Onuncu kalkinma plani

AİLENİN VE DİNAMİK NÜFUS YAPISININ KORUNMASI PROGRAMI

1. 
   Programın Amacı ve Kapsamı
   

Göç ve kentleşme, kültürel değerlerdeki aşınma, bireyselleşmenin artması, aile eğitimindeki eksiklikler, yeni iletişim teknolojileri gibi nedenlerle, aile üyeleri arasındaki iletişim azalmış, boşanmalar artmış, tek ebeveynli ailelerin oranı yükselmiş ve aile kurumu zayıflamaya başlamıştır. Nüfusun yaş yapısındaki değişimler sonucunda gelecekte aktif olmayan nüfusun payının artması, doğurganlık hızının azalmasıyla da yaşlı nüfusun payının yükselmesi riski bulunmaktadır.

Bu programla, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişmesini desteklemek üzere dinamik nüfus yapısının korunması, aile kurumunun güçlendirilmesi ve böylece sosyal refah ve sosyal sermayenin artırılması amaçlanmaktadır.

Program kapsamında aile refahının korunması, evlilik öncesi eğitim ve aile danışmanlık hizmetlerinin etkinleştirilmesi, sosyal yardım ve hizmetlerin aile temelli sunulması, genç nüfusun yarattığı demografik fırsat penceresinden azami derecede faydalanılması öngörülmektedir.

2. 
   Program Hedefleri
   

• 
  Aile refahının korunması ve aile kurumunun güçlendirilmesi
  
• 
  Kuşaklar arası dayanışmanın güçlendirilmesi
  
• 
  İş ve aile yaşamının uyumlaştırılması
  
• 
  Toplam doğurganlık hızının artırılması
  
• 
  Nüfusa ilişkin kayıt sistemlerinin geliştirilmesi
  

3. 
   Performans Göstergeleri
   

• 
  Boşanma oranı
  
• 
  Evlenme oranı
  
• 
  Aile danışmanlığı hizmetinden yararlanan kişi sayısı
  
• 
  Evlilik öncesi eğitimlerden yararlanan kişi sayısı
  
• 
  Toplam doğurganlık hızı
  
• 
  Çalışan kadınlarda toplam doğurganlık hızı
  

4. 
   Program Bileşenleri
   

1. 
   Bileşen: Aileye Yönelik Hizmetlerin Geliştirilmesi
   

• 
  Evlilik öncesi eğitim ve aile eğitimi danışmanlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması
  
• 
  Göçle şehre gelen ailelerin şehir yaşamına uyumlarının hızlandırılması
  
• 
  Aile içi şiddet ve istismarın önlenmesi, kötü alışkanlıkların ve bağımlılıkların azaltılmasına yönelik hizmetlerin geliştirilmesi
  
• 
  Tek ebeveynli ailelerin sorunlarının çözümüne yönelik mekanizmaların geliştirilmesi
  

2. 
   Bileşen: Aile Refahının ve Nesiller Arası Dayanışmanın Artırılması
   

• 
  Ailelere sürdürülebilir tüketim alışkanlığının kazandırılması
  
• 
  Sosyal hizmet ve yardımların diğer kamu hizmetleriyle koordineli, aile odaklı olarak etkin bir şekilde yürütülmesi
  
• 
  Nesiller arası dayanışmanın güçlendirilerek sosyal ve kültürel değerlerin aktarılmasının sağlanması
  

3. 
   Bileşen: Dinamik Nüfus Yapısının Korunması
   

• 
  Aile ve iş hayatının uyumunun güçlendirilmesi
  
• 
  Kaliteli, hesaplı ve kolay erişilebilir kreş ve okul öncesi eğitim imkânlarının yaygınlaştırılması
  
• 
  Eğitim müfredatı, yazılı ve görsel yayınlar ile STK’ların ilgili faaliyetlerinin desteklenmesi yoluyla aile dostu kültürel ortamın geliştirilmesi
  
• 
  Sağlık alanında çocuk dostu doğum koşulları ve uygulamalarının geliştirilmesi
  
• 
  Yerel yönetimlerin şehirlerde çocuk dostu güvenli ortamları geliştirerek yaygınlaştırması
  

5. 
   Koordinatör ve Sorumlu Kurum/Kuruluşlar:
   

Genel Koordinatör: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı

Bileşenlerden Sorumlu Kurum/Kuruluş

1. 
   Bileşen: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
   
2. 
   Bileşen: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
   
3. 
   Bileşen: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
   

1. YERELDE KURUMSAL KAPASİTENİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROGRAMI

1. 
   Programın Amacı ve Kapsamı
   

Yerel düzeydeki teknik ve beşeri kapasite eksikliği, yerel hizmetlerin kalite ve verimliliğini olumsuz etkilemektedir. Son düzenlemelerle yerel yönetimlerin görev ve sorumluluklarının genişlemesi ve özellikle büyükşehir belediyesi sayısının artması ve görev alanlarının kırsal alanları da içerecek şekilde genişlemesi, başta yeni kurulan büyükşehir belediyelerinde olmak üzere yerel kurumsal kapasitenin geliştirilmesi ihtiyacını artırmaktadır.

Yerel ve bölgesel politikaların belirlenmesinde kamu, özel sektör ve STK’ların ortak fikir ve çözüm üretmelerinin amaçlandığı yönetişim mekanizmalarının ağırlığı giderek artmaktadır. Ancak teknik, idari ve mali kısıtlar nedeniyle bir yandan yerel kurumların söz konusu yapılara ilgisi ve katılım düzeyleri yetersiz kalmakta, diğer yandan yerel sorun ve önceliklerin merkezi kurumların politikalarına yansıtılması güçleşmektedir.

Programın amacı, önceliklerin isabetli belirlenmesi, uygulamada kalitenin ve kaynak kullanımında verimliliğin artırılması ve kalkınma çabalarının güçlendirilmesi için yerel düzeyde kurumsal kapasitenin, katılımcılığın ve yönetişimin geliştirilmesidir.

Programın hedef kitlesi; merkezi idarelerin taşra teşkilatları, büyükşehir belediyeleri başta olmak üzere mahalli idareler, üniversiteler, meslek kuruluşları ve STK’lardır.

2. 
   Program Hedefleri
   

• 
  Yerel hizmet sunumunda verimliliğin artırılması
  
• 
  Hedef grubundaki idare ve kuruluşların insan kaynakları yönetimi strateji ve uygulamalarının güçlendirilmesi
  
• 
  Hedef grubundaki idare ve kuruluşların proje yönetimi kapasitelerinin artırılması
  
• 
  Yerel düzeyde politika oluşturma ve uygulama süreçlerine meslek örgütleri de dâhil olmak üzere STK’ların ve üniversitelerin katkısının artırılması
  

3. 
   Performans Göstergeleri
   

• 
  Beşeri kaynak stratejisi uygulayan il ve büyükşehir belediyesi sayısı
  
• 
  Kapasite geliştirme programları uygulanan büyükşehir belediyesi sayısı
  
• 
  Taşra teşkilatında çalışan örgün üniversite mezunu oranı
  
• 
  Kent konseyleri ve kalkınma kurullarına katılan STK ve üniversite temsilcilerinin sayısı
  
• 
  Üniversitelerin, mahalli idarelerin, meslek kuruluşlarının, odaların ve STK’ların mali destek aldıkları proje sayısı
  
• 
  Kalkınma ajanslarının sunduğu kapasite geliştirme desteklerinin miktarı
  
• 
  Yerel hizmetlerden memnuniyet oranı
  

4. 
   Program Bileşenleri
   

1. 
   Bileşen: Mahalli İdarelerin Kurumsal Kapasitesinin Geliştirilmesi
   

• 
  Başta büyükşehir belediyelerinin olmak üzere yerel hizmet standartlarının belirlenmesi ve bunlara uyum sağlanması
  
• 
  Büyükşehir belediyelerinin artan görevlerini etkin şekilde yerine getirebilmelerini sağlayacak farklı planlama, örgütlenme ve hizmet sunum modellerinin geliştirilmesi
  
• 
  Başta yeni kurulanlar olmak üzere büyükşehir belediyelerinin yeni görev alanları ve kırsal kesime hizmet sunumu öncelikli idari, teknik ve beşeri kapasitelerinin geliştirilmesi
  
• 
  Başta büyükşehir belediyeleri olmak üzere mahalli idarelerin mali yönetim kapasitesinin ve öz gelirlerinin artırılması
  

2. 
   Bileşen: Yerelde Kapasite, Yönetişim ve Katılımcılığın Geliştirilmesi
   

• 
  Merkezi idarenin taşra teşkilatının ve mahalli idarelerin yeterli sayı ve nitelikte personele sahip olmalarının desteklenmesi, beşeri kaynak yönetiminin güçlendirilmesi
  
• 
  Başta mahalli idareler olmak üzere yerel düzeydeki kurumların teknolojik altyapılarının geliştirilmesi
  
• 
  STK’lar, üniversiteler ve diğer kuruluşların proje yönetimi, mali yönetim ve idari becerilerinin artırılması, kurumsal yönetişim ilkelerinin işler kılınması
  
• 
  Meslek kuruluşları, üniversiteler ve STK’ların yerel kalkınma süreçlerine katkılarının artırılması
  
• 
  Yerel yönetişim mekanizmalarının daha etkin işletilmesi, gerekli durumlarda yenilerinin tesisi
  
• 
  Sivil ve mesleki örgütlülüğün artırılması
  

5. 
   Koordinatör ve Sorumlu Kurum/Kuruluşlar
   

Genel Koordinatör: Kalkınma Bakanlığı

Bileşenlerden Sorumlu Kurum/Kuruluş

1. 
   Bileşen: İçişleri Başkanlığı
   
2. 
   Bileşen: Kalkınma Bakanlığı
   

1. REKABETÇİLİĞİ VE SOSYAL UYUMU GELİŞTİREN KENTSEL DÖNÜŞÜM PROGRAMI

1. 
   Programın Amacı ve Kapsamı
   

Türkiye nüfusunun yüzde 72,3’ü şehirlerde yaşamaktadır. Hızlı şehirleşme ve imarsız yapılaşma şehirlerde ekonomik ve sosyal problemlere sebep olmuş, yaşam kalitesini düşürmüştür. Altyapı, çevre ve güvenlik gibi alanlara ilişkin problemler işgücü ve üretim maliyetlerini artırarak şehirlerimizin rekabet gücünü olumsuz etkilemektedir.

Programın amacı, şehirlerimizin ekonomik, sosyal ve fiziki dezavantajlarını azaltarak rekabet gücünü ve yaşam kalitesini artırmaktır. Bu doğrultuda yapılacak harcama ve yatırımlar, makroekonomik dengeler ve kamu finansmanıyla uyumlu şekilde planlanarak hayata geçirilecektir.

Program kapsamında, kentsel dönüşümün yerli ve yenilikçi üretimi destekleyecek şekilde uygulanması, afet riskine duyarlı standart dışı yapılaşmanın ıslahı, şehirlerimizin iş ve yaşam koşulları açısından cazibesinin artırılması, büyükşehirlerde sosyal uyumun güçlendirilmesi, tarihi ve kültürel değer taşıyan şehir merkezlerinin dönüşümle canlandırılması ve konut sahipliğinin artırılması öngörülmektedir.

2. 
   Program Hedefleri
   

• 
  Alana göre farklılaşan yeni kentsel dönüşüm modellerinin geliştirilmesi
  
• 
  Kentsel dönüşümün doğurduğu değer artışlarından kamuya kaynak sağlanması
  
• 
  Yeni ürün ve teknolojilerin geliştirilmesi
  
• 
  Konut üretiminde orta ve alt gelir gruplarına odaklanan modellerin geliştirilmesi
  
• 
  Planlamada ve proje uygulamasında sosyal boyutun güçlendirilmesi
  
• 
  Büyükşehirlerde sosyal uyumun kolaylaştırılması
  

3. 
   Performans Göstergeleri
   

• 
  Dönüşümü sağlanacak toplam alan
  
• 
  Özel sektör tarafından geliştirilen kentsel dönüşüm proje sayısı
  
• 
  İnşaat sektöründe alınan yeni patent sayısı
  
• 
  Yapı malzemesi konusunda üniversitelerde yürütülen Ar-Ge projesi sayısı
  
• 
  Orta ve alt gelir gruplarının konut sahipliği oranı
  
• 
  Kişi başına düşen park ve yeşil alan miktarı
  
• 
  Sosyal ve kültürel merkez sayısı
  
• 
  Sosyal uyum çalışmalarındaki yararlanıcı sayısı
  

4. 
   Program Bileşenleri
   

1. 
   Bileşen: Şehirlerin Rekabet Gücünün ve Yaşanabilirlik Seviyesinin Artırılması
   

• 
  OSB ve KSS’ler başta olmak üzere, üretim ve ticaret mekânları için daha etkin yer seçimi; bu mekânların etkin kullanımı ile altyapılarının yenilenmesi, geliştirilmesi veya taşınması
  
• 
  Şehir merkezlerinin ve tarihi ve kültürel değere sahip alanların ihyası
  
• 
  Rezerv yapı alanlarının belirlenmesinde mekânsal ve sosyal uyumun artırılması
  
• 
  Altyapı yatırımlarındaki darboğazların dönüşüm projeleriyle azaltılması
  
• 
  Dinlenme alanlarının kalitesinin ve sayısının artırılması
  

2. 
   Bileşen: Kentsel Dönüşümde Yerli ve Yenilikçi Üretimin Teşvik Edilmesi
   

• 
  İleri malzemelerin, akıllı bina teknolojilerinin, dayanıklılığı geliştiren uygulama araçlarının ve yüksek teknik özelliklere sahip inşaat makinalarının yurtiçinde geliştirilmesinin ve üretilmesinin teşvik edilmesi
  
• 
  Tedariklerde yerli üretimden azami düzeyde faydalanılması
  

3. 
   Bileşen: Kentsel Dönüşümün Finansmanının Kolaylaştırılması
   

• 
  Projelerin finansmanında dönüşüm kaynaklı değer artışlarından kamunun daha fazla pay alması
  
• 
  Dönüşüm projelerinin finansmanında yeni finansal araçların geliştirilmesi
  
• 
  Finansmanın kolaylaştırılması için değer artışının yüksek ve düşük olduğu alanlar arasında çapraz finansmana imkân sağlayacak bir sistem oluşturulması
  

4. 
   Bileşen: Konut Sahipliğinin Artırılması
   

• 
  Altyapısı hazır arsa üretiminin hızlandırılması
  
• 
  Temel konut sahipliği için uzun vadeli konut finansman sisteminin etkinliğinin artırılması
  
• 
  Sosyal konut uygulamalarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması
  

5. 
   Bileşen: Büyükşehirlerde Sosyal Sorunların Yoğunlaştığı Alanlarda Uyumun Güçlendirilmesi
   

• 
  Yoğun göç almış, mekân kalitesi düşük, işsizlik, eğitim ve yoksulluk sorunlarının yoğunlaştığı alanların belirlenmesi ve detaylı analiz edilmesi
  
• 
  Söz konusu alanlarda fiziki yenileme yapılması ve kamu hizmetlerinde etkinlik ve kalitenin artırılması
  
• 
  Aktif işgücü programlarıyla hedef kesimin istihdam edilebilirliğinin artırılması
  
• 
  Mahalli idarelerde sosyal uyum çalışmalarına yönelik kapasitenin geliştirilmesi
  

5. 
   Koordinatör ve Sorumlu Kurum/Kuruluşlar
   

Genel Koordinatör: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Bileşenlerden Sorumlu Kurum/Kuruluş

1. 
   Bileşen: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
   
2. 
   Bileşen: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
   
3. 
   Bileşen: Kalkınma Bakanlığı
   
4. 
   Bileşen: Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
   
5. 
   Bileşen: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
   

1. KALKINMA İÇİN ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ALTYAPISININ GELİŞTİRİLMESİ PROGRAMI

1. 
   Programın Amacı ve Kapsamı
   

Türkiye’nin uzun vadeli kalkınma perspektifi uluslararası işbirliği boyutuyla birlikte değerlendirilmek durumundadır. Bu kapsamda kalkınma işbirliği, Türkiye’nin kalkınma alanında sahip olduğu bilgi, tecrübe ve imkânların paydaş ülkelerin hizmetine sunulmasıdır.

Programın amacı, kalkınma işbirliği politikasının stratejik bir çerçeveye kavuşturulması, kalkınma işbirliğine yönelik mali, beşeri ve kurumsal kapasite ile hukuki altyapının güçlendirilmesi, kalkınma işbirliği imkânlarının Türkiye ve paydaş ülkelerin toplumsal refahının yükseltilmesine yönelik kullanılması, uluslararası işbirliğine dönük farkındalığın artırılması ve Türkiye ile paydaş ülkeler arasında kültürel işbirliğinin güçlendirilmesidir.

2. 
   Program Hedefleri
   

• 
  Türkiye’nin uluslararası işbirliği altyapısının hukuki ve stratejik çerçevesinin geliştirilmesi
  
• 
  Kamu kurumlarında, özel sektör ve STK’larda uluslararası işbirliği alanında kurumsal ve beşeri kapasitenin geliştirilmesi
  
• 
  Ulusal ve uluslararası kamuoyunun farkındalığının artırılması
  
• 
  Türkiye’nin uluslararası kalkınma işbirliği kuruluşları için bölgesel merkez haline gelmesi
  

3. 
   Performans Göstergeleri
   

• 
  Mevzuat ve temel politika belgelerinin yayınlanması
  
• 
  Uluslararası farkındalığa yönelik uygulanan eğitim programı ve etkinlik sayısı
  
• 
  Yurtdışı misyonlarda yerel dil bilen ve uzmanlık bilgisine sahip çalışan sayısı
  
• 
  Acil ve insani yardım faaliyetlerinin yürütüldüğü ülke sayısı
  
• 
  EAGÜ ve dönüşüm sürecindeki ülkelere yönelik eğitim, araştırma ve hareketlilik programlarından yararlanan kişi sayısı
  
• 
  Türkiye’nin resmi kalkınma yardımlarının GSYH’ya oranı
  

4. 
   Program Bileşenleri
   

1. 
   Bileşen: Hukuki, Kurumsal ve Beşeri Altyapının Güçlendirilmesi
   

• 
  Kalkınma işbirliği kapasitesinin tespit edilmesi
  
• 
  Kalkınma İşbirliği Kanunu ve Kalkınma İşbirliği Ulusal Stratejisinin hazırlanmasına dönük çalışmaların tamamlanması
  
• 
  Kalkınma işbirliği programlarında değerlendirilecek kamu ve kamu dışı insan kaynağının belirlenmesi ve görevlendirilmesinin kolaylaştırılması
  

2. 
   Bileşen: Uluslararası İşbirliğine Yönelik Eğitim ve Araştırma Faaliyetlerinin Artırılması
   

• 
  Eğitim kurumlarında küresel algı ve farkındalığın artırılmasına yönelik programların ve faaliyetlerin uygulanması
  
• 
  EAGÜ ve dönüşüm sürecindeki ülkelere yönelik üniversite ve araştırma kurumlarınca gerçekleştirilen eğitim, araştırma ve hareketlilik faaliyetlerinin desteklenmesi
  
• 
  Yükseköğretim kurumlarında EAGÜ ile ekonomik ve sosyal dönüşüm sürecindeki ülkelerden gelecek öğrenci ve akademisyenlere yönelik akademik programlar başlatılması
  

3. 
   Bileşen: Kamu Kurumlarının Dış İlişkiler Birimlerinin Güçlendirilmesi ve Faaliyetlerinin Etkinleştirilmesi
   

• 
  Uluslararası ilişkileri koordine eden birimlerdeki insan kaynağının; bölge uzmanlığı, yaygın yabancı dil, yerel dil okuryazarlığı, diplomatik iletişim, müzakere teknikleri ve saha tecrübesi açısından güçlendirilmesi
  
• 
  Uzman görevlendirme ve hizmet alımı konularında bu birimlerin esnekliğinin artırılması
  

4. 
   Bileşen: Yurtdışı Misyonların Uzmanlık Kapasitelerinin Güçlendirilmesi
   

• 
  Yurtdışı misyonlarda ihtiyaç duyulan uzman personele yönelik esnek istihdam biçimlerinin geliştirilmesi
  
• 
  Yerel dilleri bilen ve uzmanlık bilgisine sahip çalışan sayısının artırılması
  

5. 
   Bileşen: Acil ve İnsani Yardımların Etkinliğinin Artırılması
   

• 
  Kriz yaşayan ülkelere dönük acil ve insani yardımların hızlı, etkin, sürdürülebilir ve istikrarın tesisini amaçlayan bir biçimde gerçekleştirilmesi
  
• 
  Destek talep eden ülkelerde, afet yönetim sistemlerinin geliştirilmesi ve afete hazırlık ve risk azaltmaya yönelik faaliyetlerin gerçekleştirilmesi
  

5. 
   Koordinatör ve Sorumlu Kurum/Kuruluşlar
   

Genel Koordinatör: Kalkınma Bakanlığı

Bileşenlerden Sorumlu Kurum/Kuruluş

1. 
   Bileşen: Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı
   
2. 
   Bileşen: Milli Eğitim Bakanlığı
   
3. 
   Bileşen: Başbakanlık
   
4. 
   Bileşen: Dışişleri Bakanlığı
   
5. 
   Bileşen: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı