KİTAPHANE-İ EBÜZZİYA
Ebüzziya Tevfik'in(->) kurduğu yayın dizisi. İstanbul'da ilk modern kitap yayımcılığıdır. Bu isim altında genellikle 110 kitaptan oluşan bir dizi anlaşılır. Ebüzziya Tevfik yayımladığı kitaplarda belli bir mesajı vermeye çalıştı ve bu tutumuyla Batı kültürünü Doğu kültürüyle bağdaştırmayı amaçladı. Bu çabalarda 1882'de kurduğu günün en modern basımevi önemli bir rol oynamıştır. O dönemde pek yaygın o-lan ve halk arasında "Acem baskısı" diye a-nılan taşbasmasını bırakıp tipografîye geçmek sayesinde renkli baskı, çinko klişe kullanmakla döneminin en temiz yayınlarını sağladı. Böylece okuyucularına aynı kalitede ve muntazaman kitap ulaştırdı. Bu düzeyi sebebiyle ingiliz Times gazetesinden övgü, Fransız cumhurbaşkanından madalya aldı. Leipzig Dünya Matbaacılık Merkezi de 1891-1899 arasında her yıl ona katalogunda yer verdi.
Basımevinin ilk ürünleri, kendisinin kaleme aldığı bir dizi ünlü adamın yaşamöy-küleridir. 1882'de her biri 36'şar sayfa olarak basılan ve "Kitaphane-i Meşahir" (ünlüler kitaplığı) adını taşıyan bu 12 eserlik dizide Batı ile Doğu'nun ünlü ve örnek a-lınacak kişilerinin kaynaştınldığı dikkati çekiyor: Gütenberg, İbni Sina, Galile, Na-polyon, Diyojen, Benjamen Franklen, Hasan Sabbah, Buffon, Ezop, Yahya Bin Ha-lid Sermek, Harun er-Reşid,JanJakRuso.
Kitapçıların
toplu olarak
bulunduğu
Ankara
Caddesi'nin
bugünkü
görünümü.
yavuz Çelenk,
1994
Daha sonra Kitaphane-i Ebüzziya serisi içinde Nikola Şamfor, Süruri-i Müverrih, imparator Vilhelm, Nefi, Kemal (Namık Kemal) yayımlanmıştır.
Kitaphane-i Ebüzziya adı altındaki kitaplar, biyografiler dışında 6 grupta toplanmışlardır. Şiir ve edebiyat kısmında, Hüsn ü Aşk, Divan-ı Şinasi, İrfan Paşaya Mektup, Mukaddeme-i Harabat, Mukad-deme-i Celal, Müntahabat-ı Tasvir-i Efkâr yanında Batı edebiyatı ve edebiyatçıları konulu eserler vardır.
"Ahlak ve Hikemiyat" serisinde, Emsal-i İmam Ali, Tazarruat-ı Sinan Paşa, Cü-meU Hikemiyye-i Telemak, Hayriye-i Nâ-bi, Fezâil-i Ahlâkiye isimli kitaplar yer alır.
Siyaset konusunda, Reşid Paşa, Büyük Frederik, Akif Paşa. Koçi Bey'in eserleri dışında Tasvir-i Efkâr'dan siyasi seçmeler de yayımlanmıştır.
Tarihi eserler içinde, Eski Romalılar, Engizisyon Tarihi, Kudema-yı Mülûk-ı
Kitaphane-i Ebüzziya dizisinde yayımlanan Ahmed Resmî Efendi'nin Hülasatü'l-ltibar adk kitabının kapağı. Nuri Akbayar arşivi
Mısriye Tarihi, Sefaretnameler (7 cilt), Devr-i İstila, Zafername-i Sabit, Hulasa-tü'l-İtibar, Kanije, Kmm, Kafkas Tarihçesi, Millet-i İsrailiye gibi eserler yer alır.
Tiyatro ve hikâye kitapları 9 cilt oluşturur. "Ulum ve Fünun" dizisinde, Itlakü'l-Efkâr, Terakkiyat-ı ilmiye ve Medeniye, Ziya ve Hararet, Mizanü'l-Hak fi İhtiya-ri'l-Ahak gibi eserler yer alır.
Bu son derece geniş yelpazeyi salnameler ve takvimler tamamlar. Ebüzziya Tevfik, devletin başlattığı salname uygulamasını özel düzeyde son derece geliştirmiştir. 1873'te yayımladığı Salname-i Hadika' dan sonra Rebi-i Marifet ve Takvim-i Ebüzziya adı altında 23 yayın yapmıştır. Rusya Müslümanlanna Mahsus Takvim ile bir de Takvim-i Nisa (kadınlar için takvim) yayımlaması, konu zenginliğini gösterir. ORHAN KOLOĞLU
Dostları ilə paylaş: |