13
çatdıran ərzaq
məhsullarının
ticarətinin
bütün istehsa-
çılarına [24].
3.
İSO 22000 İlk beynəlxalq
standart ki, QMT-
nin idarəetməsinin
sistemini
sertifikatlaşdırmaq
və tətbiq etmək
mümkündür.
Onda məlumat
ötürmə, sistemi
idarə etmənın və
nəzarətin
məsələlərinə
diqqət
yetirilmişdir [24].
Məhsulların
çatdırılmasının
zəncirində
iştirak edən
təşkilatlarda,
eyni zamanda
qida sahəsiylə
bağlı
avadanlıq,
vasitələr,
əlavəni və
inqrediyentlər
təmizləyən
qablaşdırma
istehsalçıları
kimi
təşkilatlar
daxil olmaqla
yayılır [24].
Standart
məcburi ilkin
proqramlara
tələbləri
qurmur.
Mənbə: Лядоева Е.В. Особенности инфраструктурной поддержки
малого и среднего предпринимательства на разных этапах жизненного
цикла. // Журнал Менеджмент в России и за рубежом. – 2011. – №6. – С.
105–111.
14
Müasir dövrdə təhlükələrin qiymətləndirlməsi 7 prinsip üzrə aparılır.
Müəssisə daxilində onların ardıcıl olaraq tətbiqi istehsalçıya təhlükəsiz məhsulun
sabit istehsalına zəmanət verməyə şərit yaradacaq:
Prinsip 1. Təhlükələrin qiymətləndirilməsi.
1. Hər şeyin təhlükəli faktorlarınıı təyin etmək. HACCP-də təhlükəli amil –
bu kimya, bioloji, fiziki agentin və ya məhsulun saxlaması şərtin ki, insanın
sağlamlığında ziyanını göstərə bilər.
2. Risklərin dəyərləndirmək, yəni, hamı üçün onun yaranmasının ehtimalı
faktorları və istehlakçı üçün təhlükəli nəticələrin ciddiliyi dəyərləndirilir. Bununla
belə, nəzarət sistemi faydalı təhlükələrdə toplanmalıdı.
3. Nəzarət ölçülərini təyin etmək.
Prinsip 2. KNN-ni təyin etmək. KNN-proses kontekstində mərhələdir ki,
təhlükəli faktorun uzaqlaşdırılması və aradan qaldırılması, münasib səviyyəyədək
azaldılması üçün nəzarət etmək mümkündür. Prosesin mərhələlərinin hamısına
nəzarəti səpələmədən, biz məhz təhlükəli məhsulun əldə edilməsi təhlükəsi olan
yerlərdə idarə edən təsiri edirik .
Prinsip 3. İstənilən KNN üçün kritik hüdudları təyin etmək.
Prinsip 4. Hər bir KNN üçün monitorinqin sistemini müəyyən etmək.
Sistem zamanında KNN-də nəzarətin itməsini müəyyən etməlidir ki, potensial
təhlükəli məhsul onun istehlakınadək təcrid olunsun.
Prinsip 5. Əgər KNN nəzarət altından çıxmışdırsa düzəliş edən təsirləri
müəyyən etmək.
Prinsip 6. Yoxlamanın prosedurlarını təyin etmək.
Prinsip 7. Sənədlərin və yazılarların idarə etmə proseslərini təyin etmək.
"Sualtı daşlarının" arasında HACCP tətbiqlərinə aşağıdakıları göstəmək
mümkündür:
- tətbiq etmənin kağız üzərində tapşırığa çevriləcək riski vardır;
- işə cəlb olunmuş bütün personalı öyrətmək;
- rəhbərliyin (ən erkən dövrlərdən) dəstəyi;
15
- əgər səhv işlənirsə və kök salırsa sistem bürokratik, yüklənmiş sənədləşmə
ola bilər;
- həddən artıq geniş miqyaslı nöqtəyə baxış keçirmək cəhdi;
- təşkilatda vahid anlamasız zidd terminologiyanın istifadə edilməsi zamanı
çətinləşdirmələr.
ISO 22000 və FSSC 22000 kimi normaların tətbiq edilmə sektoru qida
məhsulunun yaşam dövrəsinin bütün pillələrinə geniş şəkildə yayılır, yemlərin və
materialın istehsalçılarından təşkilatların böyük diapazonu daxil olmaqla, qida
məhsullarının istehsalçıları, daşıyan və saxlayan pərakəndə ticarət mağazalarına və
ictimai qidalanmanın müəssisələrinə qədər qida məhsullarını müəssisələr və onlara
xidmət təqdime edən podrat qurumlar da aiddirlər. Bu normalar özündə hər kəs
tərəfindən qəbul edilmiş mühüm elementləri uzlaşdırır:
- interaktiv məlumat mübadiləsi;
- KNN-nə görə təhlükə prinsiplərinin qiymətləndirilməsi (HACCP) ;
- idarəetmə sistemini;
- ilkin şərtlərin təşkil olunması proqramları [10].
Dostları ilə paylaş: