Mavzu: O‘zbek adabiyotida davr va qahramon masalasi. Reja: I. Kirish. II. Asosiy qism

III.Xulosa.
Adabiyotning ijtimoiy hayotga tobora faol aralashayotganligi uning g‘oyaviy qudratini va estetik ta’sir kuchini oshiribgina qolmasdan, janr va mavzu jihatidan ham tinimsiz boyib va mukamallashib borishini ta’minlamoqda. O‘zbek ijodkorlari o‘zlarining so‘nggi yillarda yaratgan asarlarida xalq hayotining turli davri va qatlamlarini yanaqda to‘laroq qamrab olishga harakat qilmoqdalar.
O‘zbek adabiyotida davr va qahramon masalasi, uning talqini adabiyotshunoslar tomonidan turlicha talqin qilinadi. Adabiyotda har qanday badiiy asar yaralibdiki, unda davr ta’siri aks etadi. Masalan, urush davri yoki urushdan keyingi yaratilgan asarlarda o‘sha davr muhiti, insonlarning ijtimoiy ahvoli, mavjud siyosiy tuzum va boshqalar ham badiiy asarda o‘z ifodasini topadi. Shu bilan birga shu davrda kechayotgan voqealar turli qahramonlar taqdiri misolida yoki u bilan bog‘liq voqealar atrofida ifodalanadi.
Badiiy asar qaysi davr haqida yoki qaysi bir janrda yaratilgan bo‘lmasin, yakunida uning g‘oyaviy va estetik qudratini belgilovchi asosiy mezon obrazi badiiy haraterlarning qay darajada mukammalligi va salmoqliyligidir. Abdulla Qahhor ta’biri bilan aytganda, har bir yozuvchining mehnati uning adabiyot kundaligiga nechta qahramon nomini yoza olganligi bilan o‘lchanadi. Agar bugungi adabiy jarayonga shu nuqtayi nazardan qaraladigan bo‘lsa, bu sohada bir qator samarali izlanishlarni qayd etish mumkin. Avvalo shuni ta’kidlash kerakki, badiiy so‘zning Abdulla Qodiriy, Oybek, Abdulla Qahhor kabi ustalari maktabidan qunt bilan saboq olgan bugungi avlod bu an’anani ijodiy davom ettirish, badiiy tiplar yaratish, o‘z so‘zin aytish niyatida tinimsiz izlanmoqdalar. Bugungi o‘zbek nasrida ko‘zga tashlanayotgan bosh xususiyat badiiy obrazlar tadqiqi, xarakter yaratish borasida siyqasi chiqqan andozalardan qochish, xarakterlarni kutilmagan qirralarida namoyon qilish, shu kunning eng ilg‘or tendensiyalarini tashuvchi kuchli obrazlar yaratishga intilish ko‘zga tashlanadi.


Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati.
1. Мирзиёев Ш.М. Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва фаровонлигининг гарови. Халқ сўзи, 2016-йил 8-декабр
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga murojaatnomasi. Xalq so‘zi.Toshkent,2017-yil 23-dekabr
3. U.Normatov. Ustoz ibrati.T.,Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti, 2007-yil.
4. Hotam Umurov. Adabiyotshunoslik nazariyasi Abdulla Qodiriy nomidagi “Xalq merosi” nashriyoti 2004-yil.
5. E.Xudoyberdiyev. Adabiyotshunoslikka kirish .Toshkent. ”O‘qituvchi”,1995-yil.
6. Jahon adabiyoti jurnali, 1998-yil 1-son.
7. Ashurali Jo‘rayev.Said Ahmad san’ati.Toshkent.”O‘qituvchi” nashriyoti,2010-yil
8. H.Abdusamatov. Toshkent O‘zbekiston “Davlat badiiy adabiyoti” nashriyoti, 1960-yil.
9. Karimov I. “Yuksak ma’naviyat yengilmas kuch”. T., Ma’naviyat, 2000-yil.
10. Boboyev T. Adabiyotshunoslik asoslari.T., O‘zbekiston, 2002-yil.
11. Izzat Sulton. Adabiyot nazariyasi.T., O‘qituvchi, 1986-yil.
12. Karimov N. va boshqalar. XX asr o‘zbek adabiyoti tarixi. T., O‘qituvchi, 1999-yil.
13. Mirzayev S. XX asr o‘zbek adabiyoti.T., Yangi asr avlodi, 2005-yil.
14. Mualliflar jamoasi. Adabiyot nazariyasi. 2 tomlik. 1-tom. Toshkent. Fan. 1978-yil.
15. Normatov U Yetuklik. –T., G‘.G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1982-yil.
16. Normatov U.va M.Qo‘shjonov bilan hammualliflikda.T., G‘.G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1982-yil.
17. Smirnova V.V. Sovremenniy portret. Sovetskiy pisatel. 1964-yil.
18. Sultonova M. Abdulla Qahhor uslubi. Fan, 1967-yil.
19.To‘raev Damin. Yangi o‘zbek adabiyoti.Toshkent. Fan, 2008-yil.
20. Umurov H. Adabiyot nazariyasi.T., Sharq, 2002-yil.
21. Xudoyberdiev E. Adabiyotshunoslikka kirish.T., OAJBNT, 2003-yil.
22. Sharafiddinov O. Birinchi mo‘jiza.T., G‘.G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti. 1979-yil.
23. Sharafiddinov O.A.Qahhor. T., Yosh gvardiya nashriyoti. 1988-yil.
24. Shukurov N. va boshqalar. Adabiyotshunoslikka kirish.T., O‘qituvchi, 1979-yil.
25.O‘ljaboev U. Abdulla Qahhor saboqlari. Guliston., Ziyo nashriyoti. 2013-yil
26.O‘ljaboev U. Zamon talabi va ijodkor mas’ulligi. T., O‘zbekiston. 2012-yil.
27.Qo‘shjonov M. Abdulla Qahhor ijodida satira va yumor.Toshkent.“Fan”,1973-yil.
28. Internet saytlari: www.literature.Uz, www.Geogle., www.Ziyonet/uz

1^ O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga murojaatnomasi. Xalq so’zi-Toshkent:2017.23-dekabr

2^Quronov D. Adabiyot nazariyasi asoslari.Toshkent. “Navoiy universiteti” nashriyoti,2018.

3^ Sultonov I. Adabiyotshunoslik nazariyasi.Toshkent: O‘qituvchi,1986.

4^ Sultonov I. Adabiyot nazariyasi.Toshkent:O‘qituvchi.1986.

5^Sultonov I. Adabiyot nazariyasi.Toshkent:O‘qituvchi.1986.

6^ A Qahhor. Tanlangan asarlar 6-jildlik ,1-jild. 254-bet.

7^ A Qahhor. Tanlangan asarlar 6-jildlik ,1-jild .257-bet.

8^ A Qahhor. Tanlangan asarlar 6-jildlik ,1-jild 264-bet.

9^ I. G’afurov. Charaqlab turgan kun. Toshkent. O‘zbekiston. 2010.

10^ M. Karim. Said Ahmad san’ati. Toshkent: O‘qituvchi. 2010.

11^ Y. Solijonov.Qadri baland ijodkor.// Said Ahmad san’ati. Toshkent: O‘qituvchi. 2010.