İZMİR İLİ, karabağlar iLÇESİ Rİskli alan imar plani plan açiklama raporu

2.3Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Uygulamaları ve Projeler

Planlama çalışmasına konu olan alana yönelik, kamu kurum ve kuruluşlarının uygulamaları arasında; İZSU tarafından yürütülen Uzundere ıslah çalışmaları ile T.C. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından İzmir Çevre Yolu’ndan Gaziemir Fuar Alanı’na giriş sağlamaya yönelik olarak ön çalışmaları devam eden kavşak düzenlemesi yer almaktadır.

Uzundere Deplase Hattı: Planlama alanının güneyinde bulunan Uzundere ve yan kolları için İZSU İdaresince ıslah çalışmaları yürütülmektedir. Proje kapsamındaki mevcut dere yatakları ve yeni yapılacak derivasyon kanalı aşağıdaki şekilde görülmektedir.

Şekil 2. Uzundere Deplase Hattı Projesi (DSİ Genel Müdürlüğü, 2013)

Karabağlar İlçesi sınırları içindeki riskli alana ilişkin olarak DSİ tarafından iletilen görüşte Uzundere ile yan kollarına gelen yağış sularının toplanacağı yeni güzergahtaki dere deplase hattı ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara uyulması gerektiği belirtilmiştir:

“- Yeni güzergahta uygun hidrolik kesitlerde dere ıslah edilmesi ve mansap şartı sağlanması konusunda çalışmalar tamamlanıncaya kadar imar planlarında Uzundere ve yan kollarının mevcut yatağı aynen korunmalıdır.

- Yeni güzergahta açılacak dere yatağının 500 yıllık taşkın debisini geçirecek ebatlarda olması ve her iki kenarında asgari 7.00 metre genişliğinde şeritvari alanın servis yolu olarak ayrılması ve bu alanın kullanılmayıp boş bırakılması gerekmektedir.

- Riskli bölgede yapılacak arazi dolgu çalışmaları ve diğer hafriyat işlemleri, dere deplase hattının inşaatı tamamlandıktan ve mansap şartının gerçekleşmesi sonucu suyun serbest akışı sağlandıktan sonra yapılmalıdır.

- Mevcut karayolu geçişlerinde bulunan menfezler aynen korunmalı ve dere bağlantıları mevcut menfezlere uygun olarak projelendirilmelidir. Yapılacak uygulamalar sırasında mevcut menfezlerin tıkanmaması ve suyun serbest akışının sağlanması konusuna azami dikkat gösterilmelidir.

- Dere deplase hattı ve ıslahı için yapılacak çalışmalar sırasında vaki olabilecek mülkiyet ile ilgili hususlar DSİ idaresi dışında çözülmelidir.

- Dere ıslah çalışmalarının ve deplase işlemlerinin usulüne uygun olarak tamamlanmaması, gecikmesi veya yetersiz uygulama yapılmasından kaynaklanan taşkın şikayetleri için DSİ idaresi sorumlu tutulmamalıdır.

- Uzundere yatağının geçtiği dolgu yapılacak riskli alan içinde yeşil alan, otopark vs. dışında yapılaşmaya gidilmemesi uygun olacaktır.”

İzmir Çevre Yolu-Gaziemir Fuar Alanı Bağlantısı: T.C. Karayolları Genel Müdürlüğü’nce Uzundere Mahallesi sınırları içinde, İzmir Çevre Yolu üzerinde mevcut altgeçidin bulunduğu noktada bir kavşak düzenleme projesi hazırlanmaktadır. TCK Genel Müdürlüğü tarafından önerilen bu kavşak düzenlemesi ile otoyol üzerinden, otoyolun güneyinde, Ege Serbest Bölgesinin batısında planlanan Gaziemir Fuar Alanına tek yönlü olarak giriş sağlanacaktır. Önerilen bu kavşak düzenlemesi, çevre yolu üzerinden planlama alanına da giriş sağlanması açısından önem taşımaktadır.

Şekil 2. İzmir Çevre Yolu- Gaziemir Fuar Alanı Bağlantısı (TCK Genel Müdürlüğü,2013)

Planlama alanının yakın çevresinde, gerek İzmir’deki kentsel gelişme eğilimlerini yönlendirmesi gerekse planlama alanını etkisi altına alması açısından önem taşıyan, bazı mevcut ve planlanan projeler bulunmaktadır.

Planlama alanının güneydoğusunda, İzmir Çevre Yolu ile Akçay Caddesi’nin kesiştiği bölgede konumlanan Ege Serbest Bölgesi (ESBAŞ) planlama alanı çevresinde gerçekleşmiş en büyük yatırım projelerinden biridir. Gaziemir İlçesi sınırları içinde 220 hektarlık bir alan üzerinde kurulmuş olan Ege Serbest Bölgesi 1990 yılından itibaren "Yap-İşlet-Devret" modeliyle işletilmektedir. Bölgede bugün itibarı ile 77'sı yabancı olmak üzere toplam 224 firma faaliyet göstermektedir¹.

Gaziemir Fuar Alanı ise planlama alanının yakın çevresinde yapılması planlanan önemli bir projedir. İzmir kentinin yeni fuar alanı, Gaziemir İlçesi sınırları içinde, İzmir-Aydın otoyolunun güneyinde, Ege Serbest Bölgesinin batısında konumlanacaktır. Fuar Alanı, 34 hektar büyüklüğünde alanı kapsayacak şekilde planlanmış olup uluslararası standartlarda inşa edilecek fuar kompleksi içinde sergi holleri, seminer salonları, seyir kulesi, anfitiyatro, seminer salonu, otopark ve sosyal donatı alanları tasarlanmıştır. Gaziemir Fuar Alanı’nın 2014 yılının ilk yarısında hizmete girmesi planlanmaktadır.

2.4Mevcut Plan Kararları

2.4.1İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı

Söz konusu alan, Bakanlığımızca 30/1272014 tarihinde onaylanan Manisa-İzmir Planlama Bölgesi 1/100.000 Çevre Düzeni Planında; kısmen “Bölge Parkı/ Büyük Kentsel Yeşil Alan” kısmen “Kentsel Yerleşik Alan ve Kentsel Gelişme Alanı” kullanımında kalmaktadır.

2.4.21/25000 Ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı

2012 yılının başlarında İzmir 1. İdare Mahkemesi’nin kararı ile 1/25000 ölçekli İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planı Revizyonun iptalinin ardından İzmir kent merkezini kapsayan bütüncül bir plan kalmamıştır. Bu nedenle İzmir Büyükşehir Belediyesince “1/25000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı” hazırlanmıştır. Bu plan, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 12.09.2012 tarih ve 05/843 sayılı kararı ile uygun görülerek Başkanlık makamınca 08.10.2012 tarihinde onaylanmıştır.

Planın amacı; İzmir kenti ve çevresinde yaşanan hızlı ve kontrolsüz kentleşmenin, parçacı ve sektörel planlamanın yarattığı sorunların ortadan kaldırılması, kentleşme ve sanayileşmenin kontrollü gelişiminin sağlanması ve gelişmelerin sürdürülebilir kılınması, ekolojik dengeyi bozacak müdahalelerin engellenmesi, 2030 yılı hedef alınarak kültürel ve doğal değerlerin korunmasını sağlayacak biçimde gelişmenin yönlendirilmesidir.

İzmir Büyükşehir Bütünü 1/25.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı, Plan Uygulama Hükümleri’nde meskûn alanlara yönelik belirlenen plan hükümlerinde;

“Kentsel Yerleşik (Meskûn) Alanlar: Bu alanlar mevcut yapılaşmış alanlar olup, bu alanlar içerisinde konut ve konut kullanımına hizmet verecek ticaret, turizm, sosyal, kültürel, teknik alt yapı ve küçük sanayi sitesi vb. gibi kullanımlar yer alabilir.

- Bu alanlarda yapı stokunun durumuna, doku ve işlevsel özelliklerine, alanın jeolojik yapısına, donatı niteliklerine, alanda yaşayan nüfusun sosyal ve ekonomik yapısına göre; koruma/yenileme, sağlıklaştırma veya tasfiye amaçlı plan ve projeler yapılabilir.

- Bu planda kentsel yerleşim alanı olarak gösterilmiş olsun ya da olmasın, kentsel yerleşme merkezlerinden kopuk biçimde konumlanan, belediye sınırları içine alınarak köy statüsünden mahalleye dönüşmüş/dönüşecek kırsal yerleşme özelliği taşıyan alanlarda alt ölçekli imar planı yapılıncaya kadar Kırsal Alanlara yönelik hükümler geçerlidir.

- Gelişme alanı belirlenmemiş yerleşim birimlerinde yapılacak alt ölçekli planlarda imar planına esas kurum ve kuruluş görüşleri, jeolojik ve jeoteknik etüt raporları, nüfus projeksiyon verileri dikkate alınarak gelişme alanı belirlenecektir. Bu planlarda yerleşimin sahip olduğu geleneksel doku ve yapılaşma özellikleri ile civarının doğal özelliklerin dikkate alınması zorunludur.”

hükümleri yer almaktadır.

2.4.3Nazım ve Uygulama İmar Planları

1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı, İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde kalan alanları kapsamaktadır. Bu planın onaylanması öncesinde, Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde bulunan tüm belediyelerin alt ölçekte sahip oldukları, bölgesel nazım ve uygulama imar planlarına göre uygulama yapılmıştır.

1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı’nın plan notlarında; “Bu planın onayından önce hazırlanmış ve ilgili idaresince onaylanmış olan ve bu planın genel hükümleri, arazi kullanım türleri, büyüklüklerine, plan notlarına uygun nazım ve/veya uygulama imar planı bulunan alanlarda uygulama, bu imar planları doğrultusunda sürdürülecektir. Alt ölçekli imar planlarında bu planın koruma, gelişme ve planlama ilkelerine, strateji ve plan kararlarına (arazi kullanım türlerine), yoğunluk değerlerine ve genel hükümlerine aykırı alt ölçekli imar planları, ve bu planlara ilişkin ilave, değişiklik ve revizyon yapılamaz.” denilmektedir.

Karabağlar Belediyesi sınırları içerisindeki planlı alanlara bakıldığında; uygulama imar planına konu olan alanı kapsayan 1/5000 ölçekli nazım imar planının bulunmadığı görülmektedir. Karabağlar Belediyesi’nden elde edilen, yürürlükteki planlara ilişkin veri tabanına göre belediye sınırları içerindeki planlı alanların büyüklüğü toplam 1400 hektardır.

Karabağlar İlçesi’ndeki riskli alanı kapsayan planlara bakıldığında; toplam 540 hektar büyüklüğündeki riskli alanın 199,45 hektarlık bölümünü “Limontepe ve Çevresi Uygulama İmar Planı”nın; 37,80 hektarlık bölümünü de “Cennetçeşme-Uzundere-Devrim Mahalleleri Uygulama İmar Planı”nın kapsadığı görülmektedir. Riskli alan sınırları içerisinde kalan, yürürlükteki imar planları aşağıdaki şekilde görülmektedir.

Şekil 2. Mevcut İmar Planları