Noyob va radioaktiv metallar rudalarni qazish va qayta ishlash



Yüklə 3,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə127/155
tarix25.11.2023
ölçüsü3,97 Mb.
#134495
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   155
Geologiya majmua

Kvarts-SiO
2
 
– ko`p tarqalgan va yaxshi o`rganilgan minerallardan biri bo`lib, 
jins hosil qiluvchi minerallarning 12 % ga yaqinini tashkil etadi. Kristall shakllari 
cho`zinchoq; prizmatik, kvarts kristall hamda yashirin kristall ko`rinishda uchraydi. 
Qattiqligi 7, zichligi 2,63 g/sm
3
, ranggi xar xil, lekin asosan rangsiz, sutdek oq, 
kulrang ko`rinishlarda uchraydi. Yaltiroqligi kristallning qirralaridan shishasimon
sinish yuzalarida yog`dek, ulanish tekisligi uchramaydi yoki juda nomukammal. Sinish 
yuzasi chig`anoqsimon. Kvartsning qo`yidagi xillari mavjud: tog` xrustali rangsiz, 


shaffof; ametist – siyoh rang; rauxtopaz – tutunsimon, kulrang yoki qo`ng`ir; morion–
qora; sitri–oltin rang yoki limondek – sariq. 
Kvartsning to`rtta yashirin kristalli turlari mavjud: 
1.
Xaltsedon 
2.
Agatlar va anikslar 
3.
Yashmalar 
4.
Kremen 
Kvarts turli tog` jinslari tarkibida va kelib chiqish sharoitlari juda ko`p. 
Kvartslar texnik maksadlarda metallurgiyada shisha va farfor sanoatida issiqlikka 
chidamli materillar ishlab chiqarishda aniq mexanikada ishlatiladi.
 
Karbonatlar 
Karbonatlar sinfiga
kiruvchi minerallar tabiatda keng tarqalgan. Bularga kalsit 
–CaCO
3
, magnezit – MgCO
3
, siderit – FeCO

, smitsonit – ZnCO
3
, rodoxrozit – 
MnCO
3
, serussit – PbCO
3
, malaxit – Cu
2
[CO
3
] (OH)
2
, azurit – Cu
3
[CO
3
]
2
(OH)
2
suvli karbonatlarga soda – NaCO
3
10 H
2
O kiradi. 
Kaltsit SaSO
3

Sinonimi: ohak shpati.
 
Asosan romboedr kristalli donador agregat 
ko`rinishda uchraydi. Qattiqligi 3, zichligi 2,7g/sm
3
ulanish tekisligi mukammal; rangi 
sarg`ish yoki kulrang (aralashmalarga bog`liq). Rangsiz shaffof kristallari island shpati 
deyiladi. Kaltsit eng ko`p tarqalgan minerallar qatoriga kiradi va suvli eritmalardan 
hosil bo`ladi. Kaltsit yer qobig`ida eng ko`p tarqalgan minerallar qatoriga kiradi va 
ba`zan bir butun yaxlit massivlar (ohaktosh tog`lari) hosil qiladi. Bu mineral juda 
xilma-xil geologik protseslarda yuzaga keladi. 
1.

Yüklə 3,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   155




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin