KirkçEŞme tesisleri

LALE VE NERKİS HANIMLAR

186

187

LALELİ

.--. ' 100 yılda bir yaratılan film mucizesi insanlık Suçu (solda) ile Samsan ve Dalila

Beyazıt'ta 1940'ta açılan ve bugün yerinde Beyaz Saray İşhanı bulunan sinema ile 1930'da Kadıköy'de Hilal'in yerine yapılan sinemalar da Lale adını taşıyordu.

Bibi. N. Ozon, Türk Sineması Tarihi, ist., 1962; C. Filmer, Hatıralar, ist., 1984; A. Dor-say, Benim Beyoğlum, ist., 1991; G. Scogna-millo, Cadde-i Kebir 'de Sinema, İst., 1991; B. Evren, Türk Sinema Sanatçıları Ansiklopedisi, İst., 1982.

BURÇAK EVREN

LALE VE NERKİS HANIMLAR

Lale Hanım (1898, Selanik - l Şubat 1971, İstanbul) Nerkis Hanım (1895, Selanik - 12 Mayıs 1975, istanbul) Ses sanatçıları.

Lale Sineması'nda 1950'lerin başında oynayan filmlerinin afişleri. Burçak Evren koleksiyonu

1958'de, Beyoğlu'ndaki değişimden nasibini alarak lüks ve modern sinema olma özelliğini yitirdi. Lale Film'in programından çıkarak yerli filmler göstermeye başladı. 1970'lerin başında Ekran Film'in işletmesine geçerek tekrar yabancı filmlere dönüş yaptı. Baba, Kadın Affetmez, Ya Sen Ya Ben, Yasak Yol başta olmak üzere 1972-1973 sezonunun en iddialı yabancı filmlerini gösterdi.

1975'lerde sinema ortamındaki krizden etkilenerek tekrar yerli filmlerin gösterimine döndü. İrfan Ünal'ın işletmesinde, İstanbul'da vizyona giren Türk filmlerinin Beyoğlu'ndaki en önemli ayaklarından biri oldu. Birçok Türk filminin galası bu salonda yapıldı. Salonun giderek yıpranması seçkin seyircinin kaçmasına zemin hazırladı. Bunun sonucu da sinema salonu 1980'ierin ortalarında kapanmak zorunda kaldı.

1987'de salonda tadilat yapılarak sadece balkon kısmı Lale Sineması adıyla Ar-nold Schwarzenegger'in RavuDeal filmiyle tekrar açıldı. Bunu 1988'de yine balkon kısmından oluşturulan Lale 2 izledi. Avşar Film'in yönetimindeki bu salonlarda UIP ve Yeni Tual Film'in filmleriyle ara sıra da yerli filmler gösterildi.

Lale Sineması gösterdiği filmler kadar, bu filmlere ilişkin tanıtım yöntemleriyle de öncü oldu. Bu sinemada gösterilen filmlere ilişkin Amerikan baskılı, iki yapraklı, renkli ve çizgi roman tekniğinde hazırlanmış ilanlar büyük ilgi gördü. Ressam Hasan Mithat Ağakay'ın yaptığı dev panolar ve dekupajların en özgün örnekleri bu sinemanın önünde sergilendi. Lale Sinema-sı'nın girişine Vatan Kurtaran Aslan, Denizler Aslanı, Gönüllü Kahramanlar filmleriyle ilgili yapılan devasa dekupajlar bu tanıtımın en özgün örneklerini oluşturdu.

Rumelili bir ailenin kızları olup liseyi Selanik'te bitirdiler., Balkan Savaşı'nın yol açtığı yıkımdan sonra aileleriyle İstanbul'a yerleştiler. Doldurdukları plaklarda Lale ve Nerkis takma adlarını kullanan kardeşlerin asıl adları sırasıyla Lebibe İhsan Sezen ve Neyyire İpekçi'dir. Birlikte birçok plak doldurdukları için adları çoğu kez birlikte anılır. 1920'lerin başlarında, o yıllarda İstanbul'da yaşamakta olan Petersburg Konservatuvarı öğretim üyesi Bayan Mon-çanova ile Fransız uyruklu Madam Namer' den Batı müziğinde piyano ve şan; Udi Nevres Bey ile Dürrü Turan'dan da Türk musikisi dersleri aldılar, ayrıca zamanın değerli musiki adamlarının katıldığı özel musiki meclislerine devam ederek Türk musikisi meşk ettiler.