Mavzy: Pardaqanotlilar turkumi vakillari
Pardaqanotlilar (Hymenoptera) — hasharotlar turkumi. Eng xilma-xil hasharotlar turkumlaridan biri (har xil maʼlumotlarga binoan 150 mingdan 300 ming gacha turi bor). Keng tarqalgan. Uz. 0,2 mm dan (trixogrammalar eng mayda xasharot) 4—6 sm gacha (shoxdumlilar, tropik arilar, ayrim yay-doqchilar). Odatda, 2 juft shaffof pardasimon qanotlari bor. Orqa qanotlari nisbatan kichik, oldingisiga ilmoqchalar orqali birikadi. Chumolilar ikkilamchi
Mavzu:Yarimqattiqqanotlilar turkumi vakillari
Qandalar va yarim qattiq qanotlilar turkumi
Qandalalarni 40 mingga yaqin turi ma’lum. Qishloq xo‘jaligi o‘simliklarini zararkunandalari. Ayrimlari esa hayvonlarni ektoparazitlari hisoblanadi. Og‘iz apparati sanchib so‘ruvchi tipda, mo‘ylovlari 4-5 bo‘g‘imli (54 rasm). Oyoqlari yuruvchi, yuguruvchi, suvda yashavchi vakillarida suzuvchi. Ko‘lansa xid chiqaruvchi bezlari bo‘ladi. Ko‘pchilik turlari o‘simlik sirtida, po‘stloq ostida, tuproq ichida yashaydi. Ayrim turlari suvda yashaydi. Ba’zi qandalalar yirtqich bo‘lib, hasharotlar, umurtqasiz hayvonlar, qushlar va sut emizuvchilarni qonini so‘rib oziqlanadi.
Rossiyada 2 minga yaqin turi uchraydi. Ular ikkita kenja turkumga bo‘linadi. Ochiq va yashirin mo‘ylovlilar (6tabli). o‘liq o‘zgarish bilan rivojlanish. Ko‘pchilik hasharotlar (qo‘ng‘izlar,
kapalaklar, burgalar, pashshalar, chivinlar, arilar, chumolilar)ning tuxumdan chiqqan
lichinkasining tuzilishi va hayot kechirishi voyaga yetgan davriga o‘xshamaydi.
Bunday lichinkalar chuvalchangsimon shaklda bo‘lib, qurt deyiladi. Hasharotlar
qurtining tanasi chuvalchanglarga o‘xshash halqalardan iborat; oyo‘qlari kalta, og‘iz
organlari ko‘pincha kemiruvchi tipda tuzilgan; oddiy ko‘zlari faqat yorug‘ni farqlash
uchun xizmat qiladi. Rivojlanish davrida qurt faol harakat qiladi va oziqlanadi; bir
necha marta tullab g‘umbakka aylanadi. G’umbak hasharotning tinim davri
hisoblanadi. Bu davrda lichinkalik organlar qayta tuziladi. Odatda, g‘umbak
harakatsiz bo‘lib, oziqlanmaydi. Ayrim kapalaklarning g‘umbagi pilla ichida
bo‘ladi
Dostları ilə paylaş: |
