O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg


Epidemik jarayonning namoyon bo’lishi



Yüklə 0,79 Mb.
səhifə8/169
tarix26.11.2023
ölçüsü0,79 Mb.
#135416
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   169
O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg-fayllar.org (1)

Epidemik jarayonning namoyon bo’lishi 

Epidemik jarayon yuqumli kasalliklar bilan kasallanish ko’rinishlarida


namoyon bo’ladi. Kasallanish turli darajada va hududlar bo’yicha, aholining turli
guruhlari va vaqt mobaynida taqsimlanishining o’ziga xosligi bilan ifodalanadi.
Yuqumli kasalliklar bilan kasallanish darajasini baholashda epidemik va
ekzotik kasallanish degan tushunchalar ham qo’llaniladi. Yuqumli kasalliklarning
vaqt bo’yicha taqsimlanishida ko’p yillik va yil mobaynida o’zgarishlari hisobga
olinadi.
Kasallanishning bir qator yillar davomida raqamlar bilan ifodalanishi ko’p
yillik o’zgarish deb ataladi. Kasallanish darajasining ko’p yillik o’zgarishi uchta
guruh sabablar ta’siri ostida bo’ladi. Birinchi guruhga epidemik jarayonga doimiy
ta’sir o’tkazuvchi sabablar kiritilgan bo’lib, bu ta’sir natijasida ko’p yillik
epidemik tendensiya shakllanadi. Bu tendensiya o’sish, pasayish va bir xilda turish



18
tarzida namoyon bo’ladi.


Ikkinchi guruhga davriy ravishda ta’sir o’tkazuvchi va epidemik jarayonning
doimiy ravishda takrorlanib turuvchi tebranishini ta’minlovchi sabablar kiradi.
Uchinchi guruh sabablar epidemik jarayonning tasodifan o’zgarishini
ta’minlovchi tasodifiy sabablardir. Yuqumli kasalliklarning bir yil mobaynida
ifodalanishi kasallikning yil mobaynida o’zgarishi deyiladi. Kasallikning yil
mobaynida ko’p yillik o’zgarishi kabi tebranib turishi doimiy faol ta’sir qiluvchi:
davriy faollashib turishi, epizotik ta’sir qiluvchi sabablar tufayli sodir bo’ladi. Yil
mobaynida doimiy ta’sir qiluvchi sabablar yil mobaynidagi kasallikni keltirib
chiqaradi. Yilning aynan bir faslida davriy ravishda ta’sir qiluvchi sabablar
mavsumiy kasallanishni keltirib chiqaradi. Tasodifan ta’sir qiluvchi sabablar
kasallikning birdan ko’payib ketishiga sabab bo’ladi. Kasallik aynan bir hududda,
aholining turli guruhlari orasida bir xil tarqalmaydi. Har xil yoshdagi va har xil
kasbdagi kishilar orasida kasallanish ko’rsatkichlari har xil bo’ladi.
Bu aholining turli guruhlari orasida kasallanish xavfining turli darajada
bo’lishi, ya’ni kasallikka moyillikning turli darajada bo’lishi bilan ifodalanadi.



19


Yüklə 0,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   169




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin