da, aralarında çok büyük zıtlıklar olmasına rağmen diyalektik materyalizmlerdir. Ama bu iki güruhtan existanyalistler Allah’a inanmanın iki açıdan bu okula uyuşmadığına inanmaktadırlar. Bunların biri, Allah’a inanma Kaza ve Kadere inanmayı ve insanın belirli bir tabiatı olduğuna inanmayı gerektirir.

Çünkü gerçekten eğer bir Allah varsa o Allah’ın ilminde insanın belirli bir tabiatının olması lazımdır; “Belirsiz” olması mümkün değildir. İşte bunun için eğer bir Allah varsa, kaza ve kader ve sonuçta da insana bir güç hakim olur. O zaman onun bağımsızlığı ve hürriyeti kalmaz. Öyleyse biz hürriyeti kabul ettiğimiz için Allah’ı kabul etmiyoruz.

İkinci olarak, Allah’a inanma ile hürriyete inanma çeliştiği için -bunların inanışına göre- olumsuzdur; Allah’a inanma, Allah’a iman etmeyi gerektirir. Allah’a bağlılığı, bu bağlılık her ne şekilde olursa olsun gerektirdiğinden insanın hürriyetine terstir; Özellikle bu bağlılık Allah’a iman etme olursa. Çünkü Allah’a inanma bütün bağlılıkların üstünde bir bağlılıktır.

Şairin deyişiyle:

“Ben sana bağlıyım başka bir bağa muhtaç değilim

Ahdi seninle bağladım asla kırmış değilim.”

Eğer bağlılık Allah’a olursa onu başka hiçbir şekilde inkar etmeyeceği için, bu okula göre insan-ı kâmil’in ölçüsü onun bağımsızlığıdır.

Bu okul hakkında iki yönden bahsedilebilir. Biri, Allah’a inanmanın bağımsızlığa ters olduğuna inanmalarıdır. Bu onların bir hatasıdır. “Materyalizme Yönelmenin Sebepleri^* adlı kitapta ve ayrıca “İnsan ve Macerası” adlı kitapta bu konuyu açıklamış ve bunun böyle olmadığını söylemiştim.

Bunların kaza ve kader hakkındaki düşünceleri, ihtiyar kadınların kaza ve kader hakkındaki fikirlerinden farksızdır. Bunlar kaza ve kaderin İslamî kültürde nasıl oluğunu hiç anlamamışlardır. İslam’a göre, insanın hürriyeti ile kaza ve kadere inanmanın hiçbir tersliği yoktur. İşin bu yönü şimdilik bizim konumuz değildir. Bizim bahsimiz ikinci kısımdadır.

Bu okulun ikinci hatası da, bağlılık neye olursa olsun hürriyetin tersidir, hatta bu bağlılık Allah’a olsa bile, demeleridir. Ben burada sizin için bir başlangıç yapacağım: