Mühazirələr. Mövzu Müasir şəraitdə mülki müdafiənin rolu və vəzifələri. Plan

Obyekt miqyaslı hadisələr
– sənaye obyektində, bina və ya qurğu hüdüdlarında 
məhdudlaşır. Zərər çəkən əhalinin sayı 10 nəfər qədər, həmçinin həyat fəaliyyəti 
pozulmuş insanların sayı 10-100 arası qədər olur. 
Yerli hadisələr
– ancaq yaşayış məntəqəsinin, təkcə bir şəhərin və ya kənd 
təsərrüfatı müəssisəsinin ərazisində özünü göstərir. Zərərçəkmiş insanların sayı 10-
dan 50 nəfərə qədər, həyat fəaliyyəti pozulan insanların sayı 100-dən çox, ancaq 
300-dən çox olmur. 
Regional
fövqəladə hadisə
– bir neçə sənaye və ya kənd təsərrüfatı rayonlarını, 
bütünlüklə şəhəri və onun ətraflarını əhatə edir. Zərər çəkən əhalinin sayı 50-500 
arası, həmçinin həyat fəaliyyəti pozulmuş insanların sayı 500-1000 arası olur. 
Dövlət əhəmiyyətli (milli miqyaslı)
fövqəladə hadisələr
– respublikanın xeyli 
ərazilərini əhatə edən, lakin dövlətin inzibati sərhədlərindən kənara çıxmayan 
hadisələrə deyilir. 
Qlobal fövqəladə hadisələr
– bir ölkənin ərazisində məhdudlaşmır və qonşu 
dövlətlərində ərazilərinə yayılır. 
Qəbul edilmiş bu təsnifat təcrübədə FH-in səbəbləri və miqyasını 
qiymətləndirməyə, FH nəticələrini aradan qaldırmaq üçün lazımi qüvvə və 
vasitələri, maliyyə, müvəqqəti və digər mənbələri müəyyən etməyə imkan verir. 
1.Təbii xarakterli fövqəladə hadisələrin təsnifatı:

---

• Meteoroloji təhlükəli hadisələr (9-11 ballıq fırtına, 12-15 ballıq qasırğa, tufan, 
burulğan, iri dolu, leysan yağışı, güclü qar, güclü buzlaşma, güclü çovğun, 
quraqlıq, donvurma və s.); 
• Geofiziki təhlükəli hadisələr (zəlzələlər, vulkan püskürmələri); 
• Hidroloji təhlükəli hadisələr (su səviyyəsinin qalxması (daşqın) və düşməsi, 
yeraltı suların səviyyəsinin qalxması(subasma)); 
• Kənd təsərrüfatı heyvanlarının yoluxucu xəstəliklərə tutulması;
• İnsanların yolxucu xəstəliklərə tutulması; 
• Kortəbii yanğınlar (meşə yanğınları, yeraltı yanğınlar, zəmi və çöl yanğınları) 
. • Kənd təsərrüfatı bitkilərinin xəstəlik və ziyanvericilərin təsirinə məruz qalması; 
• Təhlükəli geoloji hadisələr (sürüşmə, torpaq uçqunları, sel, marxal, tozlu qasırğa, 
karst suxurlarında yer səthinin çökməsi); 
• Dənizdə hidroloji təhlükəli hadisələr (tropik qasırğa, sunami, 5 baldan yuxarı 
güclü dalğalanma, dəniz səviyyəsinin sürətlə dəyişməsi).