Mała encyklopedia kultury antycznej

30 •

Mała encyklopedia kultury antycznej

Mecherayński Karol

466

Mediolanum

badania teoretyczne były rozwinięte. Za pierwsze­go teoretyka m. uchodził w starożytności Archy-tas, uczony z IV w. p.n.e. Z późniejszych wie­ków pochodzi dzieło poświęcone m., przypisy­wane Arystotelesowi. Teorią, a także praktycz­nym zastosowaniem m. zajmowali się Euklides i Archimedes. Znakomity wkład do rozwoju m. wnieśli uczeni aleksandryjscy Ktesibios i Heron z Aleksandrii. Całokształtowi wiedzy Greków o m. poświęcone było dzieło Filona z Bizancjum Mechanikę syntaksis. Głównym jednak źródłem poznania starożytnej m. jest dzieło Witruwiusza De architectwa, zawierające szczegółowe opisy różnych rodzajów maszyn.

Mecherzynski Karol (1804 - 1881) historyk lite­ratury polskiej, profesor Uniwersytetu Jagielloń­skiego w latach 1850-1867. Napisał Historię Języka łacińskiego w Polsce (Kraków 1833).

medal w starożytności m. były bite według przyjętego w kraju systemu monetarnego i uzna­nego stopu. Różniły się od monet jedynie wy­miarem i wagą, poza tym kursowały na równi z monetarnymi jednostkami obiegowymi. Cechą charakterystyczną brązowych m. rzymskich w cza­sach cesarskich jest brak liter SC (senatus consulto uchwałą senatu), ponieważ były bite z upoważnie­nia cesarza.

Medaura zob. Madawa.

Medea (Medejd) mit. czarodziejka z Kolchidy, córka Ajetesa, bohaterka podania o Argonautach, pomogła Jazonowi w zdobyciu złotego runa. Jedna z najbardziej tragicznych postaci w litera­turze antycznej, jest bohaterką wielu dzieł litera­tury starożytnej, m. in. tragedii Eurypidesa Me­dea i poematu Apolloniosa z Rodos, Argonautikd. Zob. Argonauci.

Medeja zob. Medea.

Medejos z Laryssy, uczestnik jednej z wypraw Aleksandra W., autor (nie zachowanego) dzieła historycznego o Aleksandrze.

meden śgan gr. nic ponad miarę. Wg Pla­tona (Hipparch 228 E) miał to być napis w świą­tyni Apollina w Delfach. Por. ne guid nimis.

Medeon 1. warowne miasto w Akamanii, na południe od Zatoki Ambrakijskiej. 2. miasto beockie u stóp góry Fojnikus. 3. miasto w Fo-kidzie, zburzone w czasie wojny świętej; po r. 181 p.n.e. związane ze Stiris na zasadach synoj-kizmu.

Media kraj w Azji, na południowy wschód od Armenii i na wschód od Asyrii, z głównym mia­stem Ekbataną. Wczesne dzieje M. są mało

znane. Herodot i Ktesias podają różną chrono­logię pierwszych władców. Ktesias wymienia Arbakesa jako założyciela królestwa M. ok. r. 842 p.n.e., oraz 8 jego następców, panujących do obalenia monarchii medyjskiej przez Cyrusa. Herodot wymienia 4 królów M.: Dejokesa, Fraortesa, Kyaksaresa i Astyagesa. W VI w. p.n.e. M. stanowiła wielkie państwo, obejmujące swym zasięgiem sąsiednie kraje. Armenię, Kap-padocję, Persję, Partię, Baktrię. Panowanie Astyagesa (585 - 550) zakończyło się obaleniem państwa medyjskiego przez Cyrusa i włącze­niem M. do państwa perskiego. Po wyprawie Aleksandra W. M. stała się częścią państwa Seleucydów, którzy stracili ją na rzecz Fartów w II w. p.n.e.

Medicus Murus albo Mediae Murus (gr. Medias tejchos) mur medyjski, wg Strabona wybu­dowany przez Semiramis, w rzeczywistości przez Nabukadnezara II ok. r. 590 p.n.e. na północ od dzisiejszego Bagdadu. Łączył Eufrat z Ty­grysem w miejscu, gdzie biegi obu rzek zbliżają się do siebie. Oddzielał Mezopotamię od Ba­bilonii i miał stanowić osłonę dla Babilonii przed napadami Medów. Odkryty przez Johna Rossa w r. 1834 wał zwany Sidd Nimrćd uważany jest przez wielu uczonych za pozostałość M. M.

medimnos (gr. medimnos) zob. miary powierzch­ni, miary objętości.

Mediolanum (Mediolanium) 1. (dziś Mediolan, włos. Milano) miasto w Gallia Cisalpina nad rzeką Olonna, w okolicy bardzo żyznej, na skrzyżowaniu głównych dróg rzymskich z Italii do Galii, Germanii, Pannonii. Założone przez Insubrów na początku IV w. p.n.e. w pobliżu etruskiego miasta Melpum. Zdobyte przez Cn. Scypiona w r. 222, odpada od Rzymu w czasie wojny z Hannibalem i dopiero w r. 194 zostaje podbite na stałe. Za cesarstwa staje się bardzo ważnym ośrodkiem handlu i kultury i uzyskuje nazwę Nowych Aten. Od czasów Maksymiana staje się rezydencją cesarzy aż do panowania Honoriusza, który w r. 404 ze względów obron­nych przeniósł rezydencję do Rawenny. W r. 452 M. zostało zniszczone. Po upadku cesarstwa zachodniego stało się rezydencją Teodoryka Wielkiego i stolicą państwa Ostrogotów. Miasto rodzinne Stacjusza. 2. (dziś Saintes) miasto Santonów w Akwitanii, na północo-wschód od ujścia Garumny. 3. (dziś Evreux) miasto Auler-ków Eburowików (Ąulerci Ebwovlces) w Gallia Lugdunensis', przechodziła tędy droga z Roto-

Mediomatrikowie

467

medycyna

magus do Lutetia Parisiorum. Zwane też było Cmtas Ebroicorum.

Mediomatrikowie (łac. Mediomatrici) lud ga-licki w Gallia Belgica; głównym ich miastem było Divodurum, później nazwane Mettis (dziś Metz).

Medion miasto w Akamanii-

medius fidius zob. Dius Fidius.

Medoacus zob. Meduacus.

Medon 1. mit. herold Odyseusza, doniósł Penelopie o. spisku zalotników na życie Telemacha. 2. mit. syn Ojleusa, brat Ajasa Młod­szego, walczył pod Troją, został zabity przez Eneasza, 3. syn króla ateńskiego Kodrosa; za jego czasów miano ustanowić godność archonta. Wymieniany jako pierwszy archont. Następcy jego, tzw. Medontydzi, przez 200 lat mieli spra­wować urząd archonta. 4. M. ze Sporty, rzeź­biarz żyjący w VI w. p.n.e., twórca marmuro­wego posągu Pallas Ateny w świątyni Herajon w Olirnpii.

Medowie 1. Maedi (gr. Majdój) lud tracki zamieszkujący północno-wschodnią część Peonii zw. Majdike, na zachodnim brzegu rzeki Strymon. Prowadzili częste walki z Macedończykami, w r. 211 p.n.e. zostali podbici przez Filipa V. W epoce panowania rzymskiego terytorium M. weszło w skład prowincji Tracji. 2. Medi, miesz­kańcy Medii.

Meduacus (Medoacus) nazwa dwu odnóg rzecznych zw. M. maior (dziś Brenta) i Af. minor (dziś Bacchiglione), wpadających do Adriatyku obok Aedro, portu miasta Patawium.

Medullia kolonia albańska w kraju Sabinów, pomiędzy Tybrem i Anio; obszar jej za czasów Tarkwiniusza Priskusa został włączony do Rzy­mu.

Medus 1. rzeka w Armenii. 2. nazwa Eufratu, podobno od imienia Medosa, syna Artakser-ksesa.

Meduza (Medusa) mit. najgroźniejsza z Gor-gon (zob. Gorgo, Perseusz).

medycyna (łac. medicina) w Grecji sztuka le­karska (techne jatrike) była łączona ze sztuką wróżbiarską i cieszyła się zawsze wielkim uzna­niem. Za bóstwa opiekujące się nią uważano Apollina i Asklepiosa. W poematach Homera występują lekarze, którzy leczą tylko rany:

Machaon i Podalejrios. W czasach historycznych ośrodkami leczniczymi były świątynie Asklepiosa, którego kapłani, opierając się na doświadczeniu wielu pokoleń, stosowali zupełnie racjonalne me­tody kuracyjne, jak masaże, wcieranie maści,

zabiegi operacyjne itp. Wykorzystywali też na­turalne warunki klimatyczne (położenie świątyni w zdrowej okolicy) i źródła lecznicze. Z biegiem czasu w miastach greckich działają lekarze opła­cani przez państwo obok tych, którzy prowadzą praktykę prywatną. Lekarze odwiedzali chorych bądź przyjmowali ich w swoich pracowniach (jatrejon), które były zaopatrzone w potrzebne instrumenty oraz stanowiły swego rodzaju ap­teki. Lekarz miał zazwyczaj przy sobie pomocni­ków, którymi przeważnie byli niewolnicy, oraz — uczniów. Na prowadzenie praktyki trzeba było mieć zezwolenie, do czego koniecznie należało wykazać, że się pobierało naukę u dobrego na­uczyciela. Z biegiem czasu wyodrębniły się specjalności: wśród lekarzy byli dentyści, oku­liści i in. Od dawpa znano chirurgię, postęp jej był jednakże zahamowany na skutek obyczajów religijnych, zabraniających dokonywania sekcji zwłok. Kierownikiem pierwszej greckiej szkoły lekarskiej był Demokedes z Krotony, ży­jący pod koniec VI w. p.n.e. W epoce klasycznej działał Hippokrates, najsławniejszy lekarz starożytności. Epoka aleksandryjska przyniosła w dziedzinie m. zasadnicze zmiany: zbadano bowiem ciało ludzkie dzięki przeprowadzeniu sekcji zwłok, a nawet wiwisekcji, dokonywanej na zbrodniarzach. Na ten okres przypada też rozkwit literatury medycznej. W wieku IV pisali lekarze: Diokles z Karystos i Praksagoras z Kos, oraz uczeń Praksagorasa Herofilos z Chaikedonu, założyciel szkoły Herofilejczyków, autor wie­lu dziel medycznych. W tym okresie działał też Filistion z Lokroj, który doszukiwał się przyczyn chorób w zaburzeniach w oddychaniu, oraz Erasistratos z Keos, twórca anatomii patolo­gicznej. Przeciwnikami szkół Herofilosa i Erasi-stratosa byli empirycy, którzy odrzucili nau­kowe badanie przyczyn chorób, uważając je za niemożliwe do przeprowadzenia, zarzucili też studia nad anatomią i fizjologią, a starali się przez obserwacje i doświadczenia wypróbowywać, co pomaga w jakiej chorobie. Założycielem tego kierunku miał być Filinos z Kos, herofilejczyk. Wśród przedstawicieli tego kierunku wyróżnił się chirurg Glaukias, komentator pism Hippokra-tesa, oraz Heraklejdes z Tarentu, autor dziel farmaceutycznych i komentarzy do dzieła Hip-. pokratesa. W czasach Augusta Temison założył szkołę metodyków (zob. metodycy). W I w. n.e. za Klaudiusza działał w Rzymie Atenajos z At-talei, twórca szkoły pneumatyków, według

Megabates

468

Megara²

których pierwiastkiem życia było tchnienie (pneumd), umieszczone w sercu. Przedstawicielem tej szkoły był Galenos Ciaudius. W IV w. n. e. nabrała rozgłosu szkoła medyczna w Ale­ksandrii, dzięki takim lekarzom i profesorom medycyny, jak: Zenon z Cypru, Magnus z Nisibis i Orybazjusz (który dał wyciąg z pism Galena), W Rzymie zawód lekarza wykony­wali początkowo niewolnicy i wyzwoleńcy;

w r. 219 p.n.e. rozpoczął praktykę w Rzymie grecki lekarz Archagatos, za nim zaczęli napływać inni lekarze greccy. Rzymianie odnosili się do nich z nieufnością, jednakże w czasach Cycerona stosunek ten się zmienił. Wielkim szacunkiem cieszył się Asklepiades z Prusy. W okresie ce­sarstwa napływali stale lekarze z Grecji czy z Aleksandrii. Znani byli specjaliści różnych chorób: okuliści, ginekolodzy, laryngolodzy, dentyści, pediatrzy itd. Pomnikiem piśmien­niczym medycyny starożytnej jest zbiór rozpraw medycznych zachowany pod imieniem Hippo-kratesa, tzw. corpus Hippocrateum, gdzie znajduje się znamienna rozprawa Przysięga i przykazania Hippokratesowe, poświęcona zagadnieniu etyki lekarskiej. Lekarze starożytni mimo prymitywnych metod i braku techniki nie tylko trafnie rozpozna­wali szereg chorób i leczyli je w sposób właściwy, lecz także rozumieli rzecz najważniejszą, że za­daniem medycyny jest przede wszystkim zapobie­ganie chorobom.

Megabates dowódca perski, krewny Dariusza Hystaspesa. Wódz wyprawy na Naksos.

Megabazos 1. wódz perski za Dariusza, cie­szący się szczególnym uznaniem króla. Dokonał szeregu podbojów w Tracji i Pajonii. 2. dowódca floty Kserksesa w r. 480 w wyprawie na Grecję. 3. poseł perski, który w r. 458 usiłował prze­kupstwem skłonić Spartan do wojny z Ateńczykami, podczas gdy ci ostatni popierali w Egipcie powstanie Inarosa przeciw Persom (r. 462 p.n.e.).

Megaera, Megajra zob. Megera,

Megakles syn Alkmeona, archont ateński na początku VI w. p.n.e., przeciwstawił się zama­chowi Kylona. Pokonanych stronników Kylona kazał zamordować, mimo iż uprzednio obiecał darować im życie; za to został oskarżony przez przeciwników politycznych o przestępstwo reli­gijne, a następnie skazany wraz z całym rodem na wygnanie

Megalensia zob. Megalesia.

Megalesia gr.-lac. Wielkie Święta ku czci Kybele, wprowadzone do Rzymu w r. 205 p.n.e.,

kiedy to stosownie do wyroczni Ksiąg Sybillin-skich przywieziono do Rzymu z Frygii czarny kamień — symbol kultu Kybele — wraz z całym ^ personelem kapłańskim. M. obchodzono w Rzy­mie w dniach 4-10 kwietnia; urządzano wów­czas ludi scaenici — widowiska, których program wypełniały początkowo igrzyska w cyrku, a od r. 194 p.n.e. widowiska sceniczne. Zob. Kybele.

Megalopolis (albo Megdle pólos) główne mia­sto Arkadii, założone około r. 369 p.n.e. nad rzeką Helisson, w pobliżu gór Majnalos, przez i Arkadyjczyków (z inicjatywy Epaminondasa) dla obrony przed napadami Spartan. Dobrowolnie przeszło pod władzę Filipa Macedońskiego. Po śmierci Aleksandra W. nastąpiły w mieście rzą­dy tyranów, z których ostatni, Lidiadas, przyłą­czył M. do Związku Achajskiego (w r. 294). Na skutek tego doszło do konfliktu ze Spartą, w r. 225 M. zostało zburzone przez Kleomenesa. Po tej klęsce Filopojmen usiłował zgromadzić wygnanych mieszkańców, lecz nie uratowało to miasta. W II w. p.n.e. było prawie wyludnione. Z M. pochodził Polibiusz.

Megalostrata ze Sparty, żyjąca w VII w. p.n.e., uważana przez dłuższy czas za pierwszą poetkę grecką; według świadectwa Atenajosa była przed­miotem poezji i miłości Alkmana. Prawdopodo­bnie M. nie była poetką, lecz należała do chóru dziewczęcego Alkmana i pomagała poecie w przy­gotowywaniu pieśni do występów publicznych.

Megara¹ mit. córka Kreona, żona Heraklesa.

Megara 2 1. stolica Megaris (zob.), miasto położone na Istmie Korynckim, w pobliżu Za­toki Sarońskiej, warowne, z dwoma akropo­lami. Posiadało m. in. świątynię Demetry ze sławnym megaronem oraz świątynie Zeusa, Dio-nizosa. Afrodyty i in. Początkowo należało do terytorium Attyki, zdobyte następnie przez Do-rów i podległe Koryntowi, od połowy VIII w. p.n.e. osiągnęło samodzielność i stało się boga­tym i silnym miastem. W IV w. było znacznym ośrodkiem przemysłowym. Po wojnach perskich zawarło przymierze z Atenami, które obsadziły miasto garnizonem wojskowym i zbudowały mury łączące M. z portem Nisaja. W czasie wojny peloponeskiej partia oligarchiczna wypę­dziła załogę ateńską. Miasto sławne jako ojczy­zna Euklidesa i założonej przez niego szkoły filozoficznej zw. megarejską. Rodzinne miasto Teognisa. 2. osada założona w VIII w. p.n.e. przez Megarejczyków na wschodnim wybrzeżu Sycylii, na miejscu miasteczka Hybla, stąd

negarejska szkoła

469

Melanippe l

zwana Mźgara td Hyblaja. W czasie II wojny punickiej zburzyli ją fezymianie od wodzą Mar-cellusa.

megarejska szkolą szkoła filozoficzna założo­na przez Euklidesa z Megary, który należał do grona uczniów Sokratesa, w filozofii swej jed­nak był bliski eleatom. Szkoła m. kontynuowała filozoficzne założenia eleatów, jednakże zain­teresowania swe skupiła dookoła kwestii for­malnych. Zwana też była erystyczną, gdyż zwolennicy jej uprawiali erystykę, sztukę prowa­dzenia sporów i przekonywania przeciwników bez względu na to, gdzie jest słuszność. Znane są antynomie, przypisywane Eubulidesowi, które w przykładowej formie ujmują istotne trudności logiczne lub semantyczne, np.: jeżeli kłamca mówi, że kłamie, to zarazem kłamie i mówi prawdę (zagadnienie ograniczenia zakresu pod­stawień); kto straci jeden włos, nie staje się jeszcze łysy, drugi włos utracony też nie stanowi łysiny, kiedy więc zaczyna się łysina? (zagadnienie chwiejności terminów). Megarejczykami byli Diodor Kronos i Stiipon.

Megareus mit. 1. syn Posejdona, król Me­gary. 2. syn Kreona, podczas wyprawy Siedmiu przeciw Tebom za radą Tejrezjasza ofiarował życie za ocalenie miasta. Zob. Menojkeus.

Megaris górzysta i mało urodzajna kraina na Istmie Korynckim, pomiędzy Zatoką Alcyjońską a Zatoką Sarońską, granicząca na północo--wschód z Beocją i Attyką, na południo-zachód z Koryntem. Granicę północną stanowiły góry Kitajron. W części zachodniej biegło pasmo gór Gerania, gdzie między skałami zw. Scironia saxa (Skironides petraj) a morzem znajdowało się przejście, drugie po Termopilach obronne w Gre­cji. U południowych wybrzeży leżała wyspa Minoa. Przez Af. przechodziły drogi ze środko­wej Grecji na Peloponez. Głównym miastem była Megara. Większe miejscowości — Ajgostena i Pagaj.

