Mühazirə müəllimi: Dos. H. H. Həsənov

Bankın vəzifələri:
kreditləşdirmə obyektləri üzrə müəyyən edilən kreditləri 
vaxtında vermək, əmtəə-material qiymətlilər və istehsal xərcləri üzrə hesablaşmaları 
ayrılmış kreditlər hesabına aparmaq, kreditdən istifadəyə görə faizləri hesablamaq və 
almaq, kredit borcunu hesablaşma hesabından ödəmək.
Borc (kredit) alanın vəzifəsi: 
kredit alınması üçün zəruri sənədləri banka 
təqdim etmək, kreditdən istifadəyə görə faizlər və kredit borclarını ödəmək, sərbəst 
vəsait olduqda kredit borclarını vaxtından əvvəl ödəmək, dövriyyə vəsaitlərinin 
dövriyyəsinin sürətləndirilməsini təmin etmək. 
KitabYurdu.az 
207

---

Borc alanın hüququ:
kredit müqaviləsində nəzərdə tutulan məbləğdə və vaxtda 
bankdan kredit tələb etmək.
Bankın hüququ:
sərbəst fondlar və ehtiyatlar, yayındırılmış dövlət vəsaiti 
məbləği qədər krediti azaltmaq. Müqavilə şərtləri yerinə yetirilmədikdə krediti 
vaxtından əvvəl qaytarmaq. 
Müəssisənin kredit qabiliyyəti dedikdə kreditdən istifadə imkanları və 
məqsədəuyğunluğu, kreditin vaxtında qaytarılması ehtimalının müəyyən edilməsi başa 
düşülür. 
Xidmət müəssisələri maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi kapital 
qoyuluşu vasitəsilə həyata keçirilir. Kapital qoyuluşu əsas fondların yenisinin 
yaradılması, mövcud olanların yenidən qurulması, texniki cəhətdən silahlandırılması ilə
əlaqədar xərclərdir. 
Hər ildə kapital qoyuluşuna tələbat planlaşdırılır. Kapital qoyuluşu aşağıdakı 
mənbələrdən maliyyələşdirilir: xüsusi vəsait, bank krediti, büdcə vəsaiti. Xüsusi vəsaitə 
daxildir: amortizasiya ayırmaları, xüsusi təyinatlı fondların vəsaiti, əsas fondların 
icarəyə verilməsindən əldə edilən vəsait, çıxdaş edilmiş əsas fondların satışından daxil 
olan vəsaitlər və s. Kapital qoyuluşunun kreditləşdirilməsi ümumi prinsiplərə əsaslanır.
MALIYYƏ PLANLAŞDIRILMASI 
Müasir şəraitdə müəssisələr istehsal və maliyyə planlarını müstəqil tərtib edirlər. 
Maliyyə planı biznes planın tərtib edilməsinin yekun mərhələsidir. Maliyyə planında 
maliyyə vəsaitlərinə tələbat və onun ödənilməsi mənbələri müəyyən edilir. Maliyyə 
planlaşdırılmasının nəticəsi olaraq «maliyyə planı» cədvəli tərtib edilir. 
Maliyyə planlaşdırılması prosesində pul gəlirlərinin və mənfəətin artırılması, 
maya dəyərinin aşağı salınması və bunun əsasında pul yığımlarının artırılması 
ehtiyatları aşkara çıxarılır. 
Maliyyə planlaşdırılmasını bir neçə mərhələyə bölmək olar. Birinci mərhələdə
hesabat ilində maliyyə planı göstəricilərinin yerinə yetirilməsi təhlil edilir. Ikinci 
KitabYurdu.az 
208

---

mərhələdə biznes planın göstəricilərinə əsasən gəlirlərin və xərclərin konkret növləri 
hesablanır. Üçüncü mərhələdə ayrı-ayrı maddələr uyğunlaşdırılır.
KitabYurdu.az 
209