Məmmədov Ravil Mahir oğlu Abşeronda becərilən zeytun və ondan alınan məhsullarının əmtəəşünaslıq

Zeytun meyvəsinin ayrı-ayrı hissələrinin kimyəvi tərkibi

Toxumu	6,2	12,26	13,8	65,6	2,16
Meyvənin hissələri	su	yağ	zülal	karbo-hidrat	kül
Meyvənin ətliyi	24,2	56,4	6,8	9,9	2,66
Bərk örtüyü (qabığı)	4,2	5,25	15,6	70,3	4,16

Yanğının toplanması başlıca olaraq meyvənin ətliyində baş verir. Meyvə nə qədər ətli olarsa, bir o qədər dəyərlidir. Zeytunun meyvələrindən alınan yağın miqdarı və keyfiyyəti, öz növbəsində bitkinin növündən, becərilmə şəraitindən, meyvənin yetişmə dərəcəsindən və məhsulun emal üsullarından asılıdır.

Yetişmiş meyvələrin tərkibində yağın miqdarı meyvənin quru kütləsinə nisbətdə adətən 30-dan 60%-dək olur. Ədəbiyyat məlumatlarına zeytun meyvələrində yağın miqdarı quru maddəyə görə 44,8%-dən 72,4% arasında dəyişir.

Konservləşdirilmiş zeytun məhsullarında 1,42% doymuş yağ turşuları, 79,99% su, 2,23% kül (minerallı maddələr), 3,2 sellüloza vardır. İnsan orqanizmi tərəfindən çox yaxşı mənimsənilən zeytun yağı həzm yolunun, qaraciyərin yaxşı işləməsinə səbəb olur. Məhz buna görə də mədə və qaraciyər xəstəliklərini müalicə etmək üçün təbabətda zeytun yağından geniş istifadə olunur. Keyfiyyəti aşağı olan yağ sortları (ağac, sürtkü) ətriyyatda, toxuculuq sənayesində, texniki məqsədlər üçün işlədilir.

Zeytuna acılıq verən onun tərkibindəki oleouropeinin olmasıdır. Zeytun meyvəsində yağdan başqa enzimlər, boya və aşı maddələri, yarpaqlarında qlikozidlər, üzvi turşular, mannit, aşı maddələri, flavonoidlər, taninlər və vitaminlər vardır.

Cədvəl 2