Noyob va radioaktiv metallar rudalarni qazish va qayta ishlash

Flyuorit CaF
2
(plavik shpati)
–Kristall shakllari, qirralari yaxshi rivojlangan 
kubik, ayrim hollarda oktaedr singoniyali. Qattiqligi-4, zichligi-3,2 g/sm
3
, asosan 
sariq, yashil, havo rang, siyoxrang, qoramtir siyoxrang tongda ayrim turlari rangsiz. 

---

Shishasimon yaltiroq; ulanish tekisligi mukammal. Ko`plab gidrotermal konlari 
mavjud. Shunday qilib, izotrop manfiy relef, ikki tomonlama ajralish darzliklari va 
ba`zan och binafsha rang fluoritning xarakterli belgilaridir. 
 
Oksid va gidroksidlar 
Kislorod bilan 40 ga yaqin elementlar turli xil birikmalar hosil qiladi. Yer 
po`stidagi oksidlarning umumiy og`irligi 17% ni tashkil etadi. Bundan 12,0% 
kremnezyom oksidi, 3,9% temir oksidi va gidroksidi va qolgan qismida aluminiy, 
marganes, titan va xrom oksidlari va gidroksidlari tashkil qiladi. Bu guruhga kiradigan 
minerallar sodda va murakkab oksidlar va gidroksidlar deyiladi. Tabiatda keng 
tarqalganlariga: kuprit - CuO, korund – Al
2
O
3
, gematit – Fe
2
O
3
, ilmenit – FeTiO
3
, 
megnetit - FeO Fe
2
O
3
, shpinel – MgAl
2
O
4
, xrizoberill – BeAl
2
O
4
, rutil – TiO
2
, 
kassiterit – SnO
2
, priluzit – MnO
2
, uranit, kvars – SiO
2
va boshqalar kiradi. 
Gematit Fe
2
O
3
(temir yaltirog`i) – 
Kristall shaklining tablitkasimon shakli 
yaxshi rivojlangan, shuningdek yaxlit mustaxkam slanetssimon massali; qattiqligi - 5,5 
– 6,5; zichligi - 4,9 –5,3 g/sm
3
; rangi-ko`mirdek qora, chegarasi olchadek qizil; 
yaltiroqligi-yarim metall; ulanish tekisligi–yo`q; qizil donalaridan oson ajratish 
mumkin. Oksidlanish sharoitlaridagi turli tipdagi konlar uchraydi. Temir rudasi 
sifatida ishlatiladi.