Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutu

    «Əqli hücum»   
      Bu üsul “Beyin həmləsi” də adlandırılır. Şagirdlərin fəallığını artırmaq üçün 
tətbiq  olunan  ən  optimal  metodlardan  biridir.  Şagirdlərin  hər  hansı  konkret 

---

62 
 
problemin  həllində  və  ya  suala  cavab  tapmaqda  yaradıcı  təfəkkürünü  üzə 
çıxarmağa təkan verir, onların  müxtəlif vəziyyətlərdən çıxış yolu tapmaq, qərar 
qəbul  etmək  qabiliyyətini  və  eləcə  də  fikirlərini  konkret  ifadələrlə    söyləmək  
bacarığını üzə çıxarır. 
Təsviri  incəsənət  dərslərində  problem  situasiya,  fikir  müxtəlifliyi 
yarandıqda əqli hücum  metodundan istifadə olunması faydalı hesab edilir. Belə 
şəraitdə  şagird  bir  anlıq  düşünməli  olur,  yoldaşlarının  fikirləri  barədə  öz 
mövqeyini    bildirir.  Bəzən  bu  fikir  dəqiq    olmur,  lakin    o  şagirdlərin  fəallığı 
baxımından didaktik əhəmiyyət daşıyır.  
«Əqli  hücum»un  şagirdlər  arasındakı  ünsiyyətin  yaranmasında  da  rolu 
böyükdür. 
 
       «BİBÖ» ( Biz nəyi bilirik, nəyi bilmək istəyirik, nəyi öyrənməliyik). 
        Hər  hansı  mövzunun  tədris  edilməsində  bu  keyfiyyətlərlə  yanaşı  
şagirdlərin  həmin  mövzuya  aid  sərbəst  biliklərinin  səviyyəsini  müəyyən  etmək 
çox  əhəmiyyətlidir.  Bu  müəllimə    şagirdlərdə  keçmiş  və  yeni  biliklər  arasında 
əlaqə  yaratmağa  imkan  verir.  BİBÖ  metodu  şagirdlərin  dərs  boyu  fəallığını 
təmin  edir,  birgə  öyrənmənin  yüksək  mərhələsini  yaradır.  Metodun  birinci 
“Bilirəm”  mərhələsində  şagirdlərin  dünyagörüşü,  onların  müstəqil  öyrənmə 
qabiliyyəti,  mövzuları  əlaqələndirmə  imkanları  və  hafizəsi  təyin  olunur.  İkinci 
“İstəyirəm  biləm”  mərhələsində  isə  artıq  şagirdlərin  təfəkkür  tərzi,  onların 
düşüncə səviyyəsi, elmi fantaziyaları, əqli qabiliyyəti, arzu və istəklərinin əhatə 
dairəsi  üzə  çıxır.  Müəllim  şagird  ehtiyaclarını  nəzərə  almaqla  onları  passiv 
dinləyicidən  fəal  iştirakçıya,  sadəcə  öyrənən  obyektdən  öyrənmək  istəyən 
subyektə çevirir. Şagirdlərin öyrənmək istədikləri müəllim və şagirdlərin iştrakı 
ilə  tədqiqat  nəticəsində  birgə  öyrənilir.  Bu  metodun  sonuncu,    daha  vacib 
“Öyrəndim”  mərhələsinin  həyata  keçirilməsinə  imkan  yaradır.  Biliklərin 
möhkəmləndirilməsi,  qoyulmuş  sualların  cavablandırılması,  yeni  biliklərin  üzə 
çıxması mövzunun öyrənilməsində nəzərdə tutulmuş məqsədə xidmət edir. 
     BİBÖ-nun tətbiq edilməsi  aşağıdakı mərhələləri həyata keçirməyi tələb edir:  

---

63 
 
        Əvvəlcə müxtəlif iş formalarından istifadə etməklə şagirdlərin tədris olunan 
mövzuya dair bilikləri siyahılaşdırılır.  
      Müəllim lövhədə və ya vatman kağızında üç sütundan ibarət cədvəl çəkir və 
şagirdlərin problemlə əlaqədar bildiklərini cədvəlin sol sütununda yazır (təkrar 
olanları çıxmaq şərtilə).  
 
            Bilirəm                             İstəyirəm  bilim                     Öyrəndim