Malatya sanayi Potansiyeli ve Yatırım Alanları Araştırması


Yarım Kalmış Sanayi Yatırımları



Yüklə 5,65 Mb.
səhifə10/37
tarix30.12.2017
ölçüsü5,65 Mb.
#36479
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   37

Yarım Kalmış Sanayi Yatırımları



1. Haziran 2000 itibariyle 99 adedi Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde olmak üzere Türkiye genelinde toplam 276 yarım kalmış sanayi yatırımı tespit edilmiştir.
2. Tespit edilen yarım kalmış sanayi yatırımlarının % 35’i genel imalat sanayi (94 adet), % 21’i gıda sanayi (58 adet), % 18’i dokuma ve giyim (50 adet), % 6’sı orman ürünleri sanayi (18 adet) ve kalan % 20’si (56 adet) ise diğer sanayi sektörlerinde yer almaktadır.
3. Yarım kalmış sanayi yatırımlarından Haziran 2000 itibariyle fiziki gerçekleşme oranı % 70 ve yukarısında olan tesis sayısı toplam yarım kalmış sanayi yatırımlarının % 34’ü olup 93 adettir. Fiziki gerçekleşme oranı % 40 ve altında olan tesis sayısı ise 91 adetle yarım kalmış sanayi yatırımlarının % 33’ünü meydana getirmektedir.
4. Bu yatırımların toplam proje tutarları;
Cari fiyatlarla :

- Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi İlleri



33,3 Trilyon TL

- Türkiye genelinde

261,3 Trilyon TL

2000 yılı fiyatlarıyla :




- Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi İlleri

119,9 Trilyon TL

- Türkiye genelinde

431,1 Trilyon TL


5. Yarım Kalmış Sanayi Yatırımlarının tamamlanması için gerekli finansman;
2000 yılı fiyatlarıyla :


- Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi İlleri

42,8 Trilyon TL

- Türkiye genelinde

219,5 Trilyon TL



6. Bu yatırımlar tamamlandığı takdirde 5.610’u Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde olmak üzere toplam 18.200 kişi istihdam edilebilecektir.
Ülkemiz genel yapısını değerlendirdikten hemen sonra Malatya ilindeki yapıyı incelemek gerekir:


  • Yarım kalmış 7 yatırım bulunmaktadır.




  • Darboğazda olan 22 sanayi tesisi bulunmaktadır.




  • Çeşitli sebeplerle kapanan tesis sayısı 20’dir.

Sektörlere göre yarım kalmış yatırımlara ait değerlendirmeler Çizelge 64’de verilmiştir.
Çizelge 64. Yarım Kalmış Yatırımlara Ait Değerlendirmeler


Sektörler

Fabrika Sayısı

%

Yatırımın Yarım Kalma Sebepleri

Gıda

2

28

Yatırım Sermayesi Yetersizliği

Tekstil

2

28

İmalat

3

44

Kaynak: 1- "Yarım Kalmış Sanayi Yatırımları" Sanayi ve Ticaret Bakanlığı-2000

2- Ticaret ve Sanayi Odası. 2002. 44. Malatya


Sektörlere göre darboğazda olan tesis sayıları Çizelge 65’de verilmiştir.
Çizelge 65. Sektörlere Göre Darboğazda Olan Tesisler



Sektörler

Fabrika Sayısı

%

Darboğazda Bulunuş Sebepleri

Gıda

10

46

İç Talep Yetersizliği

Dış Talep Yetersizliği



İşletme Sermayesi Yetersizliği

Tekstil

8

36

İmalat

4

18

Kaynak: Ticaret ve Sanayi Odası. 2002. 44. Malatya
Çeşitli sebeplerle kapalı bulunan yatırımlar Çizelge 66'da verilmiştir.
Çizelge 66. Kapalı Bulunan Sanayi Yatırımları


İşletmenin Unvanı

Üretim Konusu

Anadolu Kayısı 1

Kayısı

Anadolu Kayısı 2

Kayısı

Nam İnşaat

Kayısı

Türsan Tarım Ürünleri

Kayısı

Karacalar Gıda

Bisküvi, Gofret

Ram Gıda

Çerez Paketleme

Doğu Yem San

Hayvan Yemi

Odesan

Kayısı

Kaçmazlar Gıda

Süt Mamulleri

Engür Tekstil

Dokuma, Boya

Özkristal İplik

İplik

Özergül Tekstil

Tekstil

Birkan Tekstil

Konfeksiyon

Seyaş Emaye

Emaye

Isısan

Isı Kollektörü

Malatya Kauçuk

PVC Boru

Tarım Kauçuk

PVC Boru

Dev Plastik

PVC Boru

Öz Şahinler Ayakkabı

Ayakkabı İmalatı

Multi Minarel

Metalurji-Kimya

Sektörler

Fabrika Sayısı

%

Darboğazda Bulunuş Sebepleri

Gıda

9

45

İç Talep Yetersizliği

Dış Talep Yetersizliği

İşletme Sermayesi Yetersizliği

Yönetimden Kaynaklanan Problemler



Tekstil

4

20

İmalat

6

30

Metalürji-Kimya

1

5

Kaynak: 1- “4.2. Sanayi Yatırımları” Sonuçları.

2- Ticaret ve Sanayi Odası. 2002. 44. Malatya


4.3. YATIRIMLARA SAĞLANAN DESTEKLER
Herhangi bir yörede yatırımcıların kafasında yatırım fikirlerinin gelişmesi ve yatırıma yönelmeleriyle başlayan yatırım sürecinde, gerek yatırımların gerçekleştirilmesi öncesinde, gerekse yatırım dönemi içerisinde, kamu veya kamu yararına çalışan kuruluşlar tarafından, yatırımcılara sunulmakta olan değişik desteklerle yatırımın kolaylıkla gerçekleştirilmesine ve yörenin gelişmesine yardımcı olunmaya çalışılmaktadır.

4.3.1. Yatırımlara Sağlanan Destekler
Yukarıda belirtilen amaçlarla yatırımcılara sağlanan destekler aşağıda sıralanmıştır:
1. Teşvikler ve Banka Kredileri
 Genel Teşvik Belgeli Yatırımlarda Devlet Yardımları (Genel Teşvikler)

Genel Teşvik Belgeli Yatırımlarda Devlet Yardımları (Fon Kaynaklı Krediler)

 KOBİ Teşvik Belgeli Yatırımlarda Devlet Yardımları (Genel Teşvikler)

 KOBİ Teşvik Belgeli Yatırımlarda Devlet Yardımları (Fon Kaynaklı Krediler)

 Bölgesel Gelişme ile KSS ve OSB’lere Yönelik Teşvikler

 Banka Kredileri


2. Hizmet Destekleri
 Yatırımcıyı Yönlendirme Hizmetleri

 Teknoloji Geliştirme ve Destekleme Hizmetleri

 Proje Hizmetleri

 Girişimciliği Geliştirme Hizmetleri

 Bölgesel Kalkınma Hizmetleri

 Eğitim Hizmetleri

 Tanıtım Hizmetleri

 Kredi Garanti Hizmetleri


3. İhracatı Geliştirme Hizmetleri ve Pazar Araştırmaları
Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Destekleme ve Geliştirme İdaresi (KOSGEB), İhracatı Geliştirme Merkezi (İGEME) ile diğer kamu kuruluşları tarafından sağlanmakta olan başta teşvikler ve banka kredileri olmak üzere, hizmet destekleri ve ihracatı geliştirme ve pazar araştırmaları olarak üç ayrı grupta sıralanan desteklerle ilgili ayrıntılı bilgiler “Yatırımcılara Sağlanan Destekler” başlığı ile Ek A’da verilmiştir.
4.3.2. Malatya'nın Faydalanabileceği Teşvikler
Malatya, uygulanmakta olan genel teşvikler ile KOBİ teşviklerinin tamamından yaralanabilmektedir. Genel olarak:
"Kalkınmada Öncelikli İller" arasında yer aldığı için:
- Genel teşvikler kapsamında;
 Yatırımın teşvik belgesine bağlanabilmesi için daha düşük sabit yatırım tutarı,
 Diğer yörelerden farklı olarak % 100 yatırım indirimi, % 100 gelir vergisi ve toplu konut fonu istisnası,
 Düşük yatırım teşvik başvuru ücreti ödeme,

- KOBİ teşvikleri kapsamında;
 Diğer yörelerden farklı olarak % 100 yatırım indirimi,
 Diğer yörelerden daha düşük öz kaynak oranı,
 Diğer yörelerden daha yüksek yatırım kredisi,
 Diğer yörelere göre daha düşük faizli yatırım ve işletme kredisi,
imkanlarından faydalanabilecektir.
4.3.3. Genel Teşviklerde Durum ve Malatya'ya Verilen Teşvikler
Yatırım teşvik belgeleri ağırlıklı olarak Marmara Bölgesine verilmiştir. Başka bir ifade ile ülke genelinde yapılan yatırımların büyük çoğunluğu Marmara Bölgesinde gerçekleştirilmiştir.
Marmara Bölgesinde, son dört yıl içerisindeki teşvik belgeli yatırımların sayısı oranı %35-39 olarak gerçekleşmiştir.
Tüm Bölgeler dikkate alındığında, Doğu Anadolu Bölgesi son sırada yer almaktadır.
Ülke genelinde yapılan yatırımlar ağırlıklı olarak imalat sanayinde gerçekleştirilmektedir.
Yatırım teşvik belgeleri sayısı 2001 yılında diğer yıllara göre ülke genelinde azalma göstermiştir.
Yıllar itibariyle sabit yatırım tutarları artmasına rağmen bölgesel ve sektörel bazda teşvik belgelerindeki düşüşlerden kaynaklanan istihdam sayılarında da düşüşler görülmektedir.
Yatırım teşvik belgelerinin bölgesel dağılımı Çizelge 67’de verilmiştir.
Çizelge 67. Yatırım Teşvik Belgelerinin Bölgesel Dağılımı





Marmara

İç Anadolu

Ege

Akdeniz

Karadeniz

Doğu Anadolu

G. Doğu Anadolu

Muhtelif

Toplam

Belge Sayısı (Adet)

1998

1.574

691

639

408

432

177

323

47

4.291

1999

1.053

510

519

275

258

131

158

64

2.968

2000

1.356

560

560

311

304

148

209

73

3.521

2001

832

301

346

203

168

110

153

41

2.154

Sabit Yatırım (Milyar TL)

1998

1.784.094

585.400

742.477

446.007

310.976

119.007

320.997

185.629

4.494.587

1999

2.119.592

738.363

651.172

350.613

361.226

113.820

218.797

675.596

5.229.177

2000

3.221.760

786.953

661.074

1.865.879

732.519

208.510

312.590

971.854

8.761.139

2001

4.177.008

964.030

1.110.436

981.581

614.887

259.972

1.998.872

491.775

10.598.561

İstihdam (Kişi)

1998

108.087

39.414

47.140

26.878

25.938

11.354

22.186

4.793

285.790

1999

68.235

33.950

31.058

18.127

21.612

7.249

7.945

5.660

193.836

2000

78.418

25.534

25.377

19.233

14.852

6.961

9.396

9.069

188.840

2001

34.013

15.288

17.897

12.060

8.749

4.297

8.631

1.990

102.925

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2002

Yatırım teşvik belgelerinin sektörel dağılımı Çizelge 68’de verilmiştir.

Çizelge 68. Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı








Tarım

Madencilik

İmalat

Enerji

Hizmetler

Toplam

Belge Sayısı (Adet)

1998

145

135

2.472

46

1.493

4.291

1999

109

93

1.601

48

1.117

2.968

2000

94

85

2.093

46

1.203

3.521

2001

51

63

1.299

46

695

2.154

Sabit Yatırım (Milyar TL)

1998

91.814

94.725

2.204.218

237.962

1.865.869

4.494.587

1999

99.141

57.785

2.218.726

230.893

2.622.642

5.229.187

2000

129.434

81.205

3.474.501

2.110.804

2.965.194

8.761.139

2001

100.244

100.392

5.656.324

1.846.037

2.895.565

10.598.561

İstihdam (Kişi)

1998

7.405

5.095

147.246

673

125.371

285.790

1999

4.694

2.758

91.819

534

94.031

193.836

2000

5.390

2.625

92.037

1.747

87.041

188.840

2001

3.024

2.246

62.677

1.232

33.746

102.925

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2002

Gelişmiş yörelere göre verilen yatırım teşvik belgelerinin sektörel dağılımı Çizelge 69’da verilmiştir.


Çizelge 69. Gelişmiş Yörelere Göre Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı








Tarım

Madencilik

İmalat

Enerji

Hizmetler

Toplam

Gelişmiş Yörelere Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı


Belge Sayısı (Adet)

1998

17

15

944

21

672

1.669

1999

7

7

522

12

546

1.094

2000

9

6

630

10

579

1.234

2001

1

1

500

10

277

789

Sabit Yatırım (Milyar TL.)

1998

9.926

11.511

706.245

83.366

1.156.533

1.967.581

1999

3.329

3.547

467.609

16.822

1.601.247

2.092.555

2000

11.767

4.153

1.161.172

233.021

2.064.665

3.474.779

2001

2.101

788

1.700.512

474.698

1.593.506

3.771.604

İstihdam (Kişi)

1998

894

530

42.661

169

80.508

124.762

1999

138

157

18.001

44

49.018

67.358

2000

559

169

24.559

176

51.156

76.619

2001

31

-

19.611

230

13.485

33.357

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2002


Normal yörelere göre verilen yatırım teşvik belgelerinin sektörel dağılımı Çizelge 70’de verilmiştir.


Çizelge 70. Normal Yörelere Göre Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı








Tarım

Madencilik

İmalat

Enerji

Hizmetler

Toplam
Normal Yörelere Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı

Belge Sayısı (Adet)

1998

68

65

988

23

475

1.619

1999

59

65

744

28

360

1.256

2000

54

57

1.078

29

376

1.594

2001

30

45

574

22

258

929

Sabit Yatırım (Milyar TL.)

1998

46.470

57.211

1.019.821

92.725

449.745

1.665.973

1999

70.331

41.905

1.411.687

154.843

733.066

2.411.832

2000

80.183

57.250

1.803.135

173.767

688.982

2.803.317

2001

69.047

65.721

3.359.486

998.888

711.165

5.204.306

İstihdam (Kişi)

1998

3.959

2.350

58.009

439

27.047

91.804

1999

3.123

1.685

52.593

320

28.818

86.539

2000

2.846

1.557

47.745

474

24.503

77.125

2001

1.713

1.615

31.915

678

13.570

49.491

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2002


Kalkınmada öncelikli yörelere göre verilen yatırım teşvik belgelerinin sektörel dağılımı Çizelge 71’de verilmiştir.


Çizelge 71. Kalkınmada Öncelikli Yörelere Göre Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı





Tarım

Madencilik

İmalat

Enerji

Hizmetler

Toplam
Kalkınmada Öncelikli Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı

Belge Sayısı (Adet)

1998

60

55

536

2

350

1.003

1999

43

21

335

8

211

618

2000

31

22

385

7

248

693

2001

20

17

225

14

160

436

Sabit Yatırım (Milyar TL.)

1998

35.417

26.003

478.151

61.871

259.591

861.033

1999

25.481

12.332

339.430

59.228

288.328

724.800

2000

37.484

19.801

510.194

1.704.016

211.547

2.483.043

2001

29.096

33.883

596.326

372.451

590.895

1.622.651

İstihdam (Kişi)

1998

2.552

2.215

46.576

65

17.816

69.224

1999

1.433

916

21.225

170

16.195

39.939

2000

1.985

899

19.733

1.097

11.382

35.096

2001

1.280

631

11.151

324

6.691

20.077

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2002



KOBİ yatırım teşvik belgelerine tahsis edilen yatırım ve işletme kredilerinin bölgesel dağılımı Çizelge 72’de verilmiştir.

Çizelge 72. KOBİ Yatırım Teşvik Belgelerine Tahsis Edilen Yatırım ve İşletme Kredilerinin Bölgesel Dağılımı








Marmara

İç Anadolu

Ege

Akdeniz

Karadeniz

Doğu

Anadolu

G. Doğu

Anadolu

Toplam

Belge Sayısı (Adet)

1997

375

342

206

207

174

153

93

1.550

1998

253

194

84

252

80

145

163

1.171

1999

176

379

91

380

150

236

283

1.695

2000

171

276

38

134

274

157

179

1.229

2001

17

66

6

17

86

34

20

246

Yatırım Kredisi (Milyon TL.)

1997

4.270.559

3.400.656

2.224.146

1.992.821

1.811.369

1.525.740

1.132.778

16.358.069

1998

3.094.719

2.541.824

944.979

3.531.541

1.024.525

2.167.848

2.271.818

15.577.254

1999

2.473.720

4.981.188

808.699

5.686.262

1.774.000

4.799.145

5.114.250

25.637.264

2000

3.210.050

4.700.975

402.100

1.432.500

4.389.440

3.817.523

3.732.720

21.685.308

2001

442.600

897.400

56.000

193.800

1.778.995

736.215

543.000

4.648.010

İşletme Kredisi (Milyon TL.)

1997

781.206

761.532

428.985

320.743

406.199

329.583

251.162

3.279.410

1998

517.858

609.550

205.560

881.643

263.276

511.684

866.919

3.856.490

1999

1.547.500

3.885.100

750.700

3.561.410

1.779.500

2.404.475

2.835.150

16.763.835

2000

1.843.000

3.194.800

436.200

1.864.000

3.444.050

1.806.050

2.484.450

15.072.550

2001

220.300

933.430

93.700

248.200

1.326.510

437.465

262.000

3.521.605

Toplam Kredi (Milyon TL.)

1997

5.051.765

4.162.188

2.653.131

2.313.564

2.217.568

1.855.323

1.383.940

19.637.479

1998

3.612.577

3.151.374

1.150.539

4.413.184

1.287.801

2.679.532

3.138.737

19.433.744

1999

4.021.220

8.866.288

1.559.399

9.247.672

3.553.500

7.203.620

7.949.400

42.401.099

2000

5.053.050

7.895.775

838.300

3.296.500

7.833.490

5.623.573

6.217.170

36.757.858

2001

662.900

1.830.830

149.700

442.000

3.105.505

1.173.680

805.000

8.169.615

Sabit Yatırım (Milyon TL.)

1997

10.148.438

8.044.687

5.366.307

4.090.126

4.211.353

3.007.706

2.507.263

37.375.880

1998

7.426.289

5.655.535

2.272.022

7.114.159

2.292.371

3.950.382

4.477.800

33.188.558

1999

6.595.618

12.833.210

2.485.958

12.325.284

5.329.024

9.474.036

8.934.474

57.977.604

2000

1.843.000

3.194.800

436.200

1.864.000

3.444.050

1.806.050

2.484.450

15.072.550

2001

1.724.979

3.502.512

322.529

1.189.144

5.655.610

1.829.283

1.101.614

15.325.671

İstihdam (Kişi)

1997

3.458

3.337

1.912

2.048

1.651

1.513

1.055

14.974

1998

2.485

1.674

774

2.694

638

1.585

2.267

12.117

1999

821

1.433

272

2.567

607

1.802

2.720

10.222

2000

534

1.099

84

428

1.341

913

1.188

5.587

2001

51

122

13

62

195

141

90

674

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2002



Çizelgeler incelendiğinde, teşvik belgeli yatırımların yıllar itibariyle normal yöre kapsamındaki illerde ve ağırlıklı olarak da imalat sanayinde gerçekleştirildiği görülmektedir.
KOBİ kredileri incelenecek olursa; Karadeniz ve İç Anadolu Bölgesinden sonra Doğu Anadolu Bölgesi KOBİ kredilerinin yoğun olarak kullanıldığı bölge olarak karşımıza çıkmaktadır.
Malatya ilini, genel teşvik tedbirleri kapsamında inceleyecek olursak;
Yatırımlara uygulanan genel teşvik tedbirleri kapsamında 1999 yılında imalat sanayinde 5, tarım sektöründe 1, madencilik sektöründe 1 ve hizmetler sektöründe de 11 adet olmak üzere toplam yatırım tutarı 8.736.432 Milyon TL olan 19 işletmeye yatırım teşviki verilmiştir.
Türkiye genelinde toplam yatırım tutarı 5.074.120.459 Milyon TL olan 2.968 işletmeye yatırım teşviği verildiği dikkate alınırsa, Malatya'daki teşvik alan işletmelerin, Türkiye geneli içerisinde teşvik alan işletmelerin ancak ‰ 2’sine karşılık geldiği görülür.
Türkiye genelinde teşvik verilen 2.968 işletmenin 1.602’si imalat sanayinde yer alırken, Malatya'da imalat sanayinde 5 işletme teşvik almıştır.
Teşviklerin Sektörlere Göre Dağılımı Çizelge 73’de verilmiştir.
Çizelge 73. Teşviklerin Sektörlere Göre Dağılımı

Sektör


Adet

Toplam Yatırım

(Milyon TL)

Sabit Yatırım

(Milyon TL)

Döviz Tahsisi

(Bin $)

İstihdam

(Kişi)

Türkiye

Tarım

109

89.616.256

89.616.256

68.684

4.694

Madencilik

93

52.322.358

52.322.258

70.001

2.758

İmalat

1.602

2.142.276.752

2.142.050.508

2.542.244

82.848

Enerji

48

215.442.962

215.442.962

270.322

534

Hizmetler

1.116

2.574.462.131

2.574.292.131

2.299.611

89.938

Toplam

2.968

5.074.120.459

5.073.724.115

5.250.862

180.772

Malatya

Tarım

   1

   250

   250

  

   40

Madencilik

   2

 1 964 467

 1 964 467

  4 095

   120

İmalat

   5

 3 405 097

 3 405 097

  5 084

   266

Enerji

-

-

-

-

-

Hizmetler

   11

 3 366 618

 3 366 618

  2 288

   740

Toplam

   19

 8 736 432

 8 736 432

  11 467

  1 166

Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 2002, 44. Malatya, DİE



5.




TİCARET







5.1.

Ticari Durum

5.1.1.

İç Ticaret

5.1.2.

Dış Ticaret

5.2.

Mevduat ve Krediler



Yüklə 5,65 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   37




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin