O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti

Tayanch so‘z va iboralar:
barkarorlik koidasi, takrorilik, reklama matni 
psixografikasi, reklamadagi illyustratsiya psixotexnologiyasi, shior psixologiyasi 
va reklama matni sarlavhasi reklama matni psixolingvistikasi, sintaktik kurilishi 
 Nazorat savollari:
1.
 
Reklama matnida tanlangan jumlalarda ritm mavjudmi? 
2.
 
Reklama axboroti potensial istemolchiga kanday ruxiy pazitsiya olishni 
tavsiya qiladi?
3.
 
Reklamadagi illyustratsiya psixotexnologiyasi qanday xususiyatlarga ega?
 
 
 
 
 
 
 
 

---

REKLAMA MAHSULOTLARIDA BADIIY QIYOFANI SHAKLLANTIRISH 
Reja:
1.
 
Reklama mahsulotlarida qaxramon qiyofasini shakllantirish jarayoni
2.
 
Reklama mahsulotini tayyorlashda ijodiy jarayonni tashkil etish
 
Reklama mahsulotlaridagi badiiy qiyofaning asosiy tavsifi uni harakatga 
keltiradigan g‘oya-rejasining tug‘ilishi, uning reklama tizimidan o‘rin olish va 
nihoyat iste'molchi idroki bilan bog‘liq jarayonlar tavsifi bilan to‘ldirilishi lozim. 
Mazkur bosqichlarning har biri muayyan vaqtda amalga oshadi. Bu bosqichlar 
orasida reklama mutaxassisi g‘oya-rejasi va uning sifati ko‘p jihatdan asarning 
istiqbol taqdirini belgilab beradi. Reklama mahsulotlaridagi badiiylik o‘zida 
voqyelikning ichki va tashqi, yakka va umumiy tomonlarini singdirgan bo‘ladi. 
Badiiy reja-g‘oya muallif miyasida avval boshdanoq mavhum tushuncha tarzida 
emas, balki jonli taassurotlar, voqyea-hodisalar bilan bog‘liq holda vujudga keladi. 
Fikr-muddaoni amalga oshirish g‘oya-rejaning o‘zidanoq boshlanadi. 
Reklama mahsulotlaridagi badiiylik shaxsiy his-tuyg‘ulari bilan sug‘orilgan 
taqdirdagina uni reklama bilan o‘zaro aloqani davom ettirishga undaydi. Reklama 
mahsulotida inson kechinmalari va tuyg‘ulari aksi sifatida ruhiy holat badiiy 
ijodning asosiy belgisidir. 
Badiiy tasavvurda rejalangan qiyofalar doimo reklama beruvchining estetik 
orzusiga, uning go‘zallik va mukammallik haqidagi o‘y-fikrlariga mutanosib 
bo‘ladi. Badiiy ijod jarayonida tasavvur kelajakni orzu-umidlar orqali oldindan 
payqash vazifasini ado etadi. Badiiy tasavvur tarkibida insonning orzu-umidlari, 
intilishlari va ehtiyojlari mavjud bo‘ladi. Shu bois tasavvur ijod uchun 
rag‘batlantiruvchi, birlashtiruvchi kuch bo‘lib xizmat qiladi. 
San'atda voqyelik badiiy to‘qimasiz, to‘qima esa voqyeiy hodisalarsiz aks 
etmaydi. Voqyelik xayol-tasavvur hosil qiladi. Bu xayol-tasavvurlarga o‘y-xayol 
nafasi «jon» kiritadi. Puxta o‘ylangan, oylab, yillab miyada qiyomiga yetgan 
tasavvurlar mahsulining ma'nodorligini kuchaytiradi. San'atkor tasavvur yordamida 
ongidagi hayot tafsilotlarini, qahramon xulq-atvori ikir-chikirlarini, uning tashqi 
ko‘rinishini va boshqa xususiyatlarini qayta tiklab olishi mumkin. 
Shuningdek, shaxsning ruhiy olamiga ta'sir etish, uni badiiy-nafosatli jihatdan 
yuksak pog‘onalarga olib chiqish nafosatli idrokning asosiy muammolaridan 
hisoblanadi. Mazkur muammo esa o‘z navbatida insonning voqyelikka xissiy-aqliy 
munosabati hamda uning nafosatli tarzda idrok etish qobiliyatiga, asar 
qahramonlarining kechinmalarini xis qilish layoqatiga hamda ularni ongli tarzda 
mushohada etish madaniyatiga ega bo‘lmog‘i lozim. Shuningdek, badiiy idrokning 
mazmuniga daxldor bo‘lgan badiiy qadriyatlar yaratish jarayoniga zamonaviy-
tarixiy bosqichlardan kelib chiqqan holda nafosatli nazariyalar asosida munosabat 
bildirmoq maqsadga muvofiq sanaladi. Negaki, badiiy asar millat ravnaqi uchun 
qanday hissa qo‘shadi, u millat badiiy tafakkurini o‘stirishda qanday ahamiyat 
kasb etishini to‘g‘ri anglamoq uchun ham nafosatli nazariyalarga murojaat etish 
o‘rinli bo‘ladi. Vaholangki, ana shu jihatlarga ko‘ra badiiy idrok insonning hayotga 
nisbatan bo‘lgan qiziqishini doimo kuchaytirib boradi va o‘zi ham shu asosda 
rivojlanadi. 

---