Megastenes (Megasthenes) z Jonii, historyk z IV/ni w. p.n.e., autor znanej jedynie z póź­niejszych wyciągów historii Indii w 4 księgach (Indikd). Dzieło to, zawierające obok wielu opo­wieści fantastycznych wiadomości rzeczowe, po­siadało w starożytności wielką wartość jako pierwszy i jedyny w literaturze greckiej zbiór wia­domości geograficznych, etnograficznych i kul­turowych dotyczących Indii.

Megera (łac. Megaera, gr. Megajrd) jedna z Erynii.

Meges mit. syn Fyleusa, wnuk Augiasza. Ojciec jego, wypędzony przez Augiasza za sprzy­janie Heraklesowi, wywędrowal do Dulichion. M. brał udział w wojnie trojańskiej, prowadząc wojowników z Dulichion i Echinad.

Megista (Megiste) wyspa z miastem o tej sa­mej nazwie, z dogodnym portem, leżąca u po­łudniowych wybrzeży Likii, między Rodos, a Wyspami Helidońskimi.

Mejlanion zob. Milanion.

Mela zob. Pomponu 10.

Melampos mit. syn Amythaona, brat Biasa;

jeden z najdawniejszych wieszczków, znał sztukę leczenia, rozumiał mowę zwierząt; przyczynił się do rozszerzenia kultu Dionizosa w Grecji. Dopomógł Biasowi w pozyskaniu ręki królewny Pero, córki Neleusa, zdobywając byki Ifiklesa, których żądał Neleus. Wg innego podania wy­leczył z szaleństwa córki Projtosa, ukarane cho­robą za sprzeciwianie się kultowi Dionizosa. Za wyleczenie otrzymał dla siebie i brata dwie trzecie królestwa Projtosa i jego córkę Ifianassę za żonę.

Melanchlajnowie (gr. Meldnchlajno], łac. Melanchlaeni) 1. lud pochodzenia ugrofińskiego, zwany tak od czarnego koloru odzienia. Siedzi­bę ich określa Herodot na 20 dni drogi na północ od wybrzeży Morza Czarnego, na północ od Scytów i na wschód od Androfagów. Według tych danych M. zamieszkiwali tereny leśne mię­dzy Dnieprem a Donem, w okolicy Charkowa. 2. inny lud o tej nazwie znano na wybrzeżu Kolchidy, między Dioskurią a Fasią. Podobień­stwo odzieży (czarne płaszcze) spowodowane było prawdopodobnie takimi samymi warunka­mi klimatycznymi, a nie pokrewieństwem etnicz­nym.

Melanchros tyran w Mitylenie, zwalczany przez Alkajosa, zamordowany przez Pittakosa i braci Alkajosa, Kirisa i Antimenidasa.

Melanippe l nut. 1. córka Ajolosa i HHppe;

uwiedziona w czasie nieobecności ojca przez Posejdona, została matką bliźniąt, które otrzy­mały imiona: Ąjolos i Bojotos. Bojąc się gniewu ojca, wyniosła niemowlęta na pastwisko, gdzie znalazł je powracający Ąjolos. Wg innej wersji córka Chirona; uwiedziona przez Ajolosa pro­siła o pomoc Artemidę, która przemieniła ją w klacz i umieściła w konstelacji. 2. Amazonka, córka Aresa, siostra Hippolity, królowej Ama­zonek, zabita przez Telamona. 3. córka Ojneusa, siostra Meleagra (zob.).

Melanippe²

470

Melibea

Melanippe² zw. też Melanippion, miejscowość na wybrzeżu Likii.

Melanippides z Melos, poeta grecki z V w. p.n.e., dytyrambista, główny przedstawiciel no­wej w tych czasach muzyki, łączącej tonacje doryckie, frygijskie i lidyjskie w sztucznej mo­dulacji o specjalnych efektach dźwiękowych. Zachowały się fragmenty jego dytyramów.

Melanippion zob. Melanippe². •• Melanippos 1. mit. syn Astakosa z Teb, w cza­sie wyprawy Siedmiu przeciw Tebom zabił Tydeusa. W pobliżu Teb, na drodze do Chal-kis, pokazywano jego grobowiec. 2. zob. Komaito.

