A 1 con., *preposição, não muito frequente, que exprime várias relações no indiresa dja karta a tudu djinti pa konta (R95). (A). N. F. neol a 2


partera n., *mulher que assiste aos partos. - Formason ku apoiu di parteras (Cecomes) -. (PARTEIRA). N.S. sin. matrona



Yüklə 5,31 Mb.
səhifə43/62
tarix02.11.2017
ölçüsü5,31 Mb.
#28194
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   62
partera

n., *mulher que assiste aos partos. - Formason ku apoiu di parteras (Cecomes) -. (PARTEIRA). N.S. sin. matrona.



parti 1

1.v.tr., *oferecer. - governu ta parti dinheru ku utrus kusa pa pudi djuda mindjoria organizason di karnaval (A.C.) -. (PARTIR). N.F. neol., vd. pati.

2.v.intr., *ter começo; principiar. - No parti di puntu zeru (IN96) -. N.F. neol. N.S. sin. kunsa.

parti 2

1.n., *porção de um todo; quinhão. - Kada bairu ta dedika parti di si tempu pa purpara si partisipason na karnaval (P.dosS.) -. (PARTE).

2.n., *sítio; lugar. - Pa tudu parti i muitu fasil odja djintis kuspi na tcon, na kualker kau (R95) -.

3.n., *grupo de pessoas que se opõem num litígio; outorgante num contrato. - Soluson di prublema di Timor ten di sedu un kusa ku na setadu a tudu partis (R95) -.



parti di dentru

n., *interior. (deriv. A PARTE DE DENTRO). N.M. lexia complexa. N.S. V.A., sin. intirior.



parti di fora

n., *exterior. - Purmeru, limpa dentru di kopu ku pratu, asin parti di fora ta limpu tambi (N.T.) -. (deriv. A PARTE DE FORA). N.M. lexia complexa. N.S. sin. esterior.



parti di tras

n., *posterior; nas traseiras. - Bairu ki ta fika na parti di tras di no ospital di Bisau, Simon Mendes (R95) -. (deriv. A PARTE DETRÁS). N.M. lexia complexa.



parti gudu di rotca

n., *pico. (deriv. A PARTE AGUDA DA ROCHA). N.M. lexia complexa. N.S. V.B.



partidu

n., *união de muitas pessoas para um determinado fim. - sempri no Partidu fala kuma anos, no luta, i un luta politika (C.P.) -. (PARTIDO).



partikular

1.adj., *privado; pertencente apenas a certas pessoas ou coisas. - i skola partikular (IN96) -. (PARTICULAR). N.F. neol.

2.adj., *excepcional. - i prisis da un atenson partikular a insinu basiku (MR98) -.

partisipa

v.intr., *fazer parte; tomar parte. - n’ misti partisipa na bu programa (R95) -. (PARTICIPAR). N.F. neol. N.S. partisipa é hiperónimo de PARTICIPAR, que significa também fazer saber.



partisipanti

n., *pessoa que toma parte. - Na seson di e parmanha 25 partisipantis e dividi na tris grupus (R95) -. (PARTICIPANTE). N.F. neol.



partisipason

n., *acto ou efeito de tomar parte. - promovi partisipason ativa di omi (R95) -. (PARTICIPAÇÃO). N.F. neol. N.S. partisipason é hiperónimo de PARTICIPAÇÃO, que significa também aviso.



partu

n., *acto de dar à luz ou de parir. - i staba ku dur di partu tok i na grita ku dur di padi (N.T.) -. (PARTO). N.F. neol.



parvu

adj., - No ka parvu nau, samba i ka di nos, son gumbe (I.eI.) -. (PARVO). N.F. neol., vd. parbu.



pas

n., *estado oposto ao de guerra; sossego; boa harmonia. - n’ na pidi pas ku trankilidadi (R98) -. (PAZ).



pasa

v.intr., *ir de um lugar para outro; atravessar; percorrer; transitar;desaparecer; fugir. - I djinguin diritu i pasa i bai (N.M.) -. (PASSAR). N.S. PASSAR é hiperónimo de pasa e de pasanta; pasa burgunhu; pasa fit; pasa foronta; pasa kombersa; pasa ku mon; pasa ku raiba; pasa ku sonu; pasa sabi; pasa val.



pasa burgunhu

coloc., *envergonhar-se. (deriv. PASSAR VERGONHA). N.S. V.B.



pasa fit

coloc., *ultrapassar com velocidade. - Iran dati i odja un kusa pasal na rostu fit, i pega djanan si tras (L.S.) -. (PASSAR). N.S. V.A.



pasa foronta

coloc., *estar em dificuldades. (deriv. PASSAR UMA AFRONTA). N.S. V.B.



pasa kombersa

coloc., *transmitir o que foi dito; comunicar. - rei pasa elis kombersa fep, tudu ke ku Sara fala (T.M.) -. (deriv. PASSAR A CONVERSA).



pasa ku mon

v.prep., *abusar; exagerar. (deriv. PASSAR COM A MÃO). N.M. colocação. N.S. V.B.



pasa ku raiba

coloc., *enfurecer-se. - Omi pasa djanan ku ki raiba, i lambu kabesa mas i miti na fugu (T.M.) -. (PASSAR COM A RAIVA).



pasa ku sonu

coloc., *adormecer. - Kontra djintis pasa ku sonu, Sara lanta (T.M.) -. (deriv. PASSAR COM O SONO).



pasa sabi

coloc., *passar bem; estar bem de saúde; divertir-se. - Anta ami n’ na pasa sabi dja gos (T.M.) -. (deriv. PASSAR SÁBIAMENTE).



pasa val

v., *emprestar ou pedir em empréstimo, normalmente uma quantia de dinheiro, por meio de um recibo. (deriv. PASSAR UM VALE).



pasada

1.n., *lembranças; coisas que aconteceram; recordação. - Si bu misti obi pasada di badjudesa di bu mame, suta fidju di donakasa (T.M.) -. (deriv. PASSAR). N.S. PASSADA significa passo; da pasada; konta pasada.

2.n., *notícia; anedota; conversa. - Si bu ka na ba konta pasada, ami n’ na kambantau (T.M.) -.

pasadjeru 1

n., (PASSAGEIRO). N.F. vd. pasajeru. N.S. V.B.



pasadjeru 2

adj., *transitório; de pouca importância. - kontentamenti pasadjeru di kada omi na bu udju (H.M.) -. (PASSAGEIRO). N.F. neol.



pasadju

1.n., *acto de passar; local onde se passa; preço do bilhete de transporte. - I paga si pasadju i mbarka (L.S.) -. (PASSAGEM). N.F. pasajen.

2.n., *passagem de graça; boleia. - Noba ka ta pidi pasadju (L.A.) -. N.S. sin. buleia.

pasadu

1.part., *que passou; decorrido; transitado. - I anos tudu, te na mis pasadu, i di familia di PAIGC, purke si kusas bai i tciga son nde ki tciganu tudu no na seta ki kota di risponsabilidadi (R98) -. (PASSADO). N.S. oranu pasadu.

2.n., *o tempo decorrido. - i kunsa konta Ratu si pasadu (L.S.) -.

pasajen

n., - l ta riprizenta un lugar di pasajen di Europa pa Asia (R95) -. (PASSAGEM). N.F. paroxítona, neol., vd. pasadju.



pasajeru

n., *indivíduo que é transportado em automóvel, barco ou avião. - e ta karga pasajerus ku si bagajens i limaria (P.dosS.) -. (PASSAGEIRO). N.F. neol., pasadjeru 1.



pasanta

1.v.caus., *fazer passar; entregar; transmitir. - N’ pasanta pa bos kil ku n’ risibi (N.T.) -. (deriv. PASSAR).

2.v.caus., *ultrapassar. - Ka bu pasanta mas di kil ku sta skritu (N.T.) -.

pasaporti

n., *documento que permite de abandonar o próprio país para entrar noutros. - i ten subsidiu ke ministeriu ta benefisiaba na parti di pasaporti (R95) -. (PASSAPORTE). N.F. neol.



paseiu

1.n., *acto de passear. - I falanu kuma i na bai da un paseiu, ma te gosi i ka riba (Cecomes) -. (PASSEIO). N.F. proparoxítona, neol.

2.n., *parte lateral da rua para os peões. - Kamara ki ten pa fala djintis kuma pa e para djuga na paseiu (R95) -.

pasensa

n., *capacidade de esperar; virtude que consiste em suportar as contrariedades da vida de forma calma. - Abron pera ku pasensa kil ku Deus purmiti (N.T.) -. (PACIÊNÇIA).



pasenseru

n., *que espera pacientemente; que sofre sem murmurar; paciente. - Bo sedu tambi pasenseru (N.T.) -. (deriv. PACIÊNCIA).



pasia

v.intr., *percorrer a pé, ou num meio de transporte, certa distância para distrair-se; divagar. - i bai pasia pa i bibi un kopu (R95) -. (PASSEAR). N.F. paroxítona.



pasianta sintidu

coloc., *deixar vaguear o pensamento. (deriv. FAZER PASSEAR O SENTIDO). N.S. V.M.



pasia-pasia

v.intr., *continuar a passear. - I fika na pasia-pasia (T.M.) -. (deriv. PASSEAR). N.M. redobro.



pasivu

1.adj., *que não age nem reage. - i ta fika pasivu (R95) -. (PASSIVO). N.F. neol.

2.adj., *em gramática, diz-se dos verbos e das frases em que o sujeito sofre a acção.

paskal

adj., *referente à Páscoa. - Na si misteriu paskal i rializa obra adimiradu (L.Cat.) -. (PASCAL). N.F. neol.



Paskua

n., *festa dos Judeus que comemoram a saída do Egipto; festa dos Cristãos que celebram a Ressurreição de Jesus Cristo. - Povu ta selebra Paskua pabia e rapara kuma libertason bin di Deus (L.S.) -. (PÁSCOA). N.F. proparoxítona.



pasma

v.intr., *sentir espanto ou admiração; ficar estupefacto. - Otca n’ odjal, n’ pasma ku garandi dimirason (N.T.) -. (PASMAR).



pasmadu

part., *espantado; que fica estupefacto. (PASMADO). N.F. neol. N.S. V.B.



pastor

1.n., *o que guarda e apascenta o gado. - bon pastor sta pruntu pa muri pa si karnel (N.T.) -. (PASTOR). N.F. neol.

2.n., *sacerdote protestante. - Pregason di pastor Domingos (R98) -.

pastor di baka

1.n., *pássaro que segue as vacas. (deriv. PASTOR DE VACAS). N.M. lexia complexa. N.S. sin. kunankoi.

2.n., *pessoa que acompanha as vacas na pastagem. N.S. V.A.

pastru

n., *termo comum que indica as aves, geralmente de um certo tamanho. - Mininu bai odja un pastru na kanta sabi na un po ki staba riba di fonti, i pega badja (F.M.) -. (deriv. PÁSSARO). N.S. pastru é hiperónimo de AVE e de PÁSSARO; sin. katcu.



pasu

n., *acto de avançar ou recuar um pé para andar; andamento. - Pabia ke n’ ta sinti, na pasu firmi di djopoti di ki bedju ke na terbesa rua, si dingui ki dingui ku falta di fiansa? (O.S.) -. (PASSO).



pata di pe

1.n., *pegada; vestígio de pé dos seres humanos ou de pata dos animais. - Bu odja, ali pata di pe di nha fidju (T.M.) -. (deriv. PATA DE PÉ). N.M. lexia complexa. N.S. PATA designa o pé e a perna dos animais, enquanto pata di pe indica também a pegada deixada no solo pelo ser humano.

2.n., *planta de pé do animal ou do ser humano. - pes ku tene pata di pe, pitu di pe (N.M.) -.

patakon

n., *moeda antiga. - bo djuda mata pa odja ki un sinku patakon (A.S.) -. (PATACÃO).



patcali

v., - Na djius Bidjugu kurpu di kaudu patcali i na fedi (M.M.) -. N.F. vd. patcari.



patcanga 1

n., *tipo de pistola metralhadora. - na un grupu, ku bu ta odjaba di kinzi kamaradas, bu na odjaba tris pistola, dus patcanga, pa nfrenta un kuartel (C.P.) -.



patcanga 2

n., *tipo de música ou dança originária da América Latina. - I parsi ki konjuntu ki ta tokau diferentis stilus: toka Rumba, toka Kusunde, toka Patcanga IN96) -.



patcari

v., *espalhar-se em grande quantidade e por todos os lados. - duensa tciu na mundu, kau stanu kansadu, duensa patcari (J.D.) -. N.F. patcali.



patci di fugu

*tocha; archote; tocha; luzeiro; tudo o que serve para esclarecer; facho. - pega patci di fugu, lumia kaminhu pa bu fidjus ianda (N.Me.) -. (deriv. FACHO DE FOGO). N.F. patcu di fugu. N.M. lexia complexa.



patcu di fugu

n., - I bai la ku elis, ku lanternas ku patcu di fugu ku armas (N.T.) -. (deriv. FACHO DE FOGO). N.F. vd. patci di fugu. N.M. lexia complexa.



patena

n., *na liturgia cristã, prato metálico onde o sacerdote coloca a hóstia quando celebra a Missa. - ora di limpa patena ku kalise, padri na rasa na silensiu (L.Cat.) -. (PATENA). N.F. neol.



patenti

n., *graduação de um militar. - Aos no djagasi, kumpanheris di djintis sin patenti, ninguin ka sibi el i kin (O.S.) -. (PATENTE). N.F. neol.



pateta

n., *parvo. (PATETA). N.S. V.B., sin. parbu; palerma.



pati

v.tr., *dar; oferecer; distribuir. - e bin patil ropas ku sapatus ku kadernu (N.M.) -. (PARTIR). N.F. parti. N.S. pati é hipónimo de PARTIR, que significa também ausentar-se.



pati-pati

1.v., *chafurdar; escorregar; deslizar; (PATINAR). N.F. oxítona. N.M. redobro. N.S. V.A.

2. *diz-se de um lugar sujo de água e lama. - kau pati-pati tudu -.

pati-pati ku

v.prep., , * fazer tentativas; lutar para fazer um trabalho que não é da própria competência; não ser capaz de acabar um trabalho a tempo. - i pati-pati ku tarbadju -. N.F. oxítona N.M. redobro. N.S. V.A.



patidu

part., *oferecido; dado; distribuído. - Un alguin ku na tarbadja, si pagamentu i ka sedu suma i patidu nan, ma i ta risibi ki ki mersi (N.T.) -. (PARTIDO). N.S. patidu é hipónimo de PARTIDO, que significa também que se ausentou.



patina

v.intr., *deslizar com patins de rodas. - Na bu manera di sinan patina na bu kabelus bonitu di loiru (J.D.) -. (PATINAR).



pativu

n., *velhaco; maroto. (PATIFE). N.S. V.B.



patris

n., *compatriota; conterrâneo; fidalgo. - apelu ku n’ tene pa lansa nha patris, pa e toma konsiensia di kuma limaria, no ta konsideral un parti di no vida (IN96) -. (PATRÍCIO). N.F. oxítona, neol.



patron

1.n., *dono de casa ou de empresa. - Si patron sinti garandi pena del i largal, i purdal tudu ki dibiba (N.T.) -. (PATRÃO).

