Mövzu Psixodiaqnostikanın predmeti, məqsədi və vəzifələri Plan

Psixodiaqnostika qarşısında duran vəzifələr 

Psixodiaqnostika  təcrübəsində  fərdin  əldə  etdiyi  psixi  inkişaf    səviyyəsinin 

qiymətləndirilməsi üçün aşağıdakı ümumi vəzifələr həll edilir: 

•  hər hansı psixi xassə və keyfiyyətin inkişaf səviyyəsinin aşkara çıxarılması;  

•  müəyyən  yaş  mərhələsində  psixi  xassə  və  keyfiyyətlərin  yaranması  və  onun  inkişaf 

dinamikasının müəyyənləşdirilməsi; 

•  fərdin  və  ya  müəyyən  qrupun  xüsusi  təşkil  edilmiş  təlim-tərbiyənin  təsiri  altında 

(məsələn,  pedoqoji  eksperiment  nəticəsində)  psixikası  və  davranışında  yaranan  real 

dəyişikliklərin aşkara çıxarılması; 

•  şəxsiyyətin  keçmişdə  inkişaf  dinamikasının  təhlili  əsasında  onun  bu  və  ya  digər 

keyfiyyətlərinin inkişaf perspektivlərinin müəyyənləşdirilməsi; 

•  müayinə  edilən  adamların  və  ya  qrupun  əldə  edilmiş  inkişaf  göstəricilərini  nəzərə 

almaqla,  gələcəkdə  diferensiallaşdırılmış  iş  aparmaq  məqsədilə  onların  kateqoriyalara 

bölünməsi; 

---

•  fərdin və ya qrupun bu və ya digər fəaliyyət sahəsində, məsələn, öz xidməti vəzifəsinin 

icrası üçün onun peşə yararlığının müəyyənləşdirilməsi; 

•  fərdin  və  ya  qrupun  tibbi  və  ya  sosial  normalar  baxımından  inkişaf  göstəriciləri  və 

davranışının uyğun olub-olmamasının müəyyənləşdirilməsi və zəruri psixokorreksiya işlərinin 

aparılması; 

•  fərdin və ya qrupun gələcək həyat yolunun seçilməsi (peşə, nigah üçün tərəfdaş və s.), 

gələcək özünütəhsil üçün tövsiyələrin işlənib hazırlanması. 

Psixodiaqnostikanın  qeyd  olunan  ümumi  vəzifələrinin  böyük  hissəsi  məktəbəqədər 

müəssisələrdə  və  məktəblərdə  müxtəlif  yaşlı  uşaqlarla  iş  prosesinə  aiddir.  Bununla  belə, 

psixodiaqnostikanın  daha  konkret  məqsədlərlə  bağlı  olan  bir  sıra  xüsusi  vəzifələri  də  vardır. 

Həmin vəzifələrə aşağıdakılar aid edilə bilər: 

•  həyatın ilk aylarından başlamış orta məktəbi qurtaranadək olan dövrdə uşaqların psixoloji 

(idraki,  intellektual,  şəxsi  və  şəxsiyyətlərarası)  inkişafının  yaş  dinamikasının  öyrənilməsi.  Bu 

halda hər bir uşağın (böyük uşaqlar üçün aylıq, körpə və erkən yaşlı uşaqlar üçün illik) inkişaf 

göstəricilərini özündə əks etdirən xüsusi psixodiaqnostik xəritə tərtib olunmalıdır. 

•  hər  bir  uşağın  fərdi  inkişaf  xüsusiyyətlərinin  orta  standart  normadan  kənara  çıxması 

(müsbət mənada sürətli inkişaf, mənfi mənada geridəqalma) hallarının müəyyənləşdirilməsi; 

•  uşaqlarda keçirilən inkişafetdirici pedoqoji eksperimentlərin nəticələri əsasında təlim və 

tərbiyənin səmərəliliyini yüksəltməyə psixoloji cəhətdən xidmət edən praktik tövsiyələrin işlənib 

hazırlanması; 

•  uşağın təbii imkanlarının, istedad və fərdi qabiliyyətlərinin inkişaf səviyyəsini vaxtında 

aşkara  çıxarmaq  və  daha  da  inkişaf  etdirmək  məqsədilə  elmi  cəhətdən  əsaslandırılmış  peşə 

məsləhətləri və peşəyönümü işlərinin həyata keçirilməsi; 

•  uşağın təlimi və tərbiyəsinin optimal təşkilini təmin etmək məqsədilə onun psixologiyası 

haqqında müəllim və valideynlər üçün faydalı ola biləcək çoxcəhətli məlumatların əldə edilməsi.