Microsoft Word sunggi uq ziyouz com doc
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
| www.ziyouz.com kutubxonasi
36 — Gapingizni-ku, angladim. Biroq olam ishlarini — anglamay garangman. O‘ris o‘risni qamasa, o‘zbek o‘zbekni qamasa. Bu ne hol bo‘ldi? Musulmon bilan nasroniy bir sassiq vagonda yotsa? — Musulmon-xristianin — bitta odam, — dedi Sergey unga e’tiroz bildirib. — Xudo bitta. Musa paygambar, Isa paygambar, Muxammad paygambar — Xudo elchilari. Xudo bitta. Faqat siginamiz har xil. Ibodatxona-da har xil. No, xudo bitta. Muhimi shu. Barcha odam teppa-teng. Ajratish gunax. Tugrimi, mulla Zakirxodja oka? — Olloh barchani baravar yaratgan, — dedi jimgina o‘tirgan Zokirxo‘ja ularning suhbatiga qo‘shilib. — Muso alayhissalom bilana Iso alayhissalomga aziyat yetkurgan odamlardan Tangri-taolo g‘azabda bo‘lgan. Bu yorug‘ dunyoda odamlar bir-birlariga mehr-muhabbatda bo‘lib, yovuzlik urug‘ini yanchishlari lozim. Bu — Ollohning irodasi. — Sizga barakalla, Zakirxodja oka. Ular bizni notugri kamadilar. Men Rossiyani sevgan. Siz-da, Turkestanni. Bu gunax emas, buyuk ish! Ular ham sevgan. Bu ham buyuk ish! Ular boshkacha sevgan, biz boshkacha. Bir-birimizni otgan, kamagan — buyuk ish emas. Odam bir-biriga tushungan zarur. Shunda Rossiya ham, Turkestan ham gullagan. Tugrimi, mulla Zakirxodja oka? Zokirxo‘janing xayoli boshqa yerdamidi yo suhbatga aralashgisi yo‘qmidi, harholda noxushgina bosh silkib qo‘yaqoldi. Manzilga yetib kelib, muz o‘yib, ma’dan qazisha boshlaganda ham ular yonma-yon edilar. Mehnat azobini birga baham ko‘rdilar. Lozim bo‘lganda Sergey tilmochlik qildi. Zokirxo‘ja og‘rib qolganida Jahongir bilan navbatma-navbat xabar oldi. Zokirxo‘ja omonatini topshirganda «Ma’murlardan tobut undiraman», deb harakat qildi. Jahongir «Odam tuproqdan yaralgan, tuproqqa qo‘shilib ketishi kerak», deb to‘sqinlik qilmaganida balki undirardi ham. Jahongir: «Odam bolasi tug‘ilishi bilan yuvintirilib, oqqa o‘raladi, u dunyoga ketishida ham shunday bo‘lishi kerak. Xo‘jayinlarga ayt, oq surp topib berishsin», dedi. Odamgarchilik nimaligini bilmaydigan odamlar bir mahbusining o‘ligiga surp topib berar ekanmi? Jahongir shuning fahmiga yetmay, bir musofirni odam qatorida yerga qo‘ymoqchi edi, umidi ushalmadi. Musofirlikda, yana erksizlikda o‘lish hech bir kimsaning boshiga tushmasin ekan. Jahongir Zokirxo‘jadan ajrab qolganiga emas, uning xor bo‘lganiga yig‘ladi. Otasini yerga qo‘yganda ham bunchalik ezilmagan edi. Xorlik yomon ekan, erksizlik yomon ekan. Buni Jahongir o‘shanda aniq his etdi. Muz o‘yib, ma’dan qazib qabargan qo‘llar g‘aribona qabr qazdilar. Sovuqda muzlab saksovuldek bo‘lib qolgan tanani yerga ohista qo‘ydilar. Jahongir muz qabr oldida ancha turdi. O‘shanda uning yonida Sergey bor edi. Murdani ko‘mish uchun faqat ikki kishiga ruxsat berilgan edi. Jahongir na shirin noni, na shirin so‘zi bo‘lgan soqchilaru xo‘jayinlarning fe’lini keyinroq tushundi. Ilgari bu yerlarga ozodlik, yangi turmush istaganlar haydab kelingan. Endi esa o‘sha ozodlikni, yangi turmushni berishni istamaganlar mahbuslar kiyimida. Avvalgi mahbuslar esa ular ustidan hukmron. Shunday ekan, rahm-shafqat, odamgarchilik haqida so‘z bo‘lishi mumkinmi? Qor uchqunlarini chirpirak qilib o‘ynab yuzlariga urilayotgan shamol ham, badan- badanlaridan o‘tib ketgan sovuq ham ularni qabr yonidan tezgina quvishga ojiz edi. Ular bu damda faqat Zokirxo‘jani o‘ylamasdilar. Har biri o‘z taqdirini ham o‘ylar edi. Cho‘kichlarni sudrab izlariga qaytar mahallarida bu o‘ylarning bir chimdimi tilga ko‘chdi: — Mulla Zakirxodja azoblardan kutulgan, — dedi Sergey, — indi kiynalmagan. Xudo bilan gaplashgan. Xudo uni jannatga yuborgan. Mulla Zakirxodja e’tikodiga sotkinlik kilmagan. Bu yakshi! Juda yakshi! No, juda ogir. Mulla Zakirxudja chidagan. Fakat Vatandan uzokda uldi. Bu chatok. Biz ulmasligimiz kirak. Bizga yashash kirak. — Mening o‘lishim mumkin emas, — dedi Jahongir, — Xudo menga o‘lim bermaydi, yelkamda yumush bor. Olloh ko‘nglimga solgan. Xudo xohlasa bu yumushni ado |