O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi


xususiyatlarining shakllanishi



Yüklə 0,52 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə13/22
tarix19.02.2022
ölçüsü0,52 Mb.
#114585
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22
gulhayo

xususiyatlarining shakllanishi. 

2.1. Maktabgacha yosh davri psixik rivojlanish xususiyatlari. 

Inson ontogenezida uning 1 yoshdan 3 yoshgacha o‘sish davri alohida ahamiyat 

kasb etadi. Chunki bu davrda inson zotiga xos eng muhim sifatlar, xarakter xislati, 

atrof-muhitga,  o‘zgalarga  munosabat,  xulq-atvor,  tafakkur  va  ong  kabi  psixik  aks 

ettirishning  turli  ko‘rinishlari  shakllanadi.  Bularning  barchasi  qarama-qarshiliklar 

kurashi ostida tarkib topadi. 

Bolaning yurishga urinishi, turli narsalar bilan ovunishi va mashg‘ul bo‘lish 

imkoniyaglari  kengayishi,  uning  kattalarga  bevosita  tobeligi,  ularga  bog‘liqligi 

nisbatan  kamayishiga  olib  keladi.  Binobarin,  uning  mustaqil  harakat  qilishi  uchun  zarur 

shart-sharoitlar yaratiladi. 

R.Ya.Abramovich-Lextshnning tadqiqotlarida ifodalanishicha, bir yoshli va bir 

yoshu  ikki  oylik  bolada  turli  narsalar  bilan  harakat  qilishning  oddiy  turi  jadal 

rivojlanadi.  Boshqacha  aytganda,  unda  jismlar  bilan  muayyan  harakatni  amalga 

oshirishning nisbatan barqaror usullari shakllana boradi. Shunday harakatlar tobora 

ortadi va murakkablashadi, ularning mohiyati borgan sari chuqurlashadi. 

D.B.Elkonin  fikricha,  bolalarda  keng  ko‘lamli  va  ko‘p  miqdordagi 

predmetlarni  tanish,  idrok  qilish,  ularning  xususiyatlarini  o‘zlashtirish  ehtiyojining 

ortishi  katta  yoshdagi  odamlar  bilan  muloqotga  kirishish  mayli,  tuyg‘usi  va  istagini 

kuchaytiradi.  Shunday  bo‘lsa-da,  bu  muammo  bola  shaxsiy  o‘yin  faoliyatini  tashkil 

qilishda hali kattalarning madadiga va yordamiga muhtojligini ko‘rsatadi.  

Bir 

yoshli 


va 

undan 


sal 

oshgan 


bolaning 

har 


xil 

harakatli  o‘yinlarda  muvaffaqiyatsizlikka  uchrashi  ko‘zlagan  ishni  bajarishidagi 

noxush  kechinmalar  uning  ruhiy  dunyosida  dastlabki  jazava  (affektiv)  tuyg‘u  va 

hisni vujudga keltiradi.  

Shuningdek, 

faoliyatida 

uchraydigan 

ko‘ngilsiz  voqealarga  shaxsiy 

munosabatini  bildirish  aks  ettirishning  yangi  shakli  ta’sirlanish  (reaksiyaga 

kirishish)ni tarkib toptiradi.  

 



 

 

30 



 

Achchiqlanish,  jahl  qo‘zg‘alishi,  qahru  g‘azab  tuyg‘ularining  xususiyatini  tadkiq 

qilgan  T.Ye.Konnikova  ma’lumotlariga  binoan,  bir  yoshli  bolada  ko‘pincha 

bezovtalanish,  xatti-harakatdagi  portlash,  qahri  qattiqlik  yuzaga  keladi.  Olimaning 

fikricha, uning psixikasida paydo bo‘layotgan xulq hosilasi tirishqoqlikning o‘ziga xos 

urinishidan iborat bo‘lib, u  o‘zi yoqtirgan narsani tezroq qo‘liga olish xohishi bilan 

uzviy bog‘liqdir. 

Odatda, affektiv holatga berilishni yoki affektiv ta’sirlanishi bola kattalar bilan 

muloqotda psixik jihatdan qoniqmasligi hosil qiladi. Psixologik ma’lumotlarga ko‘ra, 

portlash, lov etish xususiyatiga ega bo‘lgan affekt quyidagi sabablar bilan  vujudga 

keladi:  

1)  kattalar  bolaning  xohish-istaklarini  tushunmasligi,  imo-ishorasi  va  yuz-chehra 

harakatlariga,  pantomimikasiga(yuz  bilan  tana  harakatlari    qo‘shilishi) 

e’tiborsizligi;  

2)   bolaning ixtiyorsiz xatti-harakatiga batamom qarshilik ko‘rsatishi, shuningdek, 

uning talabini bajarmasligi, qoniqtirmasligi;  

3)  boladagi o‘zgarishlarga oid bilishardan bexabarligi, bu o‘zgarishlarni oldindan 

seza olmasligi va boshqalar. 

Jazavaga  tushishning  xususiyati  va  darajasi  bolaning yashash sharoiti hamda 

unta  kattalarning  munosabatida  o‘z  ifodasini  topadi  va  mahalliy  mezonlar  yordami 

bilan  aniqlanadi.  N.A.Menchinskaya  o‘z  kundaliklarida  bir  yarim  yoshli  o‘g‘lining 

o‘jarligini shunday  ta’riflaydi:  «Mumkin  emas!»  degan  ta’qiqlashga  javoban  Sasha 

o‘jarlik qilar, sho‘xligini yana zo‘r berib davom ettirishga urinar edi; uning o‘jarona 

xohishini  boshqa  ob’ektga  tortish  bilangina  bartaraf  qilsa  bo‘lar  edi:  ko‘pincha 

ta’qiqlashga  qarshi  yig‘lab  injiqlik  qilar,  hatto,  o‘zini  polga  otar,  qo‘l  va  oyoqlarini 

tapillatar, ammo bunday «jazava» uning xulqida juda kam sodir bo‘lib, uni bunday 

sho‘xliklaridan tez va oson chalg‘itish mumkin edi. 

Psixologlardan L.S.Vigotskiy, P.P.Blonskiy va ularning shogirdlari olib borgan 

ishlardan ko‘rinadiki, bolada paydo bo‘lgan dastlabkn so‘z-ibora go‘daklik davridan 

ilk bolalik davriga o‘tishning eng muhim jihati va sharti hisoblanadi. Harakat bilan 




 

 

31 



so‘zning  bog‘lanishi  bolaning  mustaqilligi  va  mustaqil  faoliyatni  amalga  oshirishi 

uchun zarur sharoit yaratadi. 

Yirik  psixologlar  V.Shtern,  K.Byuler  va  boshqalarning  tadqiqotlarida  bayon 

qilinishicha, bola qo‘llaydigan dastlabki so‘zlar ikkita muhim xususiyatga egadir: birinchi 

xususiyati  ular  kattalar  nutqdagi  so‘zlarda  fonetik  jihatdan  keskin  farqlanishidir; 

ikkinchi  xususiyati  esa  o‘zining  qamrovi  bilan  ko‘p-ma’noli  ekanidir.  Boshqacha 

aytganda,  mazkur so‘zlar, iboralar  ma’lum  predmetni emas, balki qator narsalarning 

nomini, hatto, guruhlarini anglatadi. 

Yuqoridagi  mulohazalarning  dalili  sifatida  T.Ye.Konnikova  tajribasidan 

namuna  keltiramiz.  Olimaning  nuqtai  nazaricha,  kattalar  bilan  (bolalar  muloqotida 

ishlatiladigan  so‘zlarning  farqlari  turli  manbaga  va  asosga  bog‘liqdir:  a)  bolalar 

nutqida  shunday  so‘zlar  qo‘llanadiki,  ular  hech  qachon  katta  odamlarda  shunday 

ma’noni bildirmaydi(adiga- baliq moyi, ika - sharf, gili-giliga - qalam); b) ko‘pincha 

bola nutqidagi so‘zlar kattalar so‘zlashuvining ma’lum bo‘lagini emas, balki uning 

o‘zagini  tashkil  qiladi,  xolos(  «is»  -  issiq,  «di»  -  keldi);  v)  bolalar  kattalar 

qo‘llaydigan  so‘zlarni  buzib  talaffuz  qilsalar-da,  lekin  predmetning  timsoliga 

asoslanib, ularning umumiy fonetik va ritmik jihatlarini saqlaydilar( «ti-ti» - soat, «pa-

pa» - mashina, «ling-ling» - radio, televizor); g) taqlidiy so‘zlar( «vov-vov» - it, «mu-

mu» - sigir, «ba-ba» - qo‘y kabilar). 

D.B.Elkonin  tajribasida  bir  yoshu  uch  oylik  Galya  uchun  aka  degan 

tushuncha(sun’iy  bo‘lsa-da)  ho‘l  mevalar,  konfet,  qand,  zoldir  singari  narsalarni 

anglatgan.  T.Ye.Konnikova  tajribasida  esa  xuddi  shu  yoshdagi  Nonna  «kx-kx» 

deganda mushuk, soch, mo‘ynani atagan. Bu misollarni psixologik nuqtai nazardan 

tahlil  qilsak,  ularda  umumpsixologik  qonuniyatga  va  xossaga  mos    keluvchi  ikkita 

xususiyat haqiqatan mavjudligiga ishonch hosil qilamiz. 

Juda  ko‘p  yirik  psixologlar  fikriga  va  kuzatishlarimiz  natijalariga  ko‘ra, 

bolaning nutqi ixtiyorsiz birdaniga vujudta kelish xususiyatiga ega bo‘lib, kattalarning 

mazmunli nutqi ta’sirida nochor ahvolga tushib qolib, o‘z faolligini yo‘qotadi. Hatto 

zarur  shart-sharoit  yaratilgan  taqqirda  ham  bola  o‘zining  nutq  boyligidan  unumli 

foydalana olmaydi. 




 

 

32 



Bolada  dastlabki  faol  nutqning  shakllanishi  muammosi  bilan  shug‘ullangan 

F.I.Fradkina  ilmiy-amaliy  ahamiyatga  molik  ko‘p  ma’lumotlar  to‘plagan.  Uning 

tajribasida  tabiiy  muloqot  paytida  bola  biror  so‘zni  bir  kunda  o‘zlashtirgan,  biroq 

sun’iy  sharoitda  esa  10-11  kun  davomida  o‘sha  so‘z  bildirgan predmetning  timsolini 

ko‘rsatish imkoniyatiga ega bo‘lgan. F.I.Fradkinaning ma’lumotiga ko‘ra, bolaning 

nutq boyligi 10 oylikda tadan 5 tagacha, 11 oylikda 3 tadan 8 tagacha, 12 oylikda 7 

tadan  16  tagacha;  ya’ni  juda  cheklangai  bo‘ladi.  Bundan  tashqari,  olima  harakat 

jarayonida so‘zlarni talaffuz qilish imkoniyati kengligini bayon qilgan. 

Shunday qilib, nutqning dastlabki rivojlanish bosqichida so‘z bilan predmet, so‘z 

bilan  harakat  o‘rtasidagi  uzviy  aloqa  faqat  muloqotga  ehtiyoj  tug‘ilgan  taqqirda 

paydo bo‘ladi va bu ehtiyoj kattalarning bevosita rahbarligi hamda hamkorligidagi  

faoliyat  orqali  vujudga  keladi.  O‘zgalar  nutqini  idrok  qilish  va  tushunish  hamda 

undan unumli, faolroq foydalanishning eng muhim sharti bolada nutq orqali muloqot 

ehtiyojining  mavjud  bo‘lishidir.  Nutq  orqali  muloqot  ehtiyojining  paydo  bo‘lishi  bo-

laning  psixik  jihatdan  o‘sishida  muhim  turtki  vazifasini  bajaradi  va  uni  mustaqillik 

sari yetaklaydi. 

Ko‘pchilik  chet  el  psixologlari  bolaning  nutqida  so‘zlar  paydo  bo‘lishining 

xususiyatlari  hamda  qonuniyatlarini  o‘rganadilar.  Ana  shunday  tadqiqotchilardan 

T.Ye.Konnikovadir. Bola nutqida so‘zlar paydo bo‘lishining ikkita  muhim xususiyati 

mavjudligini  aytadi.  Birinchi  xususiyat  bola,  so‘z  bilan  bog‘liq  narsalarni  yorqin 

emotsional  bo‘yoqlarda  idrok  qilishida  o‘z  ifodasini  topadi.  Masalan,  birinchidan, 

bolalar bitta buyumni bir qancha nomda atashlari hamda kuchli va yorqin alomatlari 

bilan ko‘rishlari;   ikkinchidan, bola muayyan bir ashyoni har xil sharoitda har xil 

atashi.  Bola  nutqida  yangi  so‘zlar  paydo  bo‘lishining  ikkinchi  xususiyati  uning 

mazkur vaziyatga faol va dadil kirib borishidan iboratdir.  

Bola  dastlabki  so‘z  va  atamalarni  o‘zlashtirishi  uchun  kattalar  unga  qiziqarli 

yo‘l-yo‘riq  va  ish-harakatlarni  ko‘rsatishlari  lozim.  Harakatlar  va  buyumlarning 

yangiligi  bolaning  faoliyatini    muayyan  yo‘nalishga  burib  yuborishi  mumkin,  buni 

vujudga kelgan ichki mexanizmlar taqozo etadi. Maxsus o‘tkazilgan tajribalar asosida 



 

 

33 



so‘zlar ko‘p ma’noliligi bo‘yicha bir nechta guruhga mansub, deya xulosa chiqarish 

mumkin:  

1) 

biror  vazifani  bajarishiga  ko‘ra  yaratilgan  so‘zlar:  «-  gugurt,  pechka,  chiroq, 



sham, primus kabilar;  

2) 


predmetlarning  yondoshlik  belgisiga  qarab  nomlash:  «an-na»  -devorga 

osilgan jami narsalar, qo‘shni xonadan eshitilgan ovozlar;  

3) 

tashqi belgisiga asoslanib nomlash: « - mushuk, soch, mo‘yna, telpak, namat 



va boshqalar;  

4) 


predmetlarning tovush chiqarishiga qarab yaratilgan so‘zlar: «lya-lya» - telefon, 

pianino, radio, musiqa asboblari va hokazolar. 

Psixologiya  fanida  to‘plangan  ma’lumotlarga  tayanib  bir  ma’noli  va  ko‘p 

ma’noli so‘zlarning hosil bo‘lishi o‘rtasida keskin tafovut yo‘q, deya xulosa chiqarish 

mumkin. Chunki bola uchun har qanday so‘zni ham talaffuz qilish juda qiyindir. 

D.B.Elkoninning  fikricha,  so‘zlarning  hosil  bo‘lishi  va  bolaning  nutqiga 

aylanishi,  eng  avvalo  so‘zning ma’nosini tushunib va idrok qilishga bevosita bog‘liqdir. 

Buning natijasida, birinchidan, bolaning lug‘at boyligi keskin ko‘payadi, ikkinchidan, 

nutqida ikkita so‘zdan iborat gap tuzish imkoniyati vujudga keladi va uchinchidan, 

predmetlarning  nomiga  qaratilgan  savollar  tug‘iladi.  Mazkur  jarayon  bir  yarim 

yoshdan  oshgandan  so‘ng  boshlanadi  va  bolada  kattalar  bilan  muloqotning  yangi 

bosqichi  paydo  bo‘lganini  bildiradi.  Nutq  orqali  mana  shu  yoshdagi  bolalarga 

vaziyat va holatni emas, balki predmetlarni anglatuvchi so‘zlar o‘rgatiladi. Go‘daklik 

davridan  ilk  bolalik  davriga  o‘tish  uning  faoliyatida  va  kattalar  bilan  muloqotida 

jiddiy  olg‘a  siljish  bilan  ajralib  turadi.  Ana  shu  siljish  bolada  atrofdagi  odamlar  va 

narsalarga  tabaqali  munosabatni  shakllantiradi.  Biroq  bu  munosabatlar  faqat 

kattalar  bilan  hamkorlikdagi  faoliyat  orqali  amalga  oshadi.  Kattalar  bilan 

hamkorlikdagi  yoki  mustaqil  predmetli  harakatlarni  egallashdagi  yutuq  yoki 

muvaffaqiyatsizlik, 

omadeyzlik 

hollari 

bolada 


turli 

qayg‘u 


va 

kechinmalarni(quvonch,  tashvish,  achinish,  qayg‘urish,  samimiylik,  loqaydlik  va 

hokazolarni) vujudga keltiradi. Shaxsning faolligi, harakatchanligi, tashabbuskorligi, 



 

 

34 



intiluvchanligi,  bilishga  ishtiyoqmandligi,  dadilligi  asosan  yuqoridagi  omillarga  uzviy 

bog‘liqdir va bunga befarq qaramaslik kerak. 

Erkaklar  va  ayollar  rollaridagi  jiddiy  bo‘lmagan  farqlar  ularning  biologik 

xususiyatlariga  taalluqlidir.  Masalan,  faqat  ayollar  homilador  bo‘lishi  va  bola 

tug‘ishi mumkin, faqat erkaklarda sperma hosil bo‘ladi. Biroq, erkaklar va ayollar 

o‘rtasidagi  biologik  farqlardan  tashqari  o‘z  tabiatiga  ko‘ra  biologik  bo‘lmagan 

sabablarga  asoslanuvchi  ko‘plab  farqlar  bor.  Ya’ni,  ijtimoiy  rollar,  faoliyat 

shakllarining 

bo‘linishi, 

xatti-harakat 

va 

individlarning 



psixologik 

xarakteristikalarida  farqlar  mavjud.  Ta’kidlanganidek,  erkaklar  va  ayollar 

o‘rtasidagi  biologik,  tabiiy  farqlar  bilan  erkaklar  va  ayollarning  xatti-harakatini, 

ijtimoiy  va  madaniy  xarakteristikalarni  aniqroq  farqlash  uchun  gender  atamasi 

qabul  qilingan.  Gender  tushunchasining  kiritilishi  eng  umumiy  ma’noda  ikki 

tushuncha  -  biologik  va  ijtimoiy  jins  tushunchalarini  farqlashga  yordam  beradi. 

Gender  (inglizcha  gender  –  “zot”dan)  jins  tushunchasini  fiziologik  voqelik 

ustqurmasi  bo‘lgan  ijtimoiy  konstruksiya  sifatida  belgilaydi.  Antropologlar 

tadqiqotlari  gender  ijtimoiy  tashkil  topganligining  ishonarli  isboti  bo‘ldi  .  Ular 

o‘zlari o‘rgangan jamiyatlarda ota va ona rollari, ijtimoiy ierarxiyada erkaklar va 

ayollar  mavqei  qay  tarzda  belgilanganligini  kuzatgan.  An’anaviy  ravishda 

ayollarga  xos  deb  hisoblangan  passivlik,  mehribonlik,  bolalarga  muhabbat  va 

nazokat  bir  urug‘da  erkak  mijoziga  xos  xususiyatlar  deb  belgilansa,  ayni  paytda 

boshqa  urug‘da  ular  aksariyat  ayollar  va  erkaklar  tomonidan  qabul  qilinmas  edi. 

Keyin  paydo  bo‘lgan  ko‘plab  tadqiqotlar  shuni  ko‘rsatdiki,  an’anaviy  erkaklarga 

xos  va  ayollarga  xos  deb  hisoblangan  tasavvurlar  hatto  bir  jamiyat  rivoji  tarixi 

davomida ham o‘zgarishi mumkin. Bunday tadqiqotlar biologik jinsga mansublik 

harakatlarining  an’anaviy  jihatlarini  soddalashtirilgan  tarzda  tushuntiruvchi  ko‘p 

asrlik amaliyotni shubha ostiga oldi. Shaxsning erkaklarga yoki ayollarga xos deb 

hisoblangan  xususiyatlari  bugungi  kungacha  jamiyat  tomonidan  u  yoki  bu  jinsga 

nisbat  beriladigan  kiyim,  odatlar,  bosh  kiyim  kabilar  jinsga  kam  darajada 

taalluqlidir.  Shunisi  muhimki,  biologik  va  ijtimoiy  xususiyatlardan  tashqari 

genderga  madaniy  xususiyatlar  ham  ta’sir  ko‘rsatadi.  Eng  keng  ma’noda 



 

 

35 



madaniyat – insoniyat tomonidan dunyo  Gender tushunchasi  haqidagi bilimlarni 

anglash va tartibga solish davomida vujudga kelgan narsalar. Aynan shular insonni 

hayvonot  dunyosidan  ajratib  turadi.  Madaniyat  o‘z  ichiga  quyidagilarni  qamrab 

oladi – “til, urf-odat, turmush tarzi, harakat me’yorlari, tafakkur, bilim, qadriyatlar, 

afsonalar 

va 


san’atda 

dunyoning 

ramziy 

qabul 


qilinishi 

(ifodalanishi)”O.Voroninaning  fikricha,  inson  mentalitetida  erkaklarga  xoslik  va 

ayollarga  xoslik  quyidagi  madaniy  ramziy  qatorlar  elementlari  sifatida  mavjud 

bo‘ladi: erkaklarga xoslik - ratsional – ma’naviy – ilohiy - ... – madaniy; ayollarga 

xoslik  -  hissiyotga  oid  –  badanga  xos  –  gunohli  -  ...  –  tabiiy.  Jinsning  biologik 

xususiyatidan farqli o‘laroq ijtimoiy va madaniy ramziy xususiyatlarda “erkaklarga 

xos” deb hisoblanadigan yoki unga o‘xshatiladigan barcha tushunchalarda ijobiy, 

ahamiyatli  va  ustun  deb  belgilanadigan  qadriyatli  yo‘nalishlar  mujassamlashgan 

bo‘ladi.  “Ayollarga  xos”  deb  hisoblangan  xususiyatlar  esa  salbiy,  ikkilamchi  va 

bo‘ysunuvchan  deb  qaraladi5  .  Kundalik  hayotimizda  jins  bilan  bog‘lanmagan 

ko‘plab  tushunchalar  “erkaklarga  xos”  yoki  “ayollarga  xos”  deb  hisoblanadi. 

Ya’ni, o‘ziga xos “jinsiy”, gender xususiyatga ega bo‘lib qoladi. “Erkaklarga xos” 

yoki  “ayollarga  xos”  tushunchalarni  aniq  farqlash  uchun  “feminlik”  (ayollik)  va 

“maskulinlik”  (erkaklik)  tushunchalari  qabul  qilingan.  Yangi  tushunchalarning 

kiritilishi  erkaklarga  xoslik  va  ayollarga  xoslikning  biologik  ziddiyatini  bartaraf 

etish,  va  tegishli  ravishda  e’tiborni  turli  madaniyatlar  shakllanishining  ichki 

mexanizmlarini gender nuqtai nazaridan ochishga qaratish imkonini berdi. Ijtimoiy 

stratifikatsiya  va  gender. Gender  fanida gender  farqlarning tashkil  topish  jarayoni 

odatda  ijtimoiylashuv  jarayoni  bilan  bog‘lanadi.  Ijtimoiylashuv-  sotsializatsiya 

(sotsializatsiya  –  lotincha  socialis  –  ijtimoiy)  bu  individ  tomonidan  jamiyatning 

to‘laqonli  a’zosi  sifatida  faoliyat  yuritish  imkonini  beruvchi  bilim,  me’yor  va 

qadriyatlarni  o‘zlashtirish  jarayonidir.  Ijtimoiylashuv  o‘z  ichiga  maqsadli 

ta’sirning ijtimoiy nazorat qilinuvchi jarayonlarini qamrab oladi. Masalan, tarbiya, 

yoki  uning  shakllanishiga  ta’sir  qiluvchi  tabiiy  jarayonlar.  Ijtimoiylashuv  asosiy 

institutlari va agentlari sirasiga oila, maktab, tengdoshlar guruhi, atrofdagilar, shu 

jumladan,  qo‘shnilar,  tanish-bilishlar,  do‘stlar,  ota-onalar  va  hokazolar  va  ayni 




 

 

36 



paytda ommaviy axborot vositalari kiradi. Umuman olganda bu tegishli madaniy-

me’yoriy  andazalarni  o‘zlashtirish,  qabul  qilish  va  ifodalash  jarayoni  sodir 

bo‘ladigan  muhitdir.  Xususan,  jinsiy-rolli  yoki  boshqacha  aytganda,  gender 

ijtimoiylashuv jarayonida jamiyatda qabul qilingan madaniy me’yorlarga muvofiq 

ravishda  erkak  yoki  ayol  gender  o‘zlikning  shakllanishi  sodir  bo‘ladi  (identity  – 

o‘zlikni  anglash).  Ijtimoiylashuvning  turli  jihatlari  psixologiya,  ijtimoiy 

psixologiya,  sotsiologiya,  tarix  va  etnografiya,  pedagogika  fanlari  tomonidan 

o‘rganiladi. Gender o‘zlik - muayyan madaniyatda amal qiluvchi erkaklarga xoslik 

va ayollarga xoslik bilan o‘zining bog‘liqligini anglashdir. O‘zini erkak yoki ayol 

sifatida  identifikatsiyalash  –  bu  ushbu  jamiyat  tomonidan  ularning  biologik 

jinsidan kelib chiqqan holda belgilangan psixologik sifatlar va harakatlar modelini 

qabul qilish demakdir. 




 

 

37 




Yüklə 0,52 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin