Təhsilin dayaqları (Pillars of education) - Avropa Komissiyasının keçmiş Prezidenti Jak Delors
1996-cı ilin aprelində UNESCO-ya XXI əsr üçün Beynəlxalq Komissiyanın Təhsil üzrə məruzəsini
təqdim edərkən təhsilin 4 dayağını diqqətə çatdırmışdır:
1)Bilmək üçün öyrənmək; 2) Qurub-yaratmaq üçün öyrənmək; 3)Birgə dinc yanaşı yaşamaq üçün öyrənmək; 4) Yaşamaq üçün öyrənmək. İnsan həyatinın bu dörd dayağa söykənməsi üçün insanın təhsil mühitində olması məqsədilə
müxtəlif dövr və sahələrin bir-birini tamamlaması və onların qarşılıqlı əlaqəsi labüddür.
Təhsil fəlsəfəsi (Educational philosophy) - Təhsil və fəlsəfənin vəhdəti olub, təhsil sisteminin
tədris proqramlarının əsas istiqaməti (yəni onun mahiyyəti, inkişafı, məqsəd və vasitələri) üzərində
qurulması.
Təhsil idarəçiliyi (Educational management) – Təhsillə bağlı qarşıda duran məqsədlərdən asılı
olaraq, bütün işlərin koordinasiyası, pedaqoji heyətə mümkün səhvlər barədə xəbərdarlıq etmək və
onlara lazımi köməyi göstərmək.
Təhsil idarəçiliyinin prinsipləri: xəbərdaredici xarakter, planauyğunluq, əsaslılıq, hərtərəflilik, nəzəri və metodoloji hazırlıq, məktəbdə təlim-tədris prosesinin hərtərəfli tədqiqi və analizi. Təhsil idarəçiliyinin obyektləri: tədris prosesi, tərbiyə prosesi, metodiki iş, elmi və təcrübi fəaliyyət, uşaq və pedaqoji kollektivin psixoloji vəziyyəti, təlim-tədris prosesinin zəruri şərtlərlə təmin edilməsi. Təhsil idarəçiliyinin növləri: nəzarəti həyata keçirənin əlamətləri (kollektiv, qarşılıqlı idarə, özünüidarəetmə, planlı və planlaşmamış inzibati idarəetmə. İdarə edilən obyektlərin əhatəsi: sinif ümumiləşdirici – eyni sinifdə oxuyan şagird və müəllimlərin işinin təhlili, ümumi – bütün istiqamətlər üzrə işlərin ümumi vəziyyətinin dərin tədqiqi və analizi, tematik – təlim-tədris prosesinin konkret istiqamət üzrə öyrənilməsi, şəxsi – ayrı-ayrı müəllimlərin fəaliyyətinin hərtərəfli tədqiqi, icmal – məktəbdəki vəziyyətin dərin tədqiq edilmədən təhlili. Təhsil idarəçiliyinin metodları: dərs və təlim məşğələlərinə gəlmək və onları təhlil etmək, məktəb sənədlərinin və şagirdlərin işlərinin təhlili, müəllim, şagird və valideynlərlə söhbət, inzibati yoxlama tədbirlərinin və sorğularının aparılması; anketləşdirmə, testləşdirmə, xronometraj və s.