MüƏLLİFDƏN

Müəllif:
Digər ravilər kimi İdrisin də qiraətini nəql edən şəxslərin 
kimliyi naməlumdur. 
YƏQUB İBNİ İSHAQ 
Adı Yəqub, atasının adı isə İshaq olmuşdur. Bəsrənin Bəni-
həzrəm qəbiləsi tərəfindən köləlikdən azad olunmuş və Əbu 
Məhəmməd künyəsi ilə tanınmışdır. 
Əbu Cəzri onun barəsində deyir: «Yəqub on məşhur qarilərdən 
biri hesab olunurdu. Öz dediyinə görə, qiraəti ilk dəfə Səlam adlı 
şəxsin yanında öyrənmiş və beş gün müddətində Şəhab Şərnəfə 
Məcaşeyinin qarşısında tilavət etmişdir. Şəhab özü isə doqquz gün 
müddətində öz qiraətini Muslimət ibni Məharib, Müslim isə Əbul 
Əsvəd Duəliyə və nəhayət Əbul Əsvəd Duəli də qiraəti ilk dəfə 
Əlidən (ə) öyrənmişdir. Doğum tarixi dəqiq məlum deyildir, vəfatı 
isə 88 yaşında ikən Hicrətin 205-ci ilinə təsadüf edilir. 
Əhməd, Əbu Hatəm və İbni Həyyan onun doğruluğuna və 
mötəbərliyinə istinad etmişlər. İbni Səd isə onun rical alimləri 
tərəfindən bir o qədər də rəğbətlə qarşılanmadığını söyləmişdir. 
Yəqubun qiraətini Ruvəys və Ruh adlı şəxslər nəql etmişlər. 
1. Ruvəys: Adı Məhəmməd, atası isə Bəsrə sakini və Luluyi 
ləqəbi ilə məşhur olan bir şəxs olmuşdur. 
İbni Cəzri deyir: «Ruvəys güclü hafizəyə malik idi. Quran 
elmlərində özünəməxsus istedad və məharətə yiyələndiyi üçün 

---

141 
qiraəti tədris edirdi. Özü isə bu sahədə Yəqub Həzrəminin şagirdi 
olmuş və elə ona da təqdim etmişdir.» 
Dani deyir: «Ruvəys, Yəqubun ən fəal və istedadlı şagirdlərindən 
biri idi. Məhəmməd ibni Harun Təmmar və Əbu Abdulla Zubeyr 
ibni Əhməd Zubeyri Şafei Ruveysin ravilərindən hesab olunurlar.» 
Doğum tarixi dəqiq məlum deyildir. Vəfatı isə Hicrətin 338-ci 
ilinə təsadüf olunur.” 
(Təbəqatul-qurra, 2-ci cild, səh.233.)
2. Ruh: Əbdül Həsən künyəsi ilə məşhur olmuşdur. Atası 
Əbdülmumin Bəni-hüzəl qəbiləsi tərəfindən köləlikdən azad 
olunmuş və Bəsrənin tanınmış Nəhv alimlərindən biri olmuşdur. 
İbni Cəzr onun barəsində deyir: «O, Bəsrənin ən mötəbər 
şəxsiyyətlərindən biri hesab olunurdu. Alimliklə yanaşı hərbi işlərlə 
də məşğul olurdu. Qiraəti Yəqubdan öyrənmiş və onun ən istedadlı 
şagirdlərindən biri kimi tanınmışdı. Doğum tarixi dəqiq məlum 
deyildir. Vəfatı isə Hicrətin 235 və ya 234-cü ilinə təsadüf olunur.» 
(Təbəqatul-qurra, 1-ci cild, səh.285.)
Digər ravilər kimi onun da raviləri hələ də naməlum qalmışdır.