Bilindiği gibi Gorbaçov konuşmasında Stalin-Buharin çatışması konusunda Stalin'e hak veriyor. Fakat nedense gösterdiği gerekçe çok kimsenin gözünden kaçıyor
Bilindiği gibi Gorbaçov konuşmasında Stalin-Buharin çatışması konusunda Stalin'e hak veriyor. Fakat nedense gösterdiği gerekçe çok kimsenin gözünden kaçıyor:
"O günün iç ve uluslararası somut koşulları sosyalist inşanın hızında hatırı sayılır bir artış gerektiriyordu. Buharin ve yandaşları, hesaplamalarında ve teorik önermelerinde, sosyalizmin inşasında otuzlarda ortaya çıkan zaman faktörünün pratik önemini küçümsüyorlardı." (s.34)
Gorbaçov sorunu salt bir kalkınma hızı sorununa indirgiyor. Oysa bu sorunun yalnızca bir boyutuydu. Sorunun özü bir kez daha sınıf mücadelesi, sömürücü bir sınıf olan kulaklara yaklaşım, yani leninist sınıf çizgisiydi. Buharinciler, sosyalizmin sınıf mücadelesi olmadan, kendiliğinden, kulaklara karşı aşağıdan ve yukarıdan birleşik bir saldırı olmadan inşa edilebileceğini düşünüyorlardı. Çatışan, devrimci sınıf mücadelesi görüşü ile liberal sınıf uzlaşmacılığı idi. Sorun, leninist sınıf çizgisi izlenip izlenmeyeceği sorunuydu. Özünde, kapitalizm mi, sosyalizm mi? sorusu ve sorunuydu.
Gorbaçov bu leninist ideolojik-sınıfsal muhtevayı görmezlikten geliyor.(Bugün Sovyetler Birliğinde ve Çin’de Buharin’in göklere çıkartılması, revizyonistler ve liberal-solcular arasında Buharin hayranlığının güçlenmesi ne dikkate değer bir olgu!)Nitekim sorunun kalkınma boyutundan siyasal boyutuna, sınıf mücadelesi boyutuna(105)çıktığında Gorbaçov Buharin'in görüşlerini yineliyor: "İçtenlikle söylenmelidir: Yeni aşamada emekçi köylülüğün çıkarlarına karşı Leninist anlayış ve hoşgörünün azalması ve yok olması sözkonusuydu. En önemlisi, Devrimden beri köylülüğün bir sınıf olarak radikal bir biçimde değişmiş olduğu görülemiyordu." (s.35)
Bu sözler Stalin önderliğindeki parti çizgisini hedefliyor.
Stalin'in köylü sorunuyla ilgili, kollektifleştirme ile ilgili yazıları, konuşmaları, Parti Merkez Komitesi ve Kongre kararları ortadadır. Leninizmin ve devrimci sınıf mücadelesinin karşısına çıkılmadıkça kimse bunlarda ilke hatası, çizgi hatası bulamaz. Eğer sözkonusu olan orta köylülüğe karşı yapılan ciddi hatalar ve aşırılıklar ise, bunların Stalin'e, parti çizgisine, MK kararlarına rağmen yapıldığı tarihsel bir gerçektir. Gorbaçov'un, bu hataları ilk defa ve tarih önünde açıklayan kişi gibi kurumlanması yalnızca gülünçtür. Zira bizzat Stalin'in çok sayıda konuşması ve yazısında bu hata ve aşırılıklar hedef alınıyor ve parti çizgisinin saptırılması olarak çok sert bir biçimde eleştiriliyor. Örneğin, 2 Mart 1930 tarihli parti gazetesi Pravda'da yayınlanan "Başarı Sarhoşluğu" makalesi baştan sona bu sorunları işliyor. (Bkz. Leninizmin Sorunları, s.371) Stalin, köylülüğe karşı hataları, aşırılıkları, parti çizgisini saptırma eğilim ve çabalarını bütün kapsamıyla ortaya koyup eleştirmekle kalmıyor, tüm basını "bu anti-Leninist ve başka benzeri eğilimlerin, sistemli bir biçimde maskesini kaldırma"ya çağırıyor. SBKP(B) Tarihi'nde de yapılmış hatalar bütün açıklığı ile anlatılıp mahkum ediliyor. (Bkz. Aydınlık Yayınları, s.372-376)
Gorbaçov'un ideolojik sözcülerinden Moskow News, 19 Haziran '88 tarihli 25. sayısında, emperyalist gericiliğin yarım asırlık anti-komünist ağzını kullanarak "Rus(106)köylülüğünün gerçek birjenosite tabi tutulduğunu" yazıyor artık. Kulakların torunları, bu yeni burjuvalar ve yeni-buharinciler, kulak atalarının ardından gözyaşı döküyorlar. Ve elbette, Batı burjuvazisinin zengin suçlama cephaneliğini de kullanarak, 20. yüzyılın bir büyük devrimcisinden, burjuvazinin ve gericiliğin amansız düşmanı, Leninizmin ve komünizmin inançlı ve kararlı savunucusu Joseph Stalin'den intikam alıyorlar. Gerçek bir tarihsel hesaplaşma hareketi sürdürüyorlar. Bu aynı gazetenin aynı sayısının arka kapağında, Rus Ortodoks Kilisesi ve Hıristiyanlık göklere çıkarılıyor. Rusya'da Hıristiyanlığın 1000. yılı kutlamalarının ülke çapında büyük heyecan içinde geçtiği belirtiliyor. (Moskow News haftalardır bu heyecanı işliyor, kiliseyi ve yeni kilise azizlerini reklam ediyor.) Hıristiyanlık "büyük bir manevi ve kültürel miras" ilan ediliyor. Sovyet halkını 70 yıldır "bu muazzam tarihsel ve kültürel mirastan yoksun bırakmak" girişimi suçlanıyor. Revizyonist yöneticilerin, Rus Ortodoks Kilisesi'nin şefi Pimen'in şahsında tüm kiliseye açık ve samimi bir işbirliği çağrısı yaptığı bildiriliyor. (Sovyet toplumunu manevi yönden kuvvetlendirmek için işbirliği!) Yüzyıllarca Çarlık zulmünün manevi dayanağı ve en büyük destekçisi olmuş bu rezil topluluğa, kiliseye yapılan bütün bu günah çıkarmalara şu çağrı eşlik ediyor: Neden son 70 yılda çekilen çeşitli acılar ve karşılaşılan sorunlar hakkında konuşulmuyor? Neden Stalin kamplarında ölen kilise şehitlerinin anısı onurlandırılmıyor? Ve bütün bunları, kilise törenindeki papaz resimleri ve Moskova yöneticilerinin aldığı yeni bir Moskova Kilisesi yapım kararı -müjdesi- süslüyor.
Stalin'e karşı yürütülen kampanyaya burjuva dönüşümün bütün sonuçlarına vardırılması, artık içi boşalmış fakat yine de engel sayılan sosyalizmden kalma görünümlerin terkedilmesi kampanyası eşlik ediyor.(107)
“Bazı kayıplar” yada revizyonistlerin bir tarih tezi
Başında Stalin'in bulunduğu Bolşevik Partisi önderliğinde, Sovyet işçi ve emekçilerinin sosyalist kuruluş alanında gerçekleştirdiği muazzam tarihsel başarıları sıralayan Gorbaçov, ama diyor, "Aynı zamanda, sözkonusu dönem bazı kayıplara da tanık oldu. Buraya kadar değindiğim tüm başarılarla ilgili olan kayıplar." (s.35)