KirkçEŞme tesisleri

107 KRİKOR LUSAVORİÇ KİLİSESİ

1958'de istimlakler sırasında yıkılan Karaköy'deki Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi'nin yıkım öncesi enine kesiti ve önden görünüşü. Şoğagat, 1962 / Vağarşag Seropyan koleksiyonu

Krepen Pasajı'nda Cihat Burak (ayakta duran). Ara Güler, 1972

(bugünkü Birleşik Krallık Başkonsolosluğu) Naum Tiyatrosu'na (bugünkü Çiçek Pasajı[-»]) kadar uzanan çok çiçekli bir parktı. Bu arazi üzerinde 1850'lerin ikinci yarısından itibaren değişik kişiler tarafından Palais deş Fleurs (o zamanın koşullarında bir sirk) ile otel, kafe gibi binalar yapılmıştı. 5 Haziran 1870'te çıkan büyük yangında bunların hepsi yamnca, arazinin bir bölümüne Mr. Scribe bugünkü Avrupa Pasajı'm yaptırırken, aynı yıllarda Crespin adlı Yahudi bir Levanten ailesi de bir başka pasaj inşa ettirdi. Sözcük Fransızcada "krepen" diye okunduğundan, geçit-çarşı Krepen Pasajı olarak ünlendi. 1934'te devlet, Türkçe olmayan bu tür adların Türkçeleştirilmesi mecburiyetini getirince buraya da Krizantem Pasajı denildi (sanki bu sözcük Türkçeymiş gibi), a-ma yeni ad halk tarafından benimsenmedi, yalnızca resmi kayıtlarda kaldı.

Krepen Pasajı sadece Sahne Sokağı (eski Tiyatro Sokağı) ile Hamalbaşı Caddesi' ne açılmıyordu, aynı zamanda bu geçide dik bir başka koridorun sonunda sonradan açılan bir kapıyla Duduodaları So-kağı'na da çıkılıyordu (Krepen Pasajı'nın yerine yapılmış olan Aslı Han'da da aynı sokağa çıkan bir ek geçit bulunmaktadır).

Krepen Pasajı'nın ilk dönemlerinde genellikle geçide konfeksiyon dükkânları hâkimdi: Terziler, iplikçiler, dikiş malzemesi satanlar, modistler pasajda çoğunluktaydılar, fakat bir matbaa ile diğer bazı dükkânlar da (örneğin müzik aletleri dükkânı ve tamir atölyesi vb) bulunuyordu. 1900'lerin başlarından itibaren kundura yapan ya da levazımatını satan dükkânlar a-çılmaya başladı. Pasajda terziler ve dikiş le-vazımatçıları varken Levantenlerde olan çoğunluk, çarşı değişiklik geçirince Rumlara geçti.

1940'larda kundura levazımatçıları biraz ötedeki Hamalbaşı Caddesi ile oradan

Tarlabaşı Caddesi'ne bir yay çizerek inen Kalyoncukulluğu Caddesi arasındaki Lütful-lah Pasajı'na taşınmaya başlayacaklar ve 1950'lerden 1970'lere kadar Krepen Pasajı bazı dükkânları hariç tıpkı Çiçek Pasajı gibi bir meyhane pasajı halinde işlev görecekti.

Daha sonra pasajın bu özelliği de kaybolmaya, buradaki meyhanelere duyulan ilgi azalmaya yüz tuttu, geçit 1981'de tümüyle tahliye edildi, yıkıldı, yerine günümüzün pasajlarına benzeyen betondan bir bina yapıldı. Bugün burası, girişinde Beyoğlu Sahaflar Çarşısı "Second Hand Bo-oks" tanıtımı bulunan bir sahaf çarşısıdır.

Pasajın ilk ünlü ve çok tutulan meyhanesi Triandafılo'nunkiy di. Daha sonraki dönemlerde Yorgo ve İspiro kardeşlerin İmroz'u, Bayram Aydındoğan'ın Neşe'si rağbet gördü, imroz'un garsonu Yorgo, bugün Nevizade'de iki ortağıyla birlikte İmroz'u işletmektedir, bir dönem için Dürnev Tu-naseli ve Cahide Sonku'nun sürekli müdavimi oldukları Neşe'nin sahibi bugün Çiçek Pasajı'nda Sevinç Lokantası'nın sahibidir. Krepen Pasajı'ndaki diğer bir meyhane ise gene Nevizade Sokağı'nda aynı sahibi tarafından Kadir'in Yeri adıyla açılmıştır. Krepen Pasajı'ndan geriye kalanlar bunlardır.

BEHZAT ÜSTDİKEN

KRİKET

Bir İngiliz sporu olan ve Büyük Britanya Adaları'nda doğan kriketi İstanbul'a İngilizler getirdiler. 19101u yılların başlarında, İngiltere Elçiliği'nin gemisi olan "Imo-gene" personelinin Beykoz Çayırı'nda başlattığı kriketi daha sonra İstanbul'da yerleşmiş bulunan İngiliz ailelerin Kadıköy' deki Union Club sahasında (bugün Fenerbahçe Stadı'nın bulunduğu yer) devam ettirdikleri görüldü.

Türk kulüplerinden bu spora faaliyeti

arasında yer veren Fenerbahçe oldu. Kol kuvveti, göz kararı ve çabukluk isteyen bu sporda Said Salahaddin Cihanoğlu(->), Galip (Kulaksızoğlu), Hasan Kâmil (Sporel), Tevfik Haccar (Taşçı), Kemal Aşkî (Aşkın), Otomobil Nuri, Mehmet Reşat (Pekel-man), Hüseyin İzzi, Nüzhet Abbas (Baba), Nasuhi Esat (Baydar), Çerkez Sabri gibi devrin ünlü futbolcuları büyük başarı gösterdiler. Fenerbahçe ile İngilizler arasında 1911-1914 arasında yapılan karşılaşmalar, Türk sporundaki tüm kriket faaliyetini oluşturdu. I. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla (1914) bu spor da tarihe karışmış oldu.

CEM ATABEYOĞLU