Oktay salayev, RÖVŞƏn quliyev, Şahmurad məMMƏdov, İsmayil səFİyev həyat fəALİYYƏTİNİN



Yüklə 5,85 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə31/158
tarix02.12.2023
ölçüsü5,85 Mb.
#137877
növüDərs
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   158
Heyat fealiyyetinin tehlukesizliyi

Ekoloji təhlükəsizlik 
49 
olan əşyalar olduqda, həmin əşyalar istiliyi orqanizmə 
verərək hipertermiyaya səbəb ola bilər.
Ümumiyyətlə, mənzil şəraitində adi geyimdə, sakit 
vəziyyətdə havanın temperaturu 18-20 o C olduqda insan 
üçün əlverişli hesab edlilir (havanın rütubəti və cərəyan sürəti 
normal olduqda). Əlbəttə, ilin fəsillərindən, iqlim şəraitindən 
və fərdi xüsusiyyətlərdən asılı olaraq optimal temperatur 
həddi müəyyən qədər dəyişə bilər. Hava temperaturunun 
mənfi təsirini aradan qaldırmaq məqsədilə orqanizmin istilik 
tənzimedici mexanizmlərini təkmilləşdirmək lazımdır.
Havanın temperaturu
.İstehsalat binalarında havanın 
temperaturu istehsalat mənbələrindən, işləyən adamlardan 
ayrılan istilikdən, bina konstruksiyalarının istilikkeçirmə 
qabiliyyətindən və binanın daxilindəki ventilyasiyadan 
asılıdır.
Havanın temperaturu civəli termometrlər, termoqraflar 
və müxtəlif prinsiplərdə işləyən avtomatik qeydedici 
termometrlər və s. vasitəsinə təyin olunur. (şəkil 3). 
Şəkil 3. a)Pirometr, b) Termoqraf, c) Termometr 


Ekoloji təhlükəsizlik 
50 
Ətraf mühitin temperaturu 30
0
C- yə qədər olduqda insan 
bədəninin səthindən istiliyin ayrılması konveksiya və 
şüalanma vasitəsilə çox intensiv gedir. Temperaturun 
yüksəlməsi 
şəraitində 
istiliyin 
çox 
hissəsi 
tərin 
buxarlanmasına sərf olunur. 
İş yerinin temperaturu izafı istilik miqdarından 
 
iz
Q
asılıdır:
 
iz
Q
f
t

g
i
q
iz
Q
Q
Q
Q



burada
q
Q
-istehsal qurğularından (maşınlar, mühərriklər 
və s.) ayrılan istiliyin miqdarı;
i
Q
- işçilərin bədənindən ayrılan istiliyin miqdarı; 
g
Q
- günəş çüasının yaratdığı istilik miqdarıdır. 
İzafı istiliyin itən istiliyə 
 
it
Q
bərabər olduğu halda 
normal temperatur şəraiti yaranır:
it
iz
Q
Q

Döşəmə, tavan və divarlardan, ventilyasiya 
yollarından ətrafa yayılan istiliyə itən istiliyin miqdarı 
deyilir. 
Əgər 
it
iz
Q
Q

olarsa, havanın temperaturu get-gedə 
artacaq, əks hada isə azalacaqdır. Birinci halda tez yorulma,
tərləmə, baş ağrıcı və s., ikinci halda isə soyuqdəymə 
xəstəlikləri, sağlamlığın zəifləməsi kimi hallar törəyir. 
Təcrübələr göstərir ki,
saat
m
kkal
Q
Q
it
iz



3
/
90
olarsa, iş yerinin meteroloji şəraiti nəzərə çarpacaq dərəcədə 
pisləşir. 
Sual və tapşırıqlar: 



Yüklə 5,85 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   158




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin