MadenciLİK Özel iHTİsas komisyonu

TABLO 5. Dünya Seramik Kili Rezervleri

ÜLKELER REZERV (Milyon ton)

İngiltere 13.000

SSCB 14.000

Türkiye 50

ABD 10.000

Avrupa-Diğer 100

Afrika 4.500

Avusturya 4.550

Asya 9.000

Diğerleri 9.000

TOPLAM 64.200 ton
Toplam seramik killeri rezervi, tahmini olarak 64 milyar ton verilmiştir.
2.2. Tüketim Alanları
Mineralojik özelliklerine göre sınıflandırılan killer, çeşitli fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre, kaba seramik kili, ince seramik kili, refrakter kil, bağlayıcı kil, şiferton gibi fiziksel özelliklerine göre de sınıflandırılır.
Seramikte kullanılan killerin kuruma ve çekme özellikleri, plastiklik, kuru mukavemet, pişme rengi gibi özellikleri, kullanım amacına göre bazen kimyasal bileşimden önce gelen bir özellik olarak da kabul edilebilir.

TABLO 6. ABD’de Ball Clay Kullanım Oranları

Seramik Diğer ***	% 5
Refrakter Ateş Kili**	% 5
Porselen	% 4
Dolgu, Yayıcı bağlayıcı*	% 21
Sağlık Gereçleri	% 22
Duvar ve Yer Karosu	% 24
Diğer****	% 9

*: Yapıştırıcı, yem, asfalt karo, boya, kağıt, plastik, kauçuk vb. kapsar

**: Ateş tuğlası, blokları, yüksek alüminalı tuğla, özel karoları kapsar

***: Elektrik porseleni, ince çin safra takımları ve diğer seramik gereçleri kapsar

****: Ağır kil ürünleri, Soğurucu, su yalıtımı, adi tuğla-kiremit vb kapsar.

Killerin Tüketimi
Geology of Industrial Rock and Minerals, 1969 (Robert Bates)'de verilen, killerin kullanım alanları sınıflandırması aşağıda sunulmuştur.

I- Pişirilen Kil Ürünleri (% 35)
- Tuğla, kiremit

- Drenaj boruları

- Yapısal karo

- Pis su borusu

- Fayans, yerkarosu, cam, çini, çanak, çömlek, porselen, sıhhi tesisat, elektro porselen (%40)
II- Diğer Tüketim (% 25)
- Refrakter sanayii

- Çimento

- Sondaj Çamuru

- Dolgu maddesi

• 
  Kaplama malzemesi
  

TABLO 7. Seramik Endüstrisinde Bağlama Killerinin Kullanılma Oranları (%)

Yarı Cam Malzemeler Duvar Karosu Sanat Seramiği Engob Seniteri Elektro Porselen Aşındırıcılar (Cam Malzemelere) Glazür Segers Çin Refrakter Yer Karoları Porselen Emayeler

25-40 25-40 25-40 5-40 25-38 15-35 15-30 5-30 15-25 6-25 5-25 0-25 4-10

Almanya kil tüketiminin kullanım alanlarına göre miktarı Tablo 8' de gösterilmiştir.

TABLO 8. Almanya Kil Satışları 1997 – 1998 (Ton)

Endüstri Sektörü	1997	1998
Duvar ve Yer Karoları	2.161.594	2.085.592
İnşaat Tuğlası	648.876	644.165
Çatı Malzemesi	430.870	484.122
Seniteri Malzemeler	35.851	42.001
Refrakter Üretimleri	123.135	125.384
Boru	311.915	291.553
Porselen Sofra Eşyası	157.706	162.375
Onarım Planı	226.897	80.531
Çimento
Kimyasal ve Hayvan Yiyeceği	31.985	26.547
Emaye, Glazür, Engop	5.685	12.372
Diğer	202.851	187.362
Toplam Tüketici Endüstriler	4.337.365	4.142.004
Diğer Rakipler İçin Tedarik Edilen	593.848	649.260
Toplam Satış I	4.931.213	4.791.264
İleri Prosesler İçin Killer	344.572	314.606
Toplam Satış II	5.275.785	5.105.870

2.3. Üretim
2.3.1. Üretim Yöntemi ve Teknoloji
Kil yatakları genellikle, açık işletme usulleri ile işletilirler. Yeraltı işletmeciliği nadir olup, daha çok şiferton yataklarında görülür. Dünya kil üretiminin büyük kısmı, açık işletme ekipmanlarının kullanıldığı, açık işletme yöntemiyle yapılmaktadır. Daha az miktarda kil üretimi ise, kapalı (yeraltı) işletme yöntemleri ile yapılmaktadır. Gerek açık işletme, gerekse kapalı işletme yöntemlerinde; kil damarının kalınlığına göre makina ve ekipmanla üretimin yanı sıra, emek yoğun bir şekilde üretim de yapılmaktadır.
Seramik kili üretiminin yaklaşık % 90'ı açık işletme olarak yapılmakta olup, % 10'luk çok az bir kısmı kapalı işletme şeklindedir. Emek yoğun bir şekilde yapılan üretim, kil tabakası kalınlıkları 20 - 25 cm'den 1 m'ye kadar olan ocaklarda daha fazladır.
Aşağıda bir kil yatağının bulunmasından kullanımına kadar geçen evreleri veren akım şeması verilmiştir. Kilin oluşum sırasındaki şartlara bağlı olarak çok kısa mesafelerde yatay ve dikey değişmeler göstermesi, özellikle fayans-seramik-sıhhi tesisat, porselen ve elektro porselen yapımında kullanılan killerin harmanlanması ve homojenleştirilmesini gerektirmektedir. Üretimi yapılan kilin kalitesine bağlı olarak, kil, tüvenan olarak kullanıldığı gibi kullanım amacına göre kilin zenginleştirilmesi de gerekebilmektedir.
Bu amaçla üretilen kil, kırma işleminden sonra havuzlarda su içerisinde karıştırıcıların da yardımıyla çözülür. Daha sonra ilkel yıkama, süzme veya hidrosiklonlar vasıtasıyla zenginleştirme işlemine tabi tutulur.