Dit document kwam tot stand binnen het kader van het project ”Accent op Talent”1. “Accent op Talent” is een initiatief dat wil bijdragen tot de vernieuwing van het onderwijs- en vormingssysteem in Vlaanderen, met een focus op het secundair onderwijs. De centrale gedachte is dat alle jongeren en volwassenen maximale kansen moeten krijgen om hun talenten te ontplooien. Een belangrijk kenmerk van het ideeëngoed van Accent op Talent is het geloof in de noodzaak om deze vernieuwingsbeweging “bottom-up”, vanuit de basis op te bouwen.
Ter ondersteuning van dit proces werd in 2003 een “Task Force” Accent op Talent opgericht. Als deel van de werkzaamheden werd informatie verzameld over onderwijsvernieuwing in andere Europese landen, zowel op inhoudelijk gebied als met betrekking tot de wijze van implementatie. Vernieuwing van het onderwijs is immers aan de orde van de dag in de meeste Europese landen2.
Deze studie is de weerslag van deze informatieverzameling, die plaatsvond in de tweede helft van 2003. De focus was op “goede praktijken” binnen tien Europese landen, al komen ook andere initiatieven en projecten aan bod.
De algemene doelstelling bij het realiseren van deze studie was het ondersteunen van de vernieuwingsbeweging uit “Accent op Talent”, en dit op twee niveaus:
de directies en leraren in scholen kunnen inspiratie vinden in deze praktijkvoorbeelden en kunnen gemotiveerd blijven door wat elders wordt gerealiseerd
beleidsmensen kunnen lessen trekken uit de ervaringen in het buitenland.
Scholen die op zoek zijn naar concrete voorbeelden van hoe innovatie in de praktijk wordt geïmplementeerd, kunnen terecht in de lijsten met voorbeelden die op het einde van de beschrijving elk land worden meegegeven. Deze projectbeschrijvingen bevatten de kernelementen waarrond aan vernieuwing wordt gewerkt.
Goede-praktijkvoorbeelden dienen niet om slaafs te worden nageleefd of gekopieerd. Dit is trouwens meestal onmogelijk aangezien de context telkens weer verschilt. De voorbeelden in deze studie dienen eerder als stimulans bij het nadenken over en het implementeren van innoverende initiatieven.
Ook nog dit: de bespreking van de interessante praktijkvoorbeelden uit het buitenland betekent niet dat er in Vlaanderen op dit gebied niets gebeurt – wel integendeel. Hopelijk herkennen vele scholen zich in wat er verder wordt beschreven.