O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti



Yüklə 3,95 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə38/179
tarix12.10.2023
ölçüsü3,95 Mb.
#130066
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   179
12594 2 F73689EE6175CBCB594F6BEABC06D737E9CA1955

2.2. Pulning nominallik nazariyasi.
Pulning nominallilik nazariyasining asoschilari bo`lib
Angliyalik ruhoniy va faylasuf J.Berkli va Angliyalik iqtisodchi
J.Styuard hisoblanadi. Ular bu nazariyaning etakchisi. Bu
nazariyani rivojlantirishga eng katta hissa qo`shgan olim
G.Knapp. 1905- yilda Knappning pulning davlat nazariyasi nomli
kitobi nashrdan chiqdi. Pulning naminallilik nazariyasi XVIII asrda
paydo bo`lgan. Ushbu nazariya namoyondalari pulning tovar
xususiyatini inkor etdilar. Ular aytadiki pul qiymat va iste`mol
qiymatiga ega emas. Pulning qiymati unga qo`yilgan nominali
bilan belgilanadi. Ular metall pullar yemirilish xususiyatiga ega
ekanligini ta’kidlashdi va qog’oz pullar to`lov vositasi sifatida
moslashuvchan va qulay, ayirboshlash vositasi ekanligini etirof
etishdi. 
Knapp pulning nominallilik nazariyasini rivojlantirar ekan
quyidagi xulosaga keldi. 
-
Pulni davlat yaratadi; 
-
Pulning asosiy funksiyasi bu to`lov vositasi funksiyasidir; 
-
Davlat pulga xarid qobilyatini beradi; 
-
Pulning xarid qobilyati davlatning qonun hujjatlari bilan
belgilanadi; 
Keyns pulning nominallilik nazariyasi tarafdori bo`lgan.
Keyns aytadiki qog’oz pullarning oltin tangalarni muomaladan
siqib chiqarishi Knappning buyuk g’alabasidir. 
Pulning mohiyati 3 shaklda namoyon bo`ladi. 
1.
Pul barcha tovarlar qiymatini o`zida ifoda etuvchi umumiy
ekvivalentdir. 
2.
Pul mustaqil almashinuv xususiyatiga ega. Pul tovarlarsiz
ham erkin harakatlana oladi. (talabalarga stipendiya, oylik
maoshlar, soliqlar, bankdan kredit olish) 
3.
Pul buyumlashgan mehnatning tashqi o`lchovi. 
Buyumlashgan mehnatning ichki o`lchovi mehnat asosida
o`lchanadi. 
Nominalistlar baho masshtabi deganda milliy pulning oltin
asosiga aytiladi. 


44 
Nominalistlar oltinga almashmaydigan qog’oz pullar
muomalasini afzal ekanligini etirof etadilar. Hozir dunyoda hech
bir valyuta oltin asosiga ega emas. Hozirgi davrda muomlaga
chiqarilayotgan naqd pullar Markaziy bankning aktivlari bilan
ta`minlanadi. 

Yüklə 3,95 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   179




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin