Kurs: IV fənn: Təhsildə sosial-psixoloji xidmət və psixoloji praktikum Müəllim

2.Psixoloji konsultasiyanın məqsədi və vəzifələri.

Psixoloji konsultasiya psixoloji praktikanın terapiyadan ayrılmış nisbətən yeni və müstəqil sahələrindən biridir. Bu sahə klinik qüsurları olmayan, lakin psixoloji yardıma ehtiyacı olan insanların həyati tələbatlarından yaranmışdır. Psixoloqlar psixoloji konsultasiyanın predmetini müxtəlif nöqteyi -nəzərdən izah edirlər. Məsələn, ABŞ psixoloqları H.Burks və B. Steffirin fikrincə, “konsultasiya ixtisaslı konsultantın və müştəriyə “şəxsiyyət-şəxsiyyət” tipli münasibətlər çərçivəsində göstərdiyi peşəkar yardımdır”.

Psixoloji konsultasiyanın məqsədi müştərinin gündəlik həyatda qarşılaşdığı şəxsiyyətlərarası və emosional xarakterli çətinliklərə anlamaqda və onların həll edilməsinə kömək göstərməkdən ibarətdir. Konsultasiya hər bir insana öz şəxsi istəklərinə uyğun davranış proqramı seçməkdə və ona müvafiq hərəkət etməkdə, yeni şəraitə uyğunlaşmaqda, şəxsiyyətin iradi, intellektual və emosional sahədə yaranan problemlərin həllində kömək göstərmək məqsədi daşıyır.

Müasir psixoloji konsultasiya praktikasında aşağıdakı istiqamətlər geniş yayılmışdır:

• 
  Psixoanalitik istiqamət;
  
• 
  Adler istiqamət;
  
• 
  Davranış terapiyası;
  
• 
  Rasional-emosional terapiya (A.Ellis);
  
• 
  Müştəriyə yönəlmiş terapiya ( K.Rocers);
  
• 
  Ekzisteksial terapiya.
  

Psixoloji yardımın konsultasiya psixoterapiya olmaqla 2 əsas sahəsi vardır. Çox vaxt isə bunları bir birindən qəti şəkildə ayırmaq mümkün olmur.

Abş psixoloqlar Gelso, Fretz və Bloşer psixoloji konsultasiyanın və psixoterapiyadan fərqləndirən aşağıdakı əlamətlərini göstərmişlər:

• 
  Konsultasiya kliniki baxımdan sağlam olan insanlara yönəlmişdir; Bu adamlar gündəlik həyatda nevrotik xarakterli şikayətləri və psixoloji çətinlik problemləri olan adamlardır;
  
• 
  Konsultasiya psixi qüsurların səviyyəsindən asılı olmayaraq sağlam adamlara yönəlmişdir. Bu təmayül ona əsaslanır ki, hər bir insan, hətta maliyyə vəsaitinin çatmadığına, xəstəliyə, əlilliyə, qocalığa görə sosial deprivasiyaya məruz qalsa belə, öz həyatını və özünü dəyişdirə bilər. Bu isə onun həyatının yaxşılaşmasına gətirib çıxarmış olar;
  
• 
  Konsultasiya müştərinin bu günü və gələcəyi ilə bağlı narahatlıq doğuran problemlərin həllinə yönəlməlidir;
  
• 
  Konsulatasiya adətən qısamüddətli köməkdir (ən çox 15 görüş );
  
• 
  Konsultasiya şəxsiyyət və mühit arasında qarşılıqlı təsir zamanı yaranan problemlərin həllinə yönəlmişdir;
  
• 
  Konsultasiya müştərilərin şəxsiyyətinin inkişafına və onların davranış və davranışının dəyişdirilməsinə yönəlmişdir.