Melantios (Melanthios) 1. M. z Aten, tragik i elegik grecki z V w. p.n.e. Wiemy o nim głów­nie z Arystofanesa. 2. sławny malarz grecki z IV w. p.n.e., uczeń Pamfilosa. Wymieniany jako współtwórca obrazu przedstawiającego ty­rana Arystratosa po zwycięstwie w wyścigach. Przy obrazie tym pracował m. in. Apelles. 3. at-tydograf z III w. p.n.e., .autor kroniki attyckiej, cytowany także jako autor pracy o misteriach eleuzyńskich. Z dzieł jego zachowały się jedynie fragmenty. 4. M. z Rodos, uczeń Arystąrcha z Samotrake, a potem akademika Kameadesa w Atenach, poeta-tragik; z dzieł jego zachowały się fragmenty.

Melantos (Melanthos) mit. syn Andropompo-sa, ojciec Kodrosa, król Messenii; wypędzony przez Heraklidów udał się do Aten, gdzie został królem. W zwycięskiej walce przeciwko beoc-kiemu królowi Ksantosowi miał go wspierać Dionizos, za co M. wystawił bogu świątynię.

Meldowie (łac. Meldi) lud mieszkający w Gallia Lugdunensis, pomiędzy Sekwaną a Matroną (Marną).

Meleager (Meleagros) 1. mit. syn Ojneusa, króla Kalidonu. Z urodzeniem jego związana była przepowiednia, wg której M. miał żyć do­tąd, dopóki nie spłonie głownia paląca się na ognisku w czasie jego narodzin. Matka M., Altea, ugasiła więc głownię i ukryła ją. W mło­dzieńczym wieku M. zasłynął z dzielności. Brał udział w wyprawie Argonautów i w polowaniu na dzika kalidońskiego. W czasie sporu o łeb i skórę dzika zabił braci swej matki, którzy sprzeciwiali się przyznaniu trofeów biorącej udział w polowaniu Atalancie. Rozżalona Altea spaliła głownię, powodując śmierć syna. 2. M. z Gadary, grecki poeta epigramatyczny z I w. n.e., autor (zachowanych) epigramów erotycz­nych, do których motywy czerpał z twórczości liryków i epigramatyków: Safony, Anakreonta, Kallimacha i in. Pisał także satyry (nie zacho­wane) na wzór satyr Menippa z Gadary. Wydal pierwszą antologię (Stefanos, Wieniec) poetów epigramatycznych. W podeszłym wieku osiadł na wyspie Kos, gdzie też umarł.

Meles¹ mit. młodzieniec ateński, który zażą­dał od zakochanego w nim metojka, Tirnago-rasa, by rzucił się z Akropolu. Timagoras wy­pełnił okrutne życzenie. Gdy M. ujrzał go nie­żywego, porwany nagłym żalem skoczył za nim i poniósł śmierć.

Meles² rzeka koło Smyrny; ponieważ Smyrnę uważano za ojczyznę Homera, nazywano go Melesigenes, a boga tej rzeki uważano za ojca Homera.

Melesermos sofista ateński z II/III w. n.e., epistolograf, jak wiemy (jedynie) z Księgi Suda, autor Listów heter. Listów wieśniaków. Listów kucharzy i Listów wodzów.

Melesias opiewany przez Pindara zwycięzca w igrzyskach i nauczyciel gimnastyki w Eginie.

Melete¹ (Melete) jedna z trzech najdawniej­szych Muz (M., Mneme, Aojde), czczonych na Helikonie. Wymieniana też wśród czterech Muz:

Arche, M., Thełksinoe i Aojde.

Melete² zob. MeHia².

melete (gr. melete, łac. declamatio) rodzaj popisowych sztucznych mów, mających charak­ter retorycznych ćwiczeń szkolnych niekiedy wy­głaszanych dla celów rozrywkowych przed pu­blicznością. M. były stosowane już przez sofis­tów. V i IV w. p.n.e. i przez Demetriosa z Faleronu, któremu nawet, niesłusznie, przypisywano wprowadzenie tego rodzaju ćwiczeń.