Ata-aof sağlik lisans tamamamlama sağlik yönetiMİ sinif dönem

modüldür. Eczane modülü, ise malzeme taleplerinin alındığı ve malzeme

çıkışlarının gerçekleştiği modüldür (http://www.ankara112.gov.tr/belge/1-

42487/asos-istasyon-modulu-egitimleri.html).

İdari birimler kendi içinde tekrar modüllere ayrılmaktadır. İdari birimler

altındaki modüller; başhekimlik, eğitim, kalite, ayniyat, personel, 112 KKM,

tahakkuk modüllerinden oluşmaktadır. Başhekimlik modülü; personel, eğitim ve

demirbaş olmak üzere bunlarla ilgili özet raporların alınabildiği modüldür. Eğitim

modülü, sertifikasyon gibi eğitim ile ilgili alanları içeren modüldür. Kalite modülü,

içerisinde doküman tanımlama, olay bildirimi takibi yapma gibi kalite

çalışmalarının yürütüldüğü modüldür. Ayniyat modülü ise demirbaşların takibinin,

giriş ve hareketlerinin, yürütüldüğü modüldür. Personel modülü, personellerin

özlük işlemlerinin takibinin yapıldığı insan kaynakları modülüdür. 112 KKM

(Komuta Kontrol Merkezi) modülü ise komuta kontrol merkezi içerisinde kullanılan

ekip takip ekranı, personel yönetimi gibi alanları içerisinde barındıran komuta

kontrol merkezi modülüdür. Tahakkuk modülü, fatura, muhasebe fişi, hizmet

detay belgesi gibi işlemlerin yürütüldüğü modüldür

(http://www.ankara112.gov.tr/belge/1-42487/asos-istasyon-moduluegitimleri.

html).

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)

Coğrafi bilgi sistemleri (CBS), yeryüzü şekillerini ve yeryüzünde gelişen

olayları haritaya dönüştürmek ve bunları analiz etmek için gerekli olan araçlardan

(yazılım, donanım, veri, insan, yöntem) oluşan bir bilgi sistemi olarak ifade

edilebilir (Ateş, 2010). Bu bilgi sistemleri coğrafi nesnelere ait verilerin

toplanmasını, saklanmasını, dijital haritalar aracılığı ile gösterimini ve analizini

sağlar. Coğrafi nesneler, köprüler, yollar, ormanlık alanlar vb. gibi somut olan

mekânsal nesneler olabileceği gibi idari sınırlar (il, ilçe, mahalle), hava yolu

güzergâhı, sorumluluk alanları gibi soyut olan mekânsal olmayan nesneler de

olabilirler (Sönmez ve Sarı, 2004). Dolayısıyla coğrafi bilgi sistemleri aracılığı ile

hem grafik hem de grafik olmayan bilgiler hızlı ve doğru bir şekilde organize

edilerek çevreleri ile olan ilişkileri irdelenip konumsal analizler yapılabilir (Ateş,

2010). Şekil 7.4.’ de bunun bir örneği verilmiştir (Komesli, 2014).

Coğrafi bilgi sistemleri

(CBS), yeryüzü

şekillerini ve

yeryüzünde gelişen

olayları haritaya

dönüştürmek ve bunları

analiz etmek için gerekli

olan araçlardan oluşan

bir bilgi sistemidir.

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

Şekil 7.4. Bir Coğrafi Bilgi Sisteminin İçeriğinden Bir bölüm

Coğrafi bilgi sistemleri, grafik olarak ifade edilebilen ve edilemeyen verilerin

ilişkilendirilmesine, bu verilerin, konusuna ve tipine bağlı olarak tematik harita

katmanları olarak saklanmasına ve bu katmanlar üzerinden analiz, ölçüm vb.

işlemlerin yapılmasına olanak sağlamaktadır. Grafik olarak ifade edilebilen veriler;

nokta, çizgi, alan olarak gösterilebilen, koordinat bilgisine sahip, haritalar gibi

verilerdir. Grafik olarak ifade edilemeyen veriler ise veri tabanlarında yer alan

sözel ifadeler ile raster veriler olarak tanımlanan uydu fotoğrafları, hava

fotoğrafları, taranmış haritalar gibi verilerdir (Komesli, 2014).

Sağlık yönetimi, coğrafi bilgi sistemlerinin önemli kullanım alanlarından

birini oluşturmaktadır. Türkiye’de sağlık alanında coğrafi bilgi sistemlerinin

kullanımı “e-Sağlık” projesi çerçevesinde karar destek sistemi kapsamında

gerçekleştirilmeye başlanmış olup bu kapsamda bakanlık bünyesine bağlı hastane,

sağık ocağı, sağlık evi vb. gibi kurumların harita üzerine işlenmesi, bölge, il ve ilçe

birim bazında konumsal veya konumsal olmayan sorgulama ve analizleri coğrafi

bilgi sistemleri ile gerçekleştirilmektedir (Ateş, 2010).

Coğrafi bilgi sistemlerinin sağlık yönetimi içerisinde kullanıldığı bir alan da

ambulans hizmetleridir. Acil sağlık hizmetlerinde acil çağrısının komuta kontrol

merkezine ulaşmasından sonra olay yerine veya hastaya en kısa sürede

ulaşılabilmesi için en yakın 112 acil yardım istasyonundan ambulans

yönlendirilmesinin yapılması gerekmektedir. Bu durum 112 istasyonlarının yeterli

sayı ve uygun konumda olmasını gerektirmektedir. 112 acil yardım istasyon

yerlerinin belirlenmesi acil sağlık hizmetlerinin yönetiminde çok önemli bir yer

tutmaktadır. İstasyon yer problemlerinin çözümünde vakaların yoğunluk

bölgelerinin nerelerde toplandığının ve nasıl bir dağılım gösterdiğinin incelenmesi

gerekmektedir. Vakaların coğrafi dağılımlarının incelenmesi, niteliksel ve konumsal

bilgilerin birlikte kullanıldığı veritabanları ile çalışan coğrafi bilgi sistemleri (CBS)

aracılığı mümkün olmakta ve optimum ambulans istasyon konum belirlenmesi

sağlanabilmektedir (Ateş,2010).

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

Coğrafi bilgi sistemlerinin en önemli hedefi ve özelliklerinden biri dijital

haritaların oluşturulması ve bu haritalar üzerinde çalışılabilmeyi sağlamasıdır.

Dijital haritaların kullanımı acil sağlık hizmetlerinde en çok faydalanılan bilgi

sistemi parçalarıdır. Internet, GPS, GPRS gibi teknolojilerle dijital haritaların

birarada kullanımı ile 112 komuta kontrol merkezine gelen çağrıların yerinin tam

olarak tespit edilebilmesi, olay yeri ve çevresi hakkında detaylı bilgi alınabilmesi,

olay yerine yönlendirilecek ambulanslara en uygun yolun bildirilmesini,

ambulansların hız ve mevki kontrollerinin yapılmasını sağlanmaktadır.

112 komuta kontrol merkezlerinde kullanılan armakom sistemi bu özellikleri

içerisinde barındıran bir sistem olarak hizmet vermektedir. Sistemin dijital harita

uygulamaları ile bilinmeyen adresler dijital haritalar üzerinde aranabilmekte, olay

bölgesinin GPS koordinatları verildiğinde vaka adresinin nokta olarak tespiti

yapılabilmekte, önemli referans noktalarının haritaya eklenebilmesi ile adres

bulma ve tarifinde kolaylık sağlanmakta ve olay bölgesi harita üzerinde

işaretlenerek ekiplere aktarılabilmektedir (http://www.armakom.com/urunler-

112-acil-operasyon-sistemleri.php). Şekil 7.5.’de böyle bir yapı sayesinde, 112

komuta kontrol merkezine gelen bir çağrının dijital harita üzerinde görünüşü

gösterilmektedir (http://www.asm.gov.tr/subehaberler/acilsağlık_5554.dnz).

Coğrafi bilgi sistemleri, sahip oldukları özellikler ile aynı zamanda araç takip

sistemlerininin temel parçasını oluşturmaktadır. Araç takip sistemleri, aracın

nerede olduğunun ve geçmişte nerelerde bulunduğunun coğrafi bilgi sistemleri

kullanılarak kontrol edilebildiği otomasyon sistemleridir

(http://www.kodfeed.com/arac-takip-sistemi-nedir/). Bu sistemler özellikle acil

sağlık hizmetlerinde ambulansların hızlarının, bulundukları mevkilerin kontrol

altında tutulmasını, olay yerine en kısa sürede müdahale edilmesini, hizmetin hızlı

bir şekilde sunulmasını sağlamaktadır. 112 komuta kontrol merkezlerinde

kullanılan acil operasyon yönetim sistemi (armakom sistemi) modüllerinden biri

GPS ve CBS sistemleri aracılığı ile ambulans izleme ve yönlendirme olanağı

sunmaktadır.

Örnek

•Ateş vd. tarafından 2011'de yapılan bir çalışmada, literatürde

belirlenen 8 dk. ortalama müdahele süresi baz alınarak İstanbul ilinde

hizmet veren ambulans istasyonlarının hizmet etkinliği ve istasyonların

yeterliliği, ulaşım ağı içerisinde trafik yoğunluğu dikkate alınarak CBS

ortamında ağ analizi ile incelenmiş ve etkin ambulans hizmetinin

sağlanamadığı belirlenmiştir. Yol ağına ait yol yönü ve şerit sayısı

öznitelikleri, mahalle idari birim düzeyinde nüfus verisi ve arazi örtüsü

verisi kapsamında elde edilen yerleşim alanı birlikte değerlendirilerek

CBS'nin konumsal analiz fonksiyonları ile ambulans istasyonları için en

uygun yerler önerilmiştir (Ateş vd., 2011).

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

Şekil 7.5. Komuta kontrol merkezine gelen bir çağrının dijital harita üzerinde görünüşü

GPS, dünya üzerinde bulunan bir nesnenin yükseklik, enlem ve boylam

cinsinden koordinat bilgilerini sağlayan, düzenli olarak kodlanmış bilgi yollayan bir

uydu ağıdır (Filiz vd., 2013). Bu bilgiler takip edilmek istenen araçlara takılan çeşitli

GPS araçları ile toplanabilmektedir.

Toplanan bilgiler çeşitli veri iletim yöntemleri ile (GPRS, 3G vb.) izleme

merkezlerine gönderilir. Merkezlerdeki sistemler gelen koordinat bilgisini veri

tabanına işleyerek, bilgilerin izleneceği yazılıma aktarır ve dijital haritalar

üzerinden konumlar işaretlenerek izlemeler yapılabilir (Filiz vd., 2013). GPS

verilerinin dijital haritalar üzerinde gösterimi ve izlenmesinde coğrafi bilgi

sistemleri aktif rol oynamaktadır. Gelişen GPS veri toplama (alıcı) cihazları ile CBS

için gerekli olan verileri kolay ve hızlı bir şekilde toplayıp doğrudan CBS

yazılımlarıyla bağlantı kurabilmesi kolaylıkla sağlanabilmektedir

(http://cbs.ormansu.gov.tr/cob2011/wp-content/uploads/2011/05/cbs1.pdf).

Bu çalışma prensibi ile illerde bulunan 112 acil istasyonlarında görevli

ambulanslara GPS aracı takılması sayesinde 112 komuta kontrol merkezinde

kullanılan acil operasyon yönetim sisteminin bir modülü olan araç takip sistemi ile

KKM tarafından ambulansların güzergâhları, hızları dijital haritalar üzerinden

izlenebilmekte, yine bu haritalar sayesinde bulundukları mevki hakkında detaylı

bilgi alınabilmektedir. Bu durum acil hizmetlerinde coğrafi bilgi sistemlerinin

kullanımı sonucu gerçekleşmektedir.

Şekil 7.6.’da ambulans takip ekran görüntüsü verilmiştir (Akbal, 2008).

GPS, dünya üzerinde

bulunan bir nesnenin

yükseklik, enlem ve

boylam cinsinden

koordinat bilgilerini

sağlayan, düzenli olarak

kodlanmış bilgi yollayan

bir uydu ağıdır (Filiz vd.,

2013).

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

Şekil 7.6. Ambulans Takip Ekran Görüntüsü

Mobil Bilgi Sistemleri

Bilgi teknolojideki gelişmeler “mobil” olarak adlandırılan taşınabilir nitelikli

bilgisayarların ortaya çıkmasını sağlamıştır. Taşınabilir cihazlar üzerinde çalışacak

mobil işletim sistemlerinin de ortaya çıkışı ile kullanıcılar masaüstü bilgisayarlar ile

gerçekleştirdikleri her türlü işlemi bu cihazlar ile de gerçekleştirme olanağı

bulmuşlardır (Yomralıoğlu ve Döner, 2005). Ayrıca mobil iletişim ve internetin hızla

gelişip yaygınlaşması hem farklı alanlarda mobil bilgi sistemlerinin gelişmesini

sağlamış hem de mevcut sistemleri mobil iletişim hizmetleri ile entegre çalışan

sistemler hâline getirmiştir. Bu durum özellikle acil hizmetlerinde kullanılan bilgi

sistemlerinde büyük kolaylıklar sağlamıştır.

112 komuta kontrol merkezine cep telefonu operatörlerinden bir çağrı

geldiğinde çağrının yapıldığı koordinat bilgileri KKM de kullanılan web tabanlı acil

operasyon yönetim sistemi ile elde edilip çağrıya yanıt veren operatörlerin

kullandığı ekranda konum bilgisi verilebilmektedir. KKM tarafından çağrı

değerlendirip ambulans gönderimine karar verildiğinde, KKM’nin kullandığı

sistemin ekranlarında görülen adres bilgisi doğrudan ambulanslarda yer alan

navigasyon cihazlarına aktarılıp ambulansın navigasyon sayesinde vakaya kısa

sürede ulaşması sağlanabilmektedir

(http://www.bilgievi.gen.tr/frmContent.aspx?ContentID=10814).

Diğer yandan özellikle akıllı telefonların gelişmesi ile araç takip, kişi takip ve

operasyonel takip sistemlerinde mobil uygulamalar geliştirilmeye başlamıştır. Cep

telefonu (GSM) operatörlerinin geliştirdikleri uygulamalar şirketlere mobil

ekiplerini cep telefonu yardımı ile web ortamındaki dijital haritalar üzerinden

izlemelerini, konum bilgisini almalarını, bir adrese en yakın personelin tespitini ve

Mobil bilgi sistemleri,

bilgi sistemleri aracılığı

ile yapılan işlemlerin

mobil cihazlar

üzerinden

yapılabilmesini sağlayan

bilgi sistemleridir.

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16

mobil ekiplerine kısa mesaj (SMS) gönderimini sağlamaktadır (Filiz vd., 2013). Bu

durum aynı zamanda coğrafi bilgi sistemlerinin de daha aktif kullanımının önünü

açmış ve mobil coğrafi bilgi sistemlerinin gelişmesini sağlamıştır. Mobil coğrafi

bilgi sistemleri, GPS teknolojisi ile saha verilerinin coğrafi bilgi sistemi yazılımlarına

uygun olarak toplanıp, dijital haritalar aracılığı ile görüntülenmesi ve analiz

sorgulama gibi işlemlerinin mobil cihazlar aracılığı ile yapılmasını sağlar. Bugün

piyasada çok sayıda mobil coğrafi bilgi sistemi ve uygulamaları geliştiren firma

bulunmaktadır.

Mobil cihazlardan biri olan el bilgisayarları (palm cihazları) yardımıyla

ambulanslarla KKM arasında karşılıklı bilgi aktarımı mümkün olmaktadır.

Ambulanslarda bulunan palm cihazları ile vaka bilgileri GSM hatları üzerinden

KKM’ye aktarılmaktadır. Ayrıca gerektiğinde KKM’den ambulans ekiplerine

mesajlar ve harita-adres bilgileri aktarılabilmektedir (Akabl, 2008).

Ambulanslarda yer alan mobil veri cihazları sayesinde GPS uyduları aracılığı

ile elde edilen bilgilerin KKM’de kullanılan acil operasyon yönetim sistemine

aktarılması ile ambulanslar dijital haritalar üzerinden izlenebilmekte, hızlarının,

hareket saatlerinin, duraklama yaptıkları yerlerin ve sürelerin takibi

sağlanmaktadır. Ambulanslardaki mobil bilgisayarlar ve kullanılan yazılımlar

sayesinde olay bölgesinden fotoğraf çekilerek anında komuta kontrol merkezine

aktarılabilmektedir. Ekipler görev formlarını, gerçek zamanlı (senkron) olarak

merkeze raporlayabilmektedir (http://www.armakom.com/urunler-112-aciloperasyon-

sistemleri.php). Kullanılan sistemlerin web tabanlı ve mobil bilgi

sistemi olması sayesinde sadece ambulans ekipleri ile KKM arasında iletişim

sağlanmaz. Tüm bu operasyondan sorumlu yöneticiler de dilerlerse kendi mobil

cihazları aracılığı ile sisteme giriş yaparak mobil olarak ambulansların takibi

yapabilmekte ve vakaları izleyebilmektedirler.

Örnek

• Gaziantep 112 Acil: "21 Eylül 2006 tarihinde Küsket Organize Sanayi

Bölgesi’nde büyük bir patlama yaşanmıştı. Patlama bilgisi komuta

kontrol merkezimize ulaştığında, harita ekranımızda Nizip ekibimizin

olay yerine çok yakın olduğunu gördük ve hemen vakaya yönlendirdik.

Ambulans ekibimiz yaklaşık 3 dakika içerisinde vakaya müdahale etti

ve ağır yaralı 2 vatandaşımızın hayatını kurtardı. Eğer biraz daha geç

ulaşsaydık belki de bu vatandaşlarımızı kurtaramayacaktık."

(http://www.saglikplatformu.com/haberler/Ayrinti.asp?HaberNo=36

50).

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17

Özet

• Acil ve ambulans hizmetleri doğası gereği diğer sağlık

hizmetlerinden farklılık göstermektedir. Hizmetin belirlenen sürede

ve kalitede yerine getirilememesinin doğuracağı ölümcül riskler, acil

ve ambulans hizmetlerinde bilgi sistemlerinin kullanımını zorunlu

kılmaktadır.

•Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bilgi sistemleri genel

olarak web otomasyon sistemleri, coğrafi bilgi sistemleri ve mobil

bilgi sistemleri olarak gruplandırılabilir.

•Türkiye'de 112 Komuta kontrol merkezlerinde hastane bilgi

sistemleri ile entegre çalışan web tabanlı bir otomasyon sistemi

olan 112 Acil Operasyon Yönetim Sistemi (ARMAKOM sistemi)

kullanılmaktadır.

•ARMAKOM sistemi coğrafi bilgi sistemi, mobil bilgi sistemi gibi diğer

bilgi sistemleri ile birarada çalışan modüler yapıda bir sistemdir.

•Coğrafi bilgi sistemleri ve mobil bilgi sistemleri sayesinde 112

KKM'ye gelen çağrıların adresleri sayısal haritalar üzerinde

görüntülenebilmekte, adres bilgisi ambulanslarda yer alan

navigasyon cihazlarına aktarılabilmekte, ambulansların

güzergahları, hızları sayısal haritalar üzerinden izlenebilmekte ve

gerektiğinde ambulanstaki ekiplere yönlendirme yapılabilmektedir.

• ARMAKOM sistemine ek olarak illerde bulunan ambulans

servislerinin eğitimi, kalitesi, vaka ve gelir istatistiklerine ait

bilgilerine, malzeme ilaç durumuna, demirbaşların durumuna,

nöbetçilerin listelerine ve onlara ait ödemeler ile kalite puan

durumlarına anlık ulaşılmasını sağlamak amacıyla web tabanlı Acil

Sağlık Otomasyon Sistemi (ASOS) kullanılmaktadır.

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 18

DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bilgi sistemleri ile hastane bilgi

sistemi arasında nasıl bir ilişki vardır?

a) Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bilgi sistemleri ile hastane bilgi

sistemleri birbirinden bağımsızdır.

b) Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bilgi sistemleri ile hastane bilgi

sistemleri entegre çalışan sistemlerdir.

c) Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bilgi sistemleri her hastane için

farklıdır.

d) Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bilgi sistemleri hastane bilgi

sistemlerinin bir modülüdür.

e) Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bilgi sistemleri her hastanede

aynıdır.

2. HL7 (V.3.0) ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

a) Bir hastalık adıdır.

b) Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bir bilgi sistemidir.

c) Hastane bilgi sistemlerinin bir modülüdür.

d) Bir web servis yazılımıdır.

e) Sağlık Bakanlığınca kabul edilen HL7 topluluğu tarafından geliştirilen sağlık

bilgi sistemleri arasında veri alışverişinin web servisler aracılığı ile XML

formatında yapılmasını sağlayan güncel bir veri iletim standardıdır.

3. Web tabanlı otomasyon sistemleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a) İşlemlerin, internet teknolojisi ile web sayfaları aracılığı ile yapılmasını

sağlar.

b) ASOS bir web tabanlı otomasyon sistemidir.

c) İstemci, web server ve sunucu olmak üzere katmanlı bir mimariye sahiptir.

d) İstemci bilgisayarda kullanılacak sisteme ait programların kurulmuş olması

gerekmektedir.

e) 112 KKM’de kullanılan ARMAKOM sistemi web tabanlı bir otomasyon

sistemidir.

4. ………………………………………….., grafik olarak ifade edilebilen ve edilemeyen

verilerin ilişkilendirilmesine, bu verilerin, konusuna ve tipine bağlı olarak

tematik harita katmanları olarak saklanmasına ve bu katmanlar üzerinden

analiz, ölçüm vb. işlemlerin yapılmasına olanak sağlamaktadır.

Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

a) Coğrafi Bilgi Sistemleri

b) Mobil Bilgi Sistemleri

c) Web Otomasyon Sistemleri

d) ASOS Sistemi

e) ARMAKOM Sistemi

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 19

I. Web servis

II. HL7 (V.3.0)

III. XML

5. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri acil ve ambulans hizmetlerinde

kullanılan bilgi sistemlerine diğer sağlık bilgi sistemlerinden veri iletimi ile

ilgilidir?

a) Yalnız I

b) Yalnız III

c) I, II ve III

d) I ve III

e) I ve II

6. 112 acil yardım istasyon yerlerinin belirlenmesinde hangi bilgi sisteminden

yararlanılabilir?

a) Coğrafi Bilgi Sistemleri

b) Bulut Bilişim

c) Web Otomasyon Sistemleri

d) Hastane Bilgi Sistemi

e) ARMAKOM Sistemi

I. Merkezlerdeki sistemler koordinat bilgisini veri tabanına işleyerek

bilgilerin izleneceği yazılıma aktarır.

II. Dijital haritalar üzerinde konumlar işaretlenerek izlemeler yapılabilir.

III. Ambulanslara GPS alıcıları yerleştirilir.

IV. GPS alıcılarının toplandığı koordinat bilgileri çeşitli veri iletim yöntemleri

ile (GPRS, 3G) izleme merkezine gönderir.

7. Ambulansların 112 KKM tarafından izlenebilmesiyle ilgili yukarıda verilen

aşamalar hangi seçenekte doğru olarak sıralanmıştır?

a) II, I, IV, III

b) III, IV, I, II

c) IV, I, III, II

d) II, I,IV, III

e) I, II, III, IV

8. ARMAKOM sistemi için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a) Modüler bir sistemdir.

b) Farklı bilgi sistemlerinin bir arada çalıştığı entegre bir sistemdir.

c) Hastane bilgi sistemleri ile entegre çalışabilmektedir.

d) Web otomasyon sistemidir.

e) Coğrafi bilgi sistemidir.

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 20

9. Mobil bilgi sistemlerinin acil ve ambulans hizmetlerinde kullanımı ile ilgili

olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a) Mobil cihazlardan biri olan el bilgisayarları yardımıyla ambulanslarla KKM

arasında karşılıklı bilgi aktarımı mümkün olmaktadır.

b) Ambulanslardaki mobil bilgisayarlar ve kullanılan yazılımlar sayesinde olay

bölgesinden fotoğraf çekilerek anında Komuta Kontrol Merkezine

aktarılabilmektedir.

c) Yöneticiler dilerlerse kendi mobil cihazları aracılığı ile sisteme giriş yaparak

mobil olarak ambulansların takibini yapabilmekte ve vakaları

izleyebilmektedirler.

d) Ekipler görev formlarını, yalnızca asenkron olarak merkeze

raporlayabilmektedir.

e) Ambulanslar dijital haritalar üzerinden izlenebilmektedir.

10.XML ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

a) Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bir bilgi sistemidir.

b) Acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bilgi sistemlerinin ihtiyaç

duyduğu veriyi sağlayan bir teknolojidir.

c) İnterneti kullanarak veri alışverişi yapan sistemler ve platformlar

arasındaki veri iletişimini standart hale getirmek için tasarlanan bir

işaretleme dilidir.

d) Hastane bilgi sisteminin bir parçasıdır.

e) Sağlık Bakanlığının acil ve ambulans hizmetlerinde kullanılan bilgi

sistemleri için uyulmasını istediği bir standarttır.

Cevap Anahtarı

1.B, 2.E, 3.D, 4.A, 5.C, 6.A, 7.B, 8.E, 9.D, 10.C

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 21

YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER

KAYNAKLAR

Akbal, U. (2008). Samsun 112 Komuta Kontrol Merkezi Otomasyon Sistemi,

TMMOB Samsun Kent Sempozyumu, 27-29 Kasım 2008 OMü Eğitim Fakültesi

ATAKUM Kampüsü, Samsun, Türkiye

Ateş, S. (2010). Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Kalp Krizi Vakalarına Yönelik En Uygun

Ambulans Yerlerinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,

İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü

Ateş, S., Çoşkun, M. Z., Aydınoğlu, A. Ç. (2011). COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLE EN

UYGUN AMBULANS YERLERİNİN BELİRLENMESİ, TMMOB Harita ve Kadastro

Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 18 -22

Nisan 2011, Ankara

Filiz, G. , Maktav, D. , Kalkan, K. Ve Orhun Özer, O. (2013). Mobil Platformlar

Üzerinden Gerçek Zamanlı Ekip Takip Sistemi, TMMOB Coğrafi Bilgi

Sistemleri Kongresi, 11-13 Kasım 2013, Ankara

Kahraman, F. , Boz, A. F. (2009). Web Tabanlı Otomasyon Sistemi Tasarımı ve

Yapımı, 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS’09), 13-15 Mayıs 2009,

Karabük, Türkiye

Komesli, M. (2014). Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Kullanım Alanları, İnternet Haftası

Konferansları, 17 Nisan 2014, Yaşar Üniversitesi, İzmir

MEB (2011). Acil Sağlık Hizmetlerinin Yapısı,

http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Acil%20Sağlı

k%20Hizmetlerinin%20Yapısı.pdf

Özcanhan, M.H., Dalkılıç, G., Utku, S., Alkım, E., Akis, S.M. (2014). Akıllı Ambulans

Araçlarına Doğru İlk Adımlar: RFID Ambulans Varlıkları Takibi, 19. Türkiye’de

internet konferansı, 27-29 Kasım 2014, İzmir

Sönmez, N.K., Sarı, M. (2004). Coğrafi Bilgi Sistemleri Temel Esasları ve Uygulama

Alanları, Derim, Cilt 21, Sayı 1, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Tıp Bilişimi Derneği, 2006, HL7 Özet Bilgi Dökümanı

Yomralıoğlu, T. , Döner, F. (2005). Mobil GIS: Gezici Coğrafi Bilgi Sistemleri ve

Uygulamaları, Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 2005/2,

Sayı 93.

http://amasya.acil.saglik.gov.tr/112kkm

http://asossaglik.com

https://asos.saglik.gov.tr

http://cbs.ormansu.gov.tr/cob2011/wp-content/uploads/2011/05/cbs1.pdf

http://kisi.deu.edu.tr/hasan.cukur/CBS-1.html

Hastane Bilgi Sistemleri

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 22

http://sanliurfa112.gov.tr/files/ASKOM_KARARLARI.pdf

http://www.saglik.gov.tr/Kts/dosya/1-96784/h/hbsak2010orj.doc

http://www.tdk.gov.tr

http://www.susehri-dh.gov.tr/arge/8.pdf

http://www.saglik.gov.tr/Kts/dosya/1-96784/h/hbsak2010orj.doc

http://www.onkoloji.gov.tr/attachments/article/4974/SARTNAME1GUNCELLENEN

.pdf

http://www.nedir.com/web-service

http://www.kodlamamerkezi.com/web-tasarim/xml-nedir-ne-ise-yarar

http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-101600/h/hbys.pdf

http://www.hl7.org/implement/standards/product_brief.cfm?product_id=163

http://www.armakom.com/urunler-112-acil-operasyon-sistemleri.php

http://www.ankara112.gov.tr/belge/1-42487/asos-istasyon-moduluegitimleri.

html

http://www.tarim.gov.tr/Konular/Cografi-Bilgi-Sistemleri

http://www.kodfeed.com/arac-takip-sistemi-nedir

http://www.bilgievi.gen.tr/frmContent.aspx?ContentID=10814

http://www.asm.gov.tr/subehaberler/acilsağlık_5554.dnz

http://www.saglikplatformu.com/haberler/Ayrinti.asp?HaberNo=3650__