İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

56/1-qqACAİB-İ SEB’A-İ ÂLEM v7_2 ¬šyQA, `=_D2 : Dünyanın yedi acaibi, büyük antika eserleri. Gerçi dünyada bunlar gibi daha antika eserler vardır ve olabilir. Fakat, ekseri Avrupa kaynaklarına göre meşhur ol­muş yedi büyük eser şunlardır:

1- Mısır piramitleri.

2- Babil’de Semiramis’in asma bahçeleri.

3- Zeus’un heykeli.

4- Rodos heykeli.

5- Efes’te Artemis-Diana mabedi.

6- Bodrum (Halikarnas)da Mosokus’un türbesi.

7- İskenderiye deniz feneri.

Halbuki Kamus-u Alâm’a göre 4000 km.yi aşan Çin Seddi, bunların ço­ğun­dan daha büyük ve acibdir. Bazı kaynaklar bilgi ihatasızlığından bu bü­yük eser­den bah­sedememişlerdir. Bu eksikliği dile getiren, Tercüman Yayın­larından Hâ­rikalar An­siklopedisi haklı tenkidinde şunları yazıyor:

«Her şeye rağmen Çin Seddi bir hârikadır. Dünyanın yedi hârikasını sa­yan Ro­malı tarihçilerin uzakdoğu hakkında bilgilerinin ihatasızlığı sebebiyle, onu ve doğu­nun ünlü eserlerini hârikalar arasında gösterememişlerdir. Fakat Dünya, Çin Seddini tanıdıktan sonra onu Mısır piramitlerinin ardından ikinci hârika ola­rak ka­bul etmek gerektiğini söyleyen tarihçiler çok olmuştur.” (Hâ­rikalar An­siklopedisi sh:256, Tercüman Yayınları)

Keza Resimli Kamus-u Osmanî Acaib-i Seb’a maddesinde ve Bedayi-iz Zuhur Fî Vakayi-id Dühur adlı eserin 34-45. sahifeleri arasında mezkûr izaha uygun tafsi­latlı mâlumat verilir.

Demek Çin Seddi, ilmî ihataya sahib tariçilere göre Acaib-i Seb’a-yı Ale­min ikincisidir. Bu mânâya temas eden “International Encyclopedia” da “Se­ven” (Yedi) maddesinde dünyanın yedi hârikası anlatılırken; “Bir parça deği­şik sayıla­bilmekle beraber umumiyetle mâlum yedi hârikayı ihtiva eder” de­mek su­retiyle bu Acaib-i Seb’adan, başka eserlerin de nazara alınabileceğini ifade eder.

Bazı kaynaklarda, Antiper adlı bir tarihçi, Yunanlı yolcuların hatıraların­dan fay­dalanarak M.Ö.100’de bu eserleri tesbit edip, bunların bir listesini yapmıştır, denil­mektedir.

Buna göre mezkûr yedi hârikanın başlangıçtaki tesbiti, tarih ilminin külli naza­rıyla yapılmış bir tesbit olmayıp cüz’î ve ferdî bir tesbitin kitablara intikalen meşhur olmasıdır.