2.n., *patrono; protector. - Bo bai, bo salba bo patron (L.S.) -.

patu

n., *nome comum de várias aves palmípedes, quer da família dos Anatídeos, quer da família dos Anserídeos, mais corpulentas dos patos. - Bu ka sibi kuma patu i ta sta na iagu, i ta bota obu suma manera ku no ta bota? (T.M.) -. (PATO). N.S. patu é hiperónimo de PATO e de GANSO; patu-feron; patu-gansu; patu-mareku; patu-murgudjon.



patu-feron

n., *ave palmípede da família dos Anserídeos, que possui um aguilhão, designado ferrão, em cada asa. (PATO-FERRÃO). N.M. lexia composta. N.S. V.B., n.v. “Plectropterus gambensis”.



patu-gansu

n., *ave palmípede da família dos Anserídeos; ganso do Egipto. (deriv. PATO GANSO). N.M. lexia composta. N.S. V.A.; n.v. “Alopochen aegyptiacus”.



patu-mareku

n., *espécie de ave palmípede da família dos Anatídeos; marreco; marreca. (PATO-MARRECO). N.M. lexia composta. N.S. V.B., n.v. “Anas querquedula crecca”.



patu-murgudjon

n., *espécie de ave palmípede da família dos Colombídeos, capaz de mergulhar e de permanecer, durante algum tempo, submersa. (MERGULHÃO). N.M. lexia composta. N.S. V.B.



pauta 1

v., *deslocar-se em espírito abandonando o corpo; utilizar força mágica. - Si kurpu bai, i fika si kaska la, i na pauta (T.M.) -. (deriv. PAUTAR). N.F. proparoxítona. N.S. PAUTAR significa riscar à maneira de pauta; talvez a derivação guineense tem a ver com as faculdades paranormais obtidas depois de ter feito o pacto ou pauta com o diabo.



pauta 2

n., *força mágica própria dos feiticeiros. - i na bua son ku un ladu, pauta staba tok kuas na fin (T.M.) -. (deriv. PAUTA). N.F. proparoxítona. N.S. PAUTA significa tabela ou lista dos alunos de um curso; talvez a derivação guineense tem a ver com as faculdades paranormais obtidas depois de ter feito o pacto ou pauta com o diabo.



pauteru

n., *pessoa dotada de faculdades telepáticas; pessoa com faculdades paranormais que lhe permitem conhecer coisas distantes ou deslocar-se em espírito; vidente; telepata. - Kil pauteru djubi na spidju i odja kuma tal badjuda falsia (F.M.) -. (deriv. PAUTAR). N.S. PAUTAR significa riscar à maneira de pauta; talvez a derivação guineense tem a ver com as faculdades paranormais obtidas depois de ter feito o pacto ou pauta com o diabo.



paviu

n., - i ka na paga paviu ku na fuma (N.T.) -. (PAVIO). N.F. paroxítona; vd. pabiu.



pavon

n., *ave da Guiné-Bissau, de tamanho modesto com bico largo e forte; turaco; pavão-cinzento. (deriv. PAVÃO). N.S. V.B., (PAVÃO) é a ave característica da Ásia que se encontra, domesticada, em Portugal; n.v. “Crinifer piscator”.



pe

1.n., *a parte do membro inferior do corpo humano que assenta no chão; a mesma parte, junto com a perna. - E pegal e maral korda na pe ku mon (N.M.) -. (PÉ). N.S. finka pe; kabritu pe di rotca; laba pe; masa pe; panha pe; pata di pe; pui pe;.

2.n., *a parte do membro inferior do corpo humano, entre o joelho e o tornozelo; perna. N.S. bariga di pe; butcu di pe; distindi pe; kursa pe; latci pe; udju di pe.

3.n., *cada um dos membros dos animais ou a sua extremidade; pata. - i tira saku bas di sabaku i pindral na pe di tcoka (F.M.) -. (deriv. PÉ). N.S. pe é hiperónimo de PÉ, de PERNA, e de PATA. N.S. nheme pe di katcur; pe-di-purku.

4.n., *rebento; árvore ou planta. - duzentus i tal pekadur ba rinka-rinka pe di kadju (R95) -. N.M. pe di + [nome da árvore ou do fruto]. N.S. pe di designa o rebento ou a planta e po di designa o tronco ou a árvore depois do abate; pe di banana; pe di mangu.

pe na tcon

coloc., *diz-se de uma pessoa descalça. - Omi garandi pe na tcon oi, i medunhu (J.D.) -. (deriv. PÉS NO CHÃO).



pe teptepidu

coloc., *pé chato. (deriv. PÉ). N.S. V.M.



pe-di-purku

n., *utensílio de ferro que se usa como alavanca; pé-de-cabra. (deriv. PÉ DE PORCO ). N.M. lexia composta. N.S. V.B.



pedra

n., *substância dura que forma as rochas; rocha. - kolon kastiga no povu, kastiga no omis garandis, karga pedra, karga tudu kusa (R98) -. (PEDRA). N.S. duensa di pedra; pedra di fugon; tcuba di pedra.



pedra di fugon

n., *uma das três pedras que formam o fogão tradicional guineense mais simples. - Tris pedra di fugon i malgosadu, pa ka bianda falta na kasa (M.M.) -. (PEDRA DE FOGÃO). N.M. lexia complexa.



pedrada

n., *ferimento com pedra. (PEDRADA). N.S. V.B.



pedrera

n., *mina de pedras. (PEDREIRA). N.S. V.B.



pedreru

n., *pessoa que executa trabalhos em alvenaria e materiais de revestimento; construtor de casas. - si pedreru ka kumpu, nde ki labradur na mora? (L.S.) -. (PEDREIRO). N.S. sin. pangadur.



pega

1.v.s.aux., *verbo semiauxiliar que exprime a ideia de [tornar contínuo uma acção ou estado]. - mame bota po na mon i pega djanan na tcora (T.M.) - Omi pega badja djanan (T.M.) - Lebri pega fala; sinhora na djungu, katibu na rema (R95) - E pega na lanta na kumpu skada (T.M.) -. (PEGAR).

2.v., *unir; tomar; agarrar; aderir. - i sutadu pabia i pega na kaminhu ku ka bali (P.dosS.) - Lubu pega na kuatru buli di binhu i dal (T.M.) - kadakin pega di sil (T.M.) -. (PEGAR). N.S. pega biku; pega boka; pega kaminhu; pega lutu; pega tesu.

pega biku

coloc., *pedir em casamento a filha recém-nascida. - kasamenti ta dadu forsadu: si alguin padi, omi ta fala i pega biku parel o pa si fidju (R95) -. (deriv. PEGAR O UMBIGO). N.S. costume de pegar nas mãos, no sentido próprio, antes dos outros, o cordão umbilical como acto de pedir a mão da recém-nascida (P.Bull).



pega boka

coloc., *levar a mão à boca em sinal de espanto. - Omi pega boka, pega boka, i fala: abo ku na bimba ta kontan e kusa, kusa ku na den (T.M.) -. (deriv. PEGAR A BOCA).



pega kaminhu

coloc., *partir; ir. - I rabida i pega kaminhu (T.M.) -. (deriv. PEGAR O CAMINHO).



pega lutu

coloc., *travar luta; lutar; fazer jogo de combate. - e pega un bruta di lutu e ta kai e ta lanta i ka pudi kapli (N.M.) -. (deriv. PEGAR A LUTA).



pega n’utru

1.coloc., *ajudar-se; ser unidos. - Mame ka falta fala: bo pega n’utru (I.eI.) -. (deriv. PEGAR UNS AOS OUTROS).

2.coloc., *brigar corpo a corpo. Mininus ba pega n’utru e gueria (T.M.) -.

pega tesu

coloc., *perseverar; segurar; empenhar-se; esforçar-se. - e pega-tesu tok e kaba kebur - pega tesu na lei Skritura dianti di djinti (N.T.) -. (deriv. PEGAR TESO).



pegadu

1.part., *unido, colado. - Na purnomis pusual ku komplementus sta skirbidu tudu pegadu ku verbu, suma: i diskisil (Men) -. (PEGADO).

2.part., *segurado; agarrado. - Pratu di vidru ka ta pegadu ku mon di kandja, pabia i ta lalu (L.A.) -.

peganda

1.v.caus., *acender o fogo ou a lanterna; acender. - I peganda lanterna tudu i pui (T.M.) -. (deriv. PEGAR). N.S. peganda significa ACENDER e peganta significa PEGAR.

2.coloc. peganda fugu, *acender o fogo. - Kamabis peganda dja fugu na bantaba (N.M.) -. (deriv. PEGAR O FOGO).

3.coloc. peganda kanhutu, *acender o cachimbo. - Patin de fugu pa n’ peganda kanhutu (A.P.) -.



peganta

v.caus., *fazer pegar; unir; segurar. - I bon djintis ntindi es kusa, purki algun grupu delis, ke sta la aos, peganta arma e na fuguia? (R98) -. (deriv. PEGAR). N.S. peganda significa ACENDER e peganta significa UNIR.



peka

v.intr., *cometer pecado; errar; transgredir um preceito ou regra. - Rabi, kin ki peka pa es alguin padidu segu? nos i el propi o si papes? (N.T.) -. (PECAR).



pekadu

1.n., *transgressão de preceito religioso ou moral. - Pai, n’ peka kontra bo (L.Cat.) -. (PECADO). N.S. fasi pekadu.

2.n., *falta; culpa. - Basta, n’ kanta Kriol pa n’ sinti sin pekadu (J.D.) -.

pekadur

1.n., *nome que designa a pessoa humana; gente; alguém. - no buska nobu rumus ku pensamentu di nobresa, kapas di da tudu pekadur balur ki tene (R95) -. (deriv. PECADOR). N.F. oxítona; pl. pekaduris. N.S. PECADOR designa o penitente.

2.n., *pessoa que peca; penitente. (PECADOR). N.S. pekadur é hiperónimo de PECADOR e de SER HUMANO.

pekadur-matadu

n., *assassínio; homicídio. (deriv. PECADOR MATADO). N.M. lexia composta. N.S. V.B., sin. krimi.



pekenu-almosu

n., *pequena refeição que se toma de manhã. - Tambe i prisis pa bu tene bu losas ku bu ta utiliza na mumentu di almosu o djanta o pekenu almosu (IN96) -. (PEQUENO ALMOÇO). N.F. neol. N.M. lexia composta. N.S. V.A, sin. matabitcu.



pela

1.v.tr, *tirar o pêlo. - Aos bu na kontan ke ke pela djugude (F.J.) -. (PELAR).

2.v.intr., *perder o pêlo ou o cabelo. (PELAR-SE).

peladu 1

part., *sem pêlo. (PELADO). N.S. V.B.



peladu 2

n., *os tomates enlatados. (deriv. PELADO). N.F. italiano “pelati”. N.S. V.A.



pele

n., *membrana que forma a superfície externa do corpo de muitos animais; epiderme. - si no misti fasi un komparason, lingua materna i suma pele di pekadur, lingua sugundu o terseru i suma si bistidu (L.S.) -. (PELE). N.F. neol. N.S. sin. kuru.



pelmenus

loc.adv., - I pelmenus n’ ta odja guintis (F.S.) -. (PELO MENOS). N.F. vd. pelumenus.



Yüklə 5,31 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   62




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin