186
to‘lovni amalga oshirish vositasi. Shu bilan birga, to‘lovchi bi-
rinchi bo‘lib pulni mobil aloqa operatoridagi
shaxsiy hisobidan
"mobil hamyon" deb nomlangan pulni o‘z mobil telefonida oper-
atsiyalarni amalga oshirish orqali o‘tkazadi (yakuniy harakatlar).
Mobil to‘lovlar o‘zlarining shaxsiy hisobraqamlariga ega
bo‘lmagan yoki mobil savdo
xizmatlaridan foydalanishni
istamaydigan uyali aloqa abonentlari uchun ham xizmat qi-
ladi. Odatda, bunday to‘lovlar kichik miqdorda, ya’ni,
mikro
to‘lovlar, bir martalik xaridlarda, shuningdek,
doimiy asosda
(kommunal, telefon, televizor) xizmatlar uchun haq olishni,
to‘lovlar bo‘lishi mumkin.
Mobil terminallar yordamida amalga oshiriladigan pul
mablag‘lar bilan opratsiyalar masofaviy
va bevosita sotish
nuqtalarida qilinadiganlarga, hamda mikro-to‘lovlar va makro-
to‘lovlarga bo‘linadi. Micro - to‘lov
jamoat transportida, parki,
kino chiptalari uchun to‘lov hisoblanadi. Makro to‘lovlar deganda
“yirik” mollarni va xizmatlarni xarid qilish, yoqilg‘I shahob-
chalarida,
restoranlarda, do‘konlarda haridlarni, aviachiptalarni
sotib olish va hokazo (2.7.1-rasm).
Mobil tijoratning iste’molchilarga afzalligi aniq.
Bu hisoblarning
soddaligi va qulayligi, harakatchanlik,
to‘lovlarni qayta ishlashning yuqori tezligi. Bundan tashqari, mo-
bil
aloqadan
keng
foydalanish
tufayli
bunday
"mobil
hamyon" ning tabiiy mavjudligi muhimdir.
Mobil tijorat muhim salohiytga va bir qator qo‘shimcha
biznes imkoniyatlariga ega:
cheklovlar yo‘qligi
(xabarni qabul qilish va ma’lumotlarni
o‘qib olish uchun, xarid qilish uchun uchun kompyuter yoki inter-
netga yaqin bo‘lish
shart emas, faqat bitta mobil telefonni o‘zi
kifoya);
mahalliylashtirish
( GPS kabi texnologiyalar ma’lum bir
mintaqaga tegishli ma’lumotlarga kirishga imkon beradi ) ;
shaxsiylashtirish
(telefon - egasini aniqlashingiz mumkin
bo‘lgan shaxsiy qurilma. Munosabatlarni har bir alohida mijoz bi-
lan o‘rnatish mobil tijorat ko‘chli tomoni.
