KirkçEŞme tesisleri
Tablo I 1970'te Köy Hizmeti Verilen
Yüklə 8,39 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tablo n 1980de Köy Hizmeti Verilen Belediyesiz Yerleşmeler - 2.000 ve + Nüftıslu
- KÖYLER
- Tablo m 1990da Köy Hizmeti Verilen Belediyesiz Yerleşmeler - 2.000 ve + Nüfuslu
| Tablo I
1970'te Köy Hizmeti Verilen Belediyesiz Yerleşmeler - 2.000 ve + Nüfuslu
1960'lı yıllarda çıkartılan ve uygulamaya konulan yasal mevzuata göre nüfusu 2.000'den az olan köy yerleşim birimleri isterlerse belediye teşkilatı kurabiliyorlardı. Buna karşın İstanbul Belediyesi sınırının bitişiğinde ya da yakınında bulunan ve metropoliten gelişme alanı içinde o tarihte halen köy hizmeti götürülen birçok köy, nüfusları 2.000'i aşıp 10.000'e, hattâ 50.000'e ulaştığı halde belediye teşkilatı kurmak için girişimde bulunmuyorlardı (Tablo I, II, III, 1970,1980,1990'da köy hizmeti verilen belediyesiz yerleşmeler). Çünkü sanayi tesisleri, konut yapımı gibi bazı kentsel işlevlere ait yapıların başlatılmasında sadece muhtar ve ihtiyar heyeti izninin yeterli olması gibi veya mali açıdan köy yerleşmelerine uygulanan bazı vergilerden bağışık tutulma gibi konularda 1924 tarihli "Köy Kanunu"nun bazı maddelerinin ayrıcalık tanıyan avantajlarından yararlanmak istemişlerdir. Tablo n 1980'de Köy Hizmeti Verilen Belediyesiz Yerleşmeler - 2.000 ve + Nüftıslu Yerleşme Nüfus Yönetsel Durum
KÖYLER 700
101 KÖYLER cinde kalan ilçeler Adalar, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beyoğlu, Eminönü, Esenler, Fatih, Güngören, Kadıköy, Kâğıthane, Maltepe, Sultanbeyli, Şişli, Üsküdar ve Zeytinburnu olarak sayılabilir. Bu ilçelerin sınırları içinde yer alan bazı eski çevre belediyelerinin 1970, 1980 ve 1990 nüfusları ile 1990'da kentsel alan içine dahil edilen kırsal yerleşmelerin durumları Tablo Fv"ten izlenebilir. Geriye kalan 14 ilçe, kırsal alana, dolayısıyla kırsal nitelikli yerleşmelere (bucak, köy, mahalle) sahiptir. Toplam 247 adet kırsal nitelikli yerleşmenin 39'unda belediye örgütü kurulmuştur. Bunlardan 4'ü belediyeli bucak, 35'i belediyeli köydür. Bu belediyelerin ilçelere göre dağılışı, Büyükçekmece 8, Çatalca 3, Eyüp l, Gaziosmanpaşa 5, Kartal l, Sarıyer l, Silivri 7, Şi- Tablo m 1990'da Köy Hizmeti Verilen Belediyesiz Yerleşmeler - 2.000 ve + Nüfuslu
Kırsal alanda ilçe merkezi olmayan be-lediyeli yerleşmelere 1985 öncesi "bağımsız belediyeler" denilmekteydi. 1985 sonrasında imar Yasası uyarınca bunlara "belde belediyesi" denmeye başladı (Arnavut-köy, Esenyurt, Sultanbeyli vb). l Mart 1966'da belediye sınırlan içindeki bucaklar yasal bir düzenlemeyle kaldırıldı. 1970 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre istanbul İli içindeki köy sayısı 283'tür. Buna göre, Bakırköy 19, Beykoz 22, Eyüp 11, Gaziosmanpaşa 11, Kadıköy l, Sarıyer 9, Şişli 2, Üsküdar 9, Çatalca 64, Kartal 23, Silivri 25, Şile 52, Yalova 35 köye sahipti. Aynı yıl toplam bucak sayısı 26'ydı. Bunun 13'ü merkez bucağı, diğer 13'ü de kırsal alanda kalan bucak merkezleriydi. 1970'te istanbul Ili'nde köy nüfusu 815.695'ti. İl nüfusu ise 3.019.032'ydi. Bu sonuca göre köylerdeki toplam nüfus, il nüfusunun 1/4'ünden fazlaydı. 1950'den bu yana Anadolu'dan İstanbul'a yönelen göç, kent içinde ve çevresinde olduğu kadar kırsal alanda da yeni yerleşme birimleri oluşmasına yol açmış, böylece çevredeki kırsal yerleşmeler kentle â-deta bütünleşmiştir. 11 Aralık 1980'de Milli Güvenlik Kon-seyi'nin 34 no'lu "çevre belediyelerin yeniden düzenlenmesi" kararı, 9 Şubat 1981'de İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı'nın 57 no'lu "25 Çevre Belediyesinin İstanbul Be-lediyesi'ne Bağlanması Hakkında" bildirisi, İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı'nın 11 Mart 1981'de 81 no'lu "22 Köyün İstanbul Belediyesi'ne Bağlanması Hakkında" karan, 4 Aralık 1981 tarihli 2561 no'lu "Bü-yükşehirlerin Yakın Çevrelerindeki Yerleşim Yerlerinin Ana Belediyelere Bağlanması Hakkında" kanun, 23 Mart 1984 tarihli 195 sayılı "Büyükşehir Belediyesinin Yö- Beykoz'a bağlı Mahmutşevket-paşa Köyü'nden bir görünüm, 1990 Cumhuriyet Gazetesi Arşivi netimi Hakkında" KHK (kanun hükmünde kararname), 9 Temmuz 1984 tarihli 3030 sayılı "Büyükşehir Belediye Yönetimi Hakkında KHK'nin değiştirilerek Kabulü Hakkında" yasa ve diğer mevzuatla İstanbul kenti ve çevresindeki hızlı nüfus artışı ve göç sonucunda oluşan karmaşık kentsel büyüme, yeni bir yönetim ağı oluşturularak kontrol altına alınmaya çalışılmıştır. Yasal başlıklarından anlaşılacağı gibi 1981 sonuna kadar İstanbul çevresinde kurulmuş bulunan 25 çevre belediyesi ile mevcut 22 köyün, merkez belediyeye bağlanması sağlandıktan sonra ülke genelinde büyükşe-hirler hakkında yapılan yeni düzenlemelerle idari duruma yeni bir biçim verilmiştir. Yeni düzen 1980 içinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi mücavir alan sınırları içinde kalan ve muhtarlıkla idare edilen birçok köy yerleşmesini şehirsel hizmet alanı içine almıştır. 1980 Genel Nüfus Sayımı'na göre İstan bul îli'nde belediyeli, belediyesiz olarak 287 köy vardı. Bunlardan 29'u belediye ku ruluşuna sahipti. 1981 köy envanter etüt lerine göre ise kırsal alan niteliğinde olup köy hizmeti alabilen birim sayısı ise 234' tu (bu köyler nüfusu 2.000 ve daha fazla olan belediyesiz yerleşme birimlerini kap sar). 1981'de nüfus özellikleri ve yaşam işlevleri farklılaşıp artarak kentsel nitelik kazanmış olan kırsal alanlar, yeni düzenlenen yönetim ağıyla kent alanına dahil edilmişlerdir. 1981 öncesi yönetim ağında İstanbul
1981 yılı öncesinde yönetim ağı şöyleydi: İstanbul Belediyesi Şube Müdürlükleri: Adalar, Bakırköy, Beşiktaş, Beykoz, Beyoğlu, Eminönü, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Kadıköy, Sarıyer, Şişli, Üsküdar, Zeytinburnu. Bağımsız Belediyeler: Avcılar (Bakırköy), Halkalı (Bakırköy), Küçükçekme-ce (Bakırköy), Sefaköy (Bakırköy), Esenler (Bakırköy), Güngören (Bakırköy), Kocasinan (Bakırköy), Yenibosna (Bakırköy), bugünkü adı Bağcılar olan Yeşilbağ (Bakırköy), Tokat (Beykoz), Çatalca (Çatalca), Hadımköy (Çatalca), Büyükçekmece (Çatalca), Bayrampaşa (Eyüp), Alibeyköy (Eyüp), Kemerburgaz (Eyüp), Küçükköy (Gaziosmanpaşa), Kartal, Dolayoba (Kartal), Küçükyalı (Kartal), Maltepe (Kartal), Pendik (Kartal), Soğanlık (Kartal), Tuzla (Kartal), Yakacık (Kartal), Yayalar (Kartal), Silivri, Celaliye-Kamiloba (Silivri), Değirmen (Silivri), Selimpaşa (Silivri), Şile, Kâğıthane (Şişli), Ümraniye (Üsküdar), Yalova, Çınarcık (Yalova). Önceki yönetim ağım değiştiren 57 no' lu Sıkıyönetim Komutanlığı bildirisine göre 1981'de İstanbul Belediyesi şube müdürlükleri: Adalar, Bakırköy, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz (Tokat), Beyoğlu, Eminönü, Eyüp (Alibeyköy, Kemerburgaz), Fatih, Gaziosmanpaşa (Küçükköy), Güngören (Esenler, Yeşilbağ), Kadıköy, Kâğıthane, Kartal, Kocasinan (Yenibosna), Küçükçekmece (Avcılar, Halkalı, Sefaköy), Maltepe (Küçükyalı), Pendik (Dolayoba, Yayalar, Tuzla), Sarıyer, Şişli, Ümraniye, Üsküdar, Zeytinburnu; bağımsız belediyeler ise Çatalca, Hadımköy (Çatalca), Büyükçekmece (Çatalca), Silivri, Selimpaşa (Silivri), Değirmenköy (Silivri), Celaliye-Kamiloba (Silivri), Şile, Yalova, Çınarcık (Yalova) oldu. Yine 1981 tarihli ve 81 no'lu Sıkıyönetim Komutanlığı bildirisiyle "kırsal alandaki 22 köyün İstanbul Belediyesi'ne bağlanması" gerçekleştirilmiş; Rumeli yakasındaki Firuzköy, Kayabaşı, Samlar, İkitelli, Habibler, Mahmutbey, Kirazlı, Atışalanı, Cebeci, Ayazağa, Gaziosmanpaşa, Güneşli köyleri ile Anadolu yakasındaki Yukarı Dudullu, Aşağı Dudullu, Büyükbakkalköy, Küçükbakkalköy, Başıbüyük, Şıhlı, Güzel-yalı, Aydınlı, Kurtköy, Sultançiftliği köyleri İstanbul Belediyesi'ne bağlanmıştır. 1980 sayımı sonuçlarına göre İstanbul köylerinin ilçelere dağılımı şöyledir: Beykoz'da 20, Eyüp'te 8, Gaziosmanpaşa'da 9, Sarıyer'de 9, Üsküdar'da 6, Çatalca'da 62, Kartal'da 9, Silivri'de 23, Şile'de 53, Yalova'da 35 köy. Köy birimlerinin dışında 13 adet merkez bucağı, 13 adet de kırsal a-lan bucak merkezi vardır. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü köy yerleşmelerine hizmet götürdüğü gibi mahalle veya daha küçük yerleşme birimlerine de hizmet vermektedir. Dolayısıyla hizmet birimi sayısı bazen nüfus sayımmda-ki köy sayısından farklı çıkabilmektedir. 1980'den sonra yönetsel ihtiyaçların karşılanabilmesi amacıyla birçok ilçe kurulmuştur. 1980'de 19 olan ilçe sayısı 1994'te 33'e yükselmiştir, l Nisan 1994 itibariyle toplam 33 ilçeden tümüyle kentsel alan i- Tablo IV Yüklə 8,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|