Onuncu kalkinma plani

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI

1. 
   Programın Amacı ve Kapsamı
   

2012 yılı itibarıyla yaklaşık 94 milyar TL ile GSYH’nın yüzde 7’si olarak gerçekleşen kamu alımları ülkemizin Ar-Ge ve yenilik çalışmalarına katkı sağlanması açısından önemli bir fırsat oluşturmaktadır. Kamu İhale Kanununda yerli istekliler lehine yüzde 15 oranına kadar fiyat avantajı yer almakla birlikte, kamu alımları teknoloji transferine ya da sanayinin gelişimine yeterli katkıyı sağlayamamaktadır. Gelişmiş ülkelerde ise kamu alımları, yoğun bir şekilde yerli üretimi ve teknoloji geliştirilmesini desteklemek üzere bir politika aracı olarak kullanılmaktadır.

Kamu alımlarında Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine katkı sağlayacak yaklaşımların benimsenmesiyle yurtiçinde üretilen ürünlerin maliyetleri düşürülebilecek, ithal edilen ürünler yurtiçinde üretilebilecek ve ihraç pazarlarında yerli firmaların etkinliği artabilecektir. Bu programla kamu alımlarının; yeniliği, yerlileştirmeyi, teknoloji transferini ve yenilikçi girişimciliği teşvik edecek şekilde düzenlenmesi amaçlanmaktadır.

Program kapsamında kamu alımları ve kullanım hakkı tahsislerinde yerli Ar-Ge ve yenilik katkısının gözetilmesi; yeniliğin, yerlileştirmenin ve teknoloji transferinin teşvik edilmesi; kamu alımlarında uygulanacak politikalarla uluslararası doğrudan yatırımların artırılması öngörülmektedir.

2. 
   Program Hedefleri
   

• 
  Kamu alımlarında orta-yüksek ve yüksek teknoloji sektörlerindeki yerli firmaların payının artırılması
  
• 
  Yüksek teknoloji sektörlerinde uluslararası alanda markalaşma sürecinin desteklenmesi ve markalaşmış ürün sayısının artırılması
  
• 
  Kamu tedarik sistemi yoluyla Ar-Ge harcamalarının artırılması
  
• 
  Kamu alımlarında uygulanacak politikalarla uluslararası doğrudan yatırımların artırılması
  

3. 
   Performans Göstergeleri
   

• 
  Kamu alımlarında yerli üretimin payı
  
• 
  Kamu alımlarında KOBİ’lerin payı
  
• 
  Kamu alım garantisine dayalı yerli üretimin toplam alımlar içindeki payı
  
• 
  Yurtdışı alımlarda offset uygulaması yoluyla yerli sanayiye verilen pay
  
• 
  Offset anlaşma sayısı ve tutarı
  

4. 
   Program Bileşenleri
   

1. 
   Bileşen: Kamu Tedarik Sisteminin Ar-Ge ve Yeniliği Destekleyecek Şekilde Düzenlenmesi
   

• 
  Kamu kurum ve kuruluşlarının uzun vadeli ihtiyaç planlaması yapmasının sağlanması
  
• 
  Kamu alımları veri tabanı ve portal oluşturulması
  
• 
  Teknoloji yoğun ürünlerde kamu alım garantisine dayalı üretimin teşvik edilmesi
  

2. 
   Bileşen: Finansman ve Organizasyon Modelinin Oluşturulması
   

• 
  Stratejik kamu alımlarının yerli imkânlarla finanse edilmesi için model geliştirilmesi
  
• 
  Kamu alımlarına yönelik strateji ve eylem planı oluşturulması
  
• 
  Kamunun yurtdışı alımlarında offset uygulaması için bir model geliştirilmesi
  
• 
  Kamuda ortak alımlar için bir model geliştirilmesi
  
• 
  Kamu alımları ve kullanım hakkı tahsislerinin fikri mülkiyet sahipliği ve hammadde dâhil yerlilik oranı uygulamalarını içermesi
  

3. 
   Bileşen: Mevzuat Altyapısının Oluşturulması
   

• 
  Kamu tedariki ve kullanım hakkı tahsisi ile ilgili mevzuatta yerli üretim, yenilik ve teknoloji transferini teşvik edecek şekilde düzenleme yapılması
  
• 
  Yurtdışı alımlara yönelik offset uygulaması için düzenleme yapılması
  
• 
  Kamu alımları uygulamalarında KOBİ’ler lehine düzenlemeler yapılması
  

4. 
   Bileşen: Kamu Alımlarıyla Girişimcilik ve Özel Sektörün Yenilik Kapasitesinin Güçlendirilmesi
   

• 
  Kamu alımları yoluyla teknolojik alanlarda faaliyet gösteren işletme sayısının artırılması
  
• 
  Savunma sanayiindeki offset uygulamasının enerji, ulaştırma, sağlık başta olmak üzere sivil alanlarda da yaygınlaştırılması
  

5. 
   Bileşen: Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi
   

• 
  Kamu alımlarıyla ilgili koordinasyon mekanizması oluşturulması
  
• 
  Tedarikçi kamu kurumlarının şartname hazırlama, standart oluşturma gibi konularda kapasitelerinin güçlendirilmesi
  
• 
  Üniversite, kamu kurumları ve özel sektörün bilgilendirilmesi yoluyla farkındalık oluşturulması
  

5. 
   Koordinatör ve Sorumlu Kurum/Kuruluşlar
   

Genel Koordinatör: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Bileşenlerden Sorumlu Kurum/Kuruluş

1. 
   Bileşen: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
   
2. 
   Bileşen: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
   
3. 
   Bileşen: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
   
4. 
   Bileşen: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
   
5. 
   Bileşen: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
   

1. YERLİ KAYNAKLARA DAYALI ENERJİ ÜRETİM PROGRAMI

1. 
   Programın Amacı ve Kapsamı
   

2011 ve 2012 yıllarında dış ticaret açığının sırasıyla yüzde 45 ve yüzde 62’si net enerji ithalatından kaynaklanmıştır. Hızla büyümekte olan enerji talebinin karşılanabilmesi için petrol, doğal gaz ve taşkömürü ithalatı sürekli artmaktadır. Bu durum enerjide yüksek oranlı dışa bağımlılığın sürmesine yol açmakta, cari işlemler dengesi ve enerji arz güvenliği üzerinde baskı oluşturmaktadır.

Türkiye ekonomisinin yüksek ve istikrarlı büyüyebilmesi için mümkün olan bütün yerli kaynakların enerji üretimi amacıyla değerlendirilmesi öncelikli bir husustur. Özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarının hem birincil enerji arzı hem de elektrik üretimi amacıyla değerlendirilmesi sürdürülebilir kalkınmanın temini açısından önem taşımaktadır. Bu programla yerli kaynakların enerji üretimindeki payının artırılması suretiyle enerjide dışa bağımlılığın azaltılması amaçlanmaktadır.

2. 
   Program Hedefleri
   

• 
  2011 yılı sonunda birincil enerji üretiminde yüzde 28 olan yurtiçi ve yurtdışı petrol ve doğal gaz çıkarımları dâhil yerli kaynak payının, 2018 sonunda yüzde 35’e yükseltilmesi
  
• 
  2012 yılında yaklaşık 39 milyar kWh olarak gerçekleşen linyit kaynaklı elektrik enerjisi üretiminin 2018 yılında 60 milyar kWh’e çıkarılması
  
• 
  Plan döneminde 10.000 MW’lık ilave hidrolik kapasitenin devreye alınması
  

3. 
   Performans Göstergeleri
   

• 
  Isı ve elektrik üretimi amaçlı linyit kullanımı miktarı
  
• 
  Yerli petrol ve doğal gaz üretimi miktarı
  
• 
  Yenilenebilir kaynaklardan sağlanan elektrik üretimi miktarı
  
• 
  Güneş, jeotermal ve biyokütle kaynaklarından sağlanan ısı üretimi miktarı
  
• 
  Benzin ve motorinle harmanlanan biyoetanol ve biyodizel miktarı
  

4. 
   Program Bileşenleri
   

1. 
   Bileşen: Yerli Kömürlerin Elektrik Üretimi Amaçlı Değerlendirilmesi
   

• 
  Afşin-Elbistan havzasındaki rezervlerin değerlendirilmesi için özel bir finansman yöntemi geliştirilmesi ve uygulanması
  
• 
  Kamu elindeki işletilmeye hazır sahaların rödovans usulüyle özel sektöre devrinin sağlanması
  
• 
  Kömür aramalarına hız verilerek rezervlerin artırılması
  
• 
  Yerli kömürlerin kullanımdaki ısıl değerini artıracak veya kalitesini yükseltecek Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verilmesi
  
• 
  Yerli kömürlere dayalı elektrik üretim tesisi yatırımlarına yönelik teşvik uygulamasının izlenerek ihtiyaçlara göre güncellenmesi
  
• 
  Kamu elinde bulunan linyit yakıtlı termik santrallerin rehabilite edilmesi
  

2. 
   Bileşen: Yurtiçi ve Yurtdışı Petrol ve Doğal Gaz Aramalarının Artırılması
   

• 
  Petrol ve doğal gaz ihtiyaçlarının olabildiğince yerli üretimle karşılanması için yurtiçi yatırımların hızlandırılması
  
• 
  TPAO tarafından yürütülen yurtdışı petrol ve doğal gaz arama, sondaj ve üretim faaliyetleri ile yabancı ülke ve şirketlerle işbirliklerinin artırılması
  

3. 
   Bileşen: Su Kaynaklarının Elektrik Üretimi Amaçlı Değerlendirilmesi
   

• 
  Elektrik üretimi amacıyla henüz değerlendirilememiş su potansiyelinin yapılabilirlik kriterlerini ve çevresel kriterleri sağlaması durumunda hızla yatırıma dönüştürülmesi
  
• 
  Kamu elinde bulunan HES’lerin rehabilite edilmesi
  

4. 
   Bileşen: Su Dışındaki Yenilenebilir Kaynakların Değerlendirilmesi
   

• 
  Rüzgâr, güneş, biyokütle ve jeotermal kaynakların elektrik üretiminde kullanılmasına yönelik potansiyelin tam olarak tespit edilmesi, bu kapsamda jeotermal aramaların hızlandırılması
  
• 
  Su kaynakları dışındaki yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin artırılması için yatırım gerçekleşmelerine yönelik izleme ve değerlendirme yapılması
  
• 
  Biyokütle, jeotermal ve güneş kaynaklarının birincil enerji amacıyla değerlendirilmesi için mevcut potansiyelin harekete geçirilmesi
  
• 
  Biyoetanol ve biyodizel yakıtların benzin ve motorinle harmanlanması uygulamalarının gıda güvenliği, çevresel etkiler ve tesis kapasitelerinin geliştirilmesi açısından izlenmesi
  

5. 
   Koordinatör ve Sorumlu Kurum/Kuruluşlar
   

Genel Koordinatör: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

Bileşenlerden Sorumlu Kurum/Kuruluş

1. 
   Bileşen: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
   
2. 
   Bileşen: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
   
3. 
   Bileşen: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
   
4. 
   Bileşen: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
   

1.