Mezolit (o’rta tosh) davri

Birinchi jahon urushining o'lka hayotiga salbiy tasiri. 1914 yil 1 avgustda davlat laming guruxi: Antanta, Angliya, Fransiya va Rossiya 3-lar ittifoki Germaniya, Avstriya, Vengriya va 1915 yil Antanta tarafiga utgach Italiya urtasida birinchi jaxon urushi boshlandi, Rossiya urushga tayyor emasdi. Armiya safarbar etilmagan xujalik xarbiy yulga utkazishgandi.uk-dorilar etishmasligi bilinib turar edi, urushni birinchi yillaridayok Rossiya kator ogir maglubiyatlarga uchragan armiya urush davomida kishlok xujaligi vayron buldi.Ekin maydonJari ancha kiskarib ketdi.Kishlokda esa ishlovchi kishilar etishmas butun xujalik alokalari izdan chikan Rossiya iktisodiyoti urush va bunday xarakatlarga kulamdagi xarbiy xarakatlarga tayyor emasda.1915 yildan boshlab Turkistonda paxtaga uzgarmas davlat narxlari joriy etildi.Bu narx paxtakorlamingetishtirishga kiladigan xarajatlami koplay olmasdi.1916 yilda paxtaga ayrnboshlanadigan bugdoy narxi 400% kupaydi. Paxta narxi esa 50% kutarildi xolos. Urush olib borish uchun kungili badallar tulash majburiyatn yuklakdi, Badallar xar bir uy yoki oila utovdan olinadigan majbumy soliklardir bu soliklar oddiy xalk uchun ogir yuk edi. Urush davomida axoliga kushimcha soliklar va natural majburiyatlar xam yuklandi. Turkistonda bu majburiyatlar butun mustamlaka xujaligini chukur tanazzxilga olib ksldi. Pulning kadrsizlanishi, bajarib bulmas soliklar va sudxurlar zuravonligi shartlari xalk azob-ukubatlarini xaddan oshirib yuborgan edi. Ulaming butun xujaligi tamomila zavolga yuz tutdi bu esa iktisodiyotganing uzil-kesil barbod bulishi xafini tutdirdi. Dexxonlar erlarni arzon garovga sotib yubordi. Natijada dexkonlarning 50%dan ziyodi ersiz ziroatlarga aylandi.

Qoraqalpog'iston muxtor jumhuriyatining tashkil topishi. 1924 yili milliy davlat chegaralanishi natijasida Urta Osiyo kartasida ittifokdagi respublikalar bilan birga muxtor, ya'ni avtonom tuzilmalar xam paydo buadi.Ular orasida Korakalpogiston (avtonom) viloyati xam bor eli.Uning tarkibiga volostlarga bulinadigan Turtkul, CHimboy, Xujayli, Kungirot okrutlari kirdi. 1925-yil 12-13 fevrat kunlari Turtkulda bulib utgan Sovetlaming 1 ta'sis kurultoyi Korakalpogiston muxtor viloyatining Kozogiston ASSR tarkibida tuzilganini konun yuli bilan rasmiylashtirdi va davlat xokimiyati ni ng raxbar organini -Korakadsh^Aiston muxtor viloyati Ijroiya Komitetini sayladi.Muxtoriyatning vakolatli va ijroiya organlari viloyatning^A beshkaruv soxdlarida xujatik va madaniy \ayotida xokimiyat vayulatiga ega edi.Korakatpogiston muxtor viloyati ijroiya Kshiteti Kozogiston ASSR Markaziy Ijroiya Komiteti Prezksh^da uz vakil i ga ega bulib, viloyat uchun muxim masalazaming xammasi bevosita Butunrossiya Markaziy Ijroiya Kamiteti Prezidiumida xal kilinar edi.Korakalpogistonda yaiiydigan asosiy ellatlar kbrakalpoklar (38,5), o'zbeklar {28,7%), kozoklar (22,6%) bulib, ruslar 1% dan xam kamrokni tashkil etardi (shaxar axolisini xisobga olmaganda)