Mülki müdafiə
176
kömürün natamam yanması zamanı əmələ gəlir. Kimya
sənayesində isə bu kimyəvi birləşmə aseton, fosgen,
metil
spirti, metan və s. sintezində tətbiq olunur. Əsasən
ümumizəhərləyici təsir göstərir, hemoqlobinə qarşı güclü
zəhərdir. O, qandakı hemoqlobinlə,
oksigenə nisbətən daha
möhkəm birləşir, başağrısı yaradır, huşun itməsi ilə müşayiət
olunan «
oksigen aclığı
» yaranır. Karbon oksidin təsirindən
başda sıxılma və ağırlıq hissi,
baş hərlənməsi, alın və gicgah
nahiyəsində güclü ağrı, qulaqlarda küy, üzün dərisinin
qızarması və yanması hissi, titrətmə, zəiflik, qorxu,
susuzluq
hissi, nəbzin tezləşməsi, gicgah arteriyalarında pulsasiya, mədə
bulanması, qusma müşahidə olunur. Sonra bədəndə keyləşmə,
zəiflik və laqeydlik olur, yuxululuq artır. Bədənin hərarəti 38
0
-
40
0
C qədər artır, huş itirilir, qusma, qeyri-iradi sidik və kal
ifrazı müşahidə olunur.
Bu zaman göz bəbəklərinin genişlənməsi və işığa zəif
reaksiya vermə, qıcolma,
əzələlərin kəskin gərginliyi,
tənəffüsün və ürək döyüntülərinin sürətlənməsi də müşahidə
edilir. Tənəffüs və ürək fəaliyyətinin dayanması isə ölümlə
nəticələnir.
Etilen oksid.
Etilen oksid
spesifik zəhərli narkotikdir,
qıcıqlandırıcı təsirə malikdir. Zəif
və orta dərəcəli zəhərlənmə
zamanı gözün selikli qişası qıcıqlanır, yüngül ürək döyünmə,
əzələlərin dartınması, üzün qızarması, baş ağrıları, eşitmənin
azalması, çəpgözlülük, turşuluğun artması,
güclü qusma baş
verir. Kəskin baş ağrısı, baş hərlənməsi, yerişin, nitqin
çətinləşməsi, qusma, ayaqlarda ağrı, əzginlik, keyləşmə, göz
damarlarının spazmı müşahidə olunur. Əsasən dəriyə və selikli
qişalara təsir edir.
Həm maye, həm qaz halında dəriyə təsir edir.
Paltardan, ayqqabıdan, əlcəklərdən asanlıqla keçir, buna görə
də dərinin təkcə açıq hissələri deyil həm də mühafizə olunan
hissələrindən də keçərək zədələnmə törədir.
