Microsoft Word yeni vəSAİT. docx

Şifahi olmayan ünsiyyət vasitələri. Şifahi olmayan ünsiyyət vasitəsinə müvafiq 
olaraq aşağıdakıları daxil etmək olar. 
Ø
Müxtəlif formalarda ifadə olunan jestlə əlaqə – zərbələr, vuruş və s.; 
Ø
Ünsiyyət qurmaq arasındakı məsafə: İşgüzar ünsiyyətdə iştirak 
edənlər arasındakı məsafə onun formallığını və ya qeyri-rəsmiliyini, 
tərəfdaşların bir-birlərinə münasibətlərini, söhbətə maraq dərəcəsini 
göstərir;
Ø
İstiqamət yəni oturmuşların (ayaqda olanların) bir-birlərinə 
münasibətdə mövqeyi: İstiqamət, vəziyyətdən asılı olaraq dəyişə bilər, 
rəqabət və ya əməkdaşlıq dərəcəsini göstərir;
Ø
Görünüş: Əsas məqsəd özünüz barədə ünsiyyət qurmaqdır. Görüntü 
vasitəsilə biznes tərəfdaşları başqalarına sosial statusları, fəaliyyət 
növü, özünə hörmət və s. barədə məlumat verirlər;
Ø
Bədən pozası: Bu isə, ümumiyyətlə, bu və ya digər şəxsiyyətlərarası 
münasibətləri, tərəfdaşın sosial mövqeyini göstərir. Bir insanın əhval-
ruhiyyəsindən və emosional vəziyyətindən asılı olaraq dəyişə bilər. 
Ancaq şərh edərkən bir insanın mədəni potensialını və ümumiyyətlə, 
qəbul edilmiş etiket konvensiyalarını nəzərə almaq lazımdır. Bunlar 
konkret vəziyyətlərdə müşahidə edilməlidir;
Ø
Başın ucu bir şeyi təsdiqləmək və ya təsdiqləməmək üçün istifadə 
olunur, həm də tərəfdaşın dialoqa girməsinə səbəb olan bir siqnaldır. 
Başı, çiyinləri və boynu əyilmiş bir vəziyyət almaq etibarsız bir adam 
təsəvvürünü yarada bilər. Eyni zamanda insanın qabiliyyətini şübhə 
altına sala bilər. Ona görə də baş, çiyin və boyunun düzgün duruşu 
inamı artıra bilər. Belə olan təqdirdə natiq başını tavana bağlanmış 
kimi düz vəziyyətdə saxlamalıdır; 

---

AzTU 
“Humanitar fənlər” kafedrası 
 
 
Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya 
 
60 
Ø
Üz ifadəsi duyğuları geniş şərh etmək, gizlətmək və ya nümayiş 
etdirmək üçün bir fürsət verir. Nitq vasitəsilə ötürülən məlumatları, 
kiməsə və ya bir şeyə münasibət haqqında "siqnalları" anlamağa 
kömək edir;
Ø
Jestlər başın və ya bədənin hərəkətləri kimi çox ifadəli olmaya bilər, 
ancaq nitqlə paralel olaraq vurğulamaq və bəzən dəyişdirmək üçün 
istifadə olunur;
Ø
Baxış müxtəlif siqnalları oxumağa imkan verir: kiməsə və ya bir şeyə 
maraq göstərməkdən tutmuş tamamilə laqeydlik nümayişinə qədər. 
Gözlərin ifadəsi şifahi əlaqə ilə sıx bağlıdır; 
Ø
Paraverbal və ekstraverbal siqnallar. Bəyanatın mənası onu ötürmək 
üçün hansı intonasiya, ritm, tembr istifadə olunduğuna görə dəyişə 
bilər. Danışıq kölgələri ifadənin mənasına, duyğulara, bir insanın 
vəziyyətinə, özünə inamına və ya utancaqlığına təsir edir;
Bir insanın qeyri-şifahi davranışının xüsusiyyətlərini bilmək və dərk etmək, öz 
şəxsiyyətinizin çatışmazlıqları üzərində işləyərkən öz davranışlarınızı düzəltməyə 
və özünüzü inkişaf etdirməyə imkan verir.