Microsoft Word goc rapor 20 haziran 2011. doc

c. Tahliye önerisi ve, uygun olan durumlarda, tahliye edilen konut veya arsanın ne amaçla kullanılacağı hakkında tüm etkilenenlerin makul bir süre içerisinde bilgilendirilmesi;

d. Özellikle çok sayıda insan gruplarının etkilendiği durumlarda, hükümet yetkililerinin veya temsilcilerinin tahliye aşamasında mevcut bulunması;

e. Tahliyeyi icra edecek tüm kişilerin uygun bir şekilde belirlenmesi;

f. Tahliyeden etkilenen kişilerin rıza gösterdiği haller hariç, tahliyelerin kötü hava koşullarında veya geceleri gerçekleştirilmemesi;

g. Hukuki başvuru yollarının sağlanması; ve

h. Mümkün olduğu durumlarda, tazminat için mahkemeye başvurma ihtiyacında olan kişilere yasal yardım sağlanması hükmü. (BM Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi, Genel Yorum No: 7 Sözleşme 11. Madde, 1. Paragraf, On-Altıncı Oturum (1997))

Zorla yerinden etme sürecinde yaşanan deneyimler, yukarıda sayılan koşulların hiç birinin yerine getirilmediğini ortaya koymuştur. Özellikle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvurular bunun önemli bir kanıtını oluşturmaktadır.
Hukuki başvuru yollarının sağlanması konusunda iç hukukta yapılan özel düzenleme özellikle AİHM’e yapılan başvuruların yoğunluğu ve bu başvuruların Devlet aleyhine işlemesi sonucunda yapılmış ve

5233 Sayılı Yasa çıkarılmıştır.

Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmada zorla yerinden edilme sürecinin yaralarını sarmak, yol açtığı sorunları çözmek amacıyla çıkarılan 5233 Sayılı Yasa ile ilgili bulgular, göç edenlerin avukatlarının bakış açılarına dayalı olarak incelenmiştir.
5233 Sayılı Yasaya ilişkin araştırmaya cevaplayıcı olarak katılan avukatların % 14.8’i Adana, % 32.8’i Diyarbakır, % 3.3’ü Mersin, % 16.4’ü İstanbul, % 18’i Van ve % 14.8’i de Batman’dan katılmışlardır. Araştırmaya katılan avukat sayısı 61’dir.
5233 Sayılı Yasaya ilişkin zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının avukatlarının verdiği cevaplar doğrultusunda, yasa kapsamında başvurucularının zararlarının % 65.6’sını maddi zararlar oluşturmaktadır. Maddi zararların yanı sıra bedensel zararlar ve manevi zararlarda söz konusudur.
Bu incelemelerin sonuçları anlatımlar, her anlatıma ilişkin dağılım tabloları şeklinde aşağıda sunulmuştur.
Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında görüşülenlerin % 72.26’sının ilgili yasadan haberdar olduğu görülmektedir. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 484’de gösterilmiştir.
Tablo 484: Görüşülenlerin 5233 Sayılı Yasadan Haberdar Olma Durumu

5233 Sayılı Yasadan Haberdar Olması	N	%
Cevapsız	135	8.8
Haberdar	1016	65.9
Haberdar Değil	390	25.3
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında görüşülenlerin ilgili yasa konusunda temel bilgi kaynağını tanıdık-akrabalar, avukatlar ve STK’lar ile basın-yayın kanalları oluşturmaktadır. Bu sonuç; 5233 Sayılı Yasanın işler bir yasa olmadığı ya da zorunlu göçü bir sorun olarak ortaya çıkaran devletin sorunu çözme konusunda aslında isteksizliğini ortaya koymaktadır. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 485’de gösterilmiştir.

Tablo 485: Görüşülenlerin 5233 Sayılı Yasadan Nasıl Haberdar Olduğu

5233 Sayılı Yasadan Nasıl Haberdar Olduğu	N	%
Cevapsız	502	32.6
Devlet Yetkililerinden	10	0.6
Basın Yayın Kanallarından	112	7.3
STK’lardan	162	10.5
Avukatlardan	245	15.9
Tanıdık-Akrabalarından	466	30.2
Diğer	44	2.9
Toplam	1541	100.00

Avukatların yaptığı değerlendirmelerde de zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının yeterince bilgilendirilmediği sonucu açığa çıkmaktadır. Avukatların % 88.5’I bu grubun yasaya ilişkin yeterince bilgilendirilmediğini ileri sürmektedirler.

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında görüşülenlerin % 16.46’sı ilgili yasaya ilişkin başvuru sürecinde STK’lardan hukuki destek-yardım aldığı görülmektedir. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 486’da gösterilmiştir
Tablo 486: Görüşülenlerin 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvuru Sürecinde STK’lardan Hukuki Destek-Yardım Alması

5233 Sayılı Yasaya Başvuru Sürecinde STK’lardan Hukuki Destek-Yardım Alması	N	%
Cevapsız	514	33.4
Yardım-Destek Almış	169	11.0
Yardım-Destek Almamış	858	55.7
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında görüşülenlerin % 8.82’sinin

5233 Sayılı Yasaya ilişkin resmi makamlar tarafından bilgilendirildiği görülmektedir. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 487’de gösterilmiştir.

5233 Sayılı Yasaya İlişkin Resmi Makamlarca Bilgilendirilme	N	%
Cevapsız	498	32.3
Bilgilendirilmiş	92	6.0
Bilgilendirilmemiş	951	61.7
Toplam	1541	100.00

Tablo 487 Görüşülenlerin 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Resmi Makamlarca Bilgilendirilmeleri
Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında görüşülenlerin % 83.64’ünün ilgili yasa kapsamında başvuru yaptığı görülmektedir. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 488’de gösterilmiştir.
Tablo 488 Görüşülenlerin 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvuru Yapma Durumu

5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvuru Yapma Durumu	N	%
Cevapsız	514	33.4
Başvuru Yapmış	859	51.5
Başvuru Yapmamış	168	15.1
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında görüşülenlerin büyük çoğunluğu ilgili yasa kapsamında başvurularını 2004-2006 yılları arasında yaptıkları görülmektedir. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 489’da gösterilmiştir.

Tablo 489 Görüşülenlerin 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvuru Tarihi

Yasaya Hangi Tarihte Başvuru Yapıldığı	N	%
Cevapsız-Başvuru Yapılmamış	665	43.2
2004	310	20.1
2005	270	17.5
2006	109	7.1
2007	114	7.4
2008	73	4.7
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında ilgili yasaya ilişkin başvuruların önemli oranda görüşülenler ve evin erkekleri tarafından yapıldığı gözlenmektedir. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 490’da gösterilmiştir.

Tablo 490: 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvuru Kim Tarafından Yapılmıştır

Yasaya İlişkin Başvurunun Kim Tarafından Yapıldığı	N	%
Cevapsız-Başvuru Yapılmamış	683	44.3
Görüşülenin Kendisi Yapmış	461	29.9
Evin Erkeği	363	23.6
Evin Kadını	16	1.0
Çocuklardan Birisi	18	1.2
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında ilgili yasaya ilişkin başvuru sürecinde başvuranların % 13.36’sının baskı gördüğü gözlenmektedir. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 491’de gösterilmiştir.

Tablo 491: 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvuru Sürecinde Baskı Görmesi

Yasaya İlişkin Başvuru Sürecinde Baskı Görmesi	N	%
Cevapsız-Başvuru Yapılmamış	658	42.7
Baskı Görmüş	118	7.7
Baskı Görmemiş	765	49.6
Toplam	1541	100.00

Avukatların yaptığı değerlendirmeye göre, zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının 5233 Sayılı

Yasa Kapsamında başvuru sürecinde % 4.9’u baskı görmüş, baskı uygulamalarına maruz kalmıştır.
Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında ilgili yasaya ilişkin başvuru sürecinde baskı görenlerin bu baskıyı daha çok güvenlik kuvvetlerinden gördükleri açığa çıkmaktadır. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 492’de gösterilmiştir.
Tablo 492: 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvuru Sürecinde Baskı Kaynağı

Yasaya İlişkin Başvuru Sürecinde Baskı Kaynağı	N	%
Cevapsız-Başvuru Yapılmamış-Baskı Görmemiş	1409	91.4
Güvenlik Güçleri-Korucular	122	7.9
İdari Makamlar	10	0.6
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında ilgili yasaya ilişkin başvuru sürecinde başvurucuların % 41.5’I istenen belgeleri temin edebilmişlerdir. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 493’de gösterilmiştir.

Tablo 493: 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvuru Sürecinde İstenen Belgelerin Temin Edilebilmesi

Yasaya İlişkin Başvuru Sürecinde İstenen Belgelerin Temin Edilebilmesi	N	%
Cevapsız-Başvuru Yapılmamış	717	46.5
İstenen Belgeler Temin Edilebilmiş	640	41.5
İstenen Belgeler Temin Edilememiş	184	11.9
Toplam	1541	100.00

Avukatların yaptığı değerlendirmeye göre, 5233 Sayılı Yasa Kapsamında başvuru yapanların % 49.2’si başvuruya ilişkin istenilen evrakları temin edebilmişlerdir.

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında ilgili yasaya ilişkin başvuruların 2004-2006 yılları arasında yapılmış olmasına karşın başvuruların sonuçlanmamış olması düşündürücüdür. Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında ilgili yasaya ilişkin başvuru sürecinde baskı görenlerin bu baskıyı daha çok güvenlik kuvvetlerinden gördükleri açığa çıkmaktadır. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 494’de gösterilmiştir.

Yasaya İlişkin Başvuru Hangi Aşamada	N	%
Cevapsız-Başvuru Yapılmamış	691	44.8
Valilikte Başvuru Bekliyor	171	11.1
Valilik Reddetti, Dava Açılmadı	66	4.3
Valilik Reddetti, Mahkemede Dava Açıldı, Dava Devam Ediyor	74	4.8
Valilik Reddetti, Dava Açıldı, Dava Kabul Edildi	35	2.3
Valilik Reddetti, Dava Açıldı, Dava Reddedildi, AİHM’e Başvuruldu	11	0.7
Valilik Tüm Zararları Hesapladı, Sulhname Önerildi, Sulhname İmzalandı, Tazminatın Ödenmesi Bekleniyor	19	1.2
Valilik Zararları Kısmen Hesapladı, Sulhname Önerdi, Sulhname İmzalandı, Tazminatın Ödenmesi Bekleniyor	50	3.2
Valilik Zararların Tümünü Hesapladı, Sulhname Önerildi, Sulhname İmzalandı, Tazminatın Tümü Alındı	81	5.3
Valilik Zararları Kısmen Hesapladı, Sulhname Önerdi, Sulhname İmzalandı, Tazminat Alındı	270	17.5
Diğer	73	4.8
Toplam	1541	100.00

Tablo 494: 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvurunun Hangi Aşamada Olduğu
Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre araştırma alanında ilgili yasaya ilişkin başvuru yapılmamış olmasında en belirgin iki neden, yasa konusundaki bilgisizlik ve yasanın sorunları çözeceğine inanmamalardır. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 495’de gösterilmiştir.
Tablo 495: 5233 Sayılı Yasaya İlişkin Başvuru Yapılmamasının Nedeni

Yasaya İlişkin Başvuru Yapılmamasının Nedeni	N	%
Cevapsız-Başvuru Yapılmış	1347	87.4
Yasadan Haberi Yoktu	40	2.6
Tazminat Ödeneceğine İnanmıyor	52	3.4
Tazminatın Zararlarını Karşılayacağını Düşünmüyor	19	1.2
Kaygıları Var	23	1.5
1987 Öncesi Zararlar	10	0.6
Diğer	50	3.5
Toplam	1541	